– born in Brest, Belarus in 1991. Interdisciplinary artist, designer, ethnographer, and teacher. Graduated from the Belarusian State Academy of Arts (2014) with a degree in Costume Design. She is a founder and curator of the Past Perfect platform dedicated to the preservation and popularisation of the historical and ethnographic heritage of Belarus.
She explores the interconnection of vitality, mythology, ritual, and escapism. She works with the Belarusian context, reflecting on the transformational potential of traditional culture in the dominant socio-political matrix through the synthesis of the archaic and post-industrial. The artist communicates through installation, textile, photography, graphics, minor forms of decorative plastic. Lives in Minsk.
“Energy can neither be created nor destroyed; rather, it can only be transformed or transferred from one form to another.”1.
“Every subatomic particle interacts with everything at any given moment.“2.
My practice is a way to “awaken a memory to life”3, to return to myself, to the beginning. I believe in the unity of everything existent and in every soul’s conscious choice of the place of its incarnation. My return occurs through the connection with my land and culture.
I was born in Belarus. Since childhood, I have perceived the historical injustice towards my country as a personal matter4. I have grown up with dreams of national revival reached through enlightenment and creativity which I would dedicate my life to, just like my parents did.
Apart from the first three years, I lived under dictatorship – in Belarus, occupied by “Belorussia”, in the confrontation of two dimensions, which in August 2020 turned into a stubborn struggle of the living and the dead.
Unfortunately, in such conditions the personal always equals the political. I have always connected the experience of one’s presenсe in a given context to the process of continuous transformation of the dominant matrix system failures into vital energy, thus striving to bring into life the main idea of evolution – the expansion of latent potentiality.
While working with the preservation, researchб and integration of the Belarusian traditional culture into everydayness, I see myself as a bridge over the stolen contemporaneity rooted both in past and future.
I am concerned with the parallels between quantum physics, oriental religions5, and the Slavs ancient worldview.
Inspired by the subtle poetry and accuracy of scientific and technical illustrations, I subconsciously strive to make my artistic statements as short and succinct as possible678910. My language addresses the archetypal beginning – the myth about the Structure of Everything, expressed by the the dualistic conception of nature and the principle of the hierarchical organisation of life.
I admire the isomorphism of weaving and computer programming, observing the similarity of the proliferation of schemes of traditional ornamental compositions and the architectonics of information and digital space. I am fascinated by the way insitinctive analogue objects of decorative and applied arts, with their exclusively linear constant time, use the symbolism and semantics of images to decipher the sacred knowledge, while folk costumes reveal our ancestors’ philosophical views.
As a part of my therapeutic escapist practice, I document the manifestations of “abnormal distortions of physical reality.” I identify the magical ritual constructs I come across in different urban locations as points of liberation of the vital and personal apotropaios on the map of reality1112131415.
I am interested in the primary state of ethnographic heritage (expeditions, archives research, collecting of weaving samples) in terms of its potential for the adaptation to modernity.
“The Long Way Home” project arose at the intersection of experiences, expectations, and thoughts about the political and socio-cultural situation in Belarus. Its presentation took place in June 2020. So far it has been my first and only solo exhibition.
The installation represented an allusion to the interior of a traditional house in Polesia region. I used it to reveal a matrix breakdown where the subject of the folk culture – the people – ended up, rather than the culture itself. Traditions are a channel that serves to share the information vital for the society. One cannot fake authenticity and establish control over the identity spontaneity. Unhealthily brooding authoritarian regime has blocked the modern, turning the naive and spiritual into primitive, nominal model of being. The use of the interior allowed me to reflect not only on the visual component of folk culture but also to present a sacred knowledge dimension that our ancestors integrated into the attributes of the interior decoration of their houses and everydayness, materialising the philosophy of home-creation and the organization of the living space16171819202122.
My works function in symbolic, aesthetic, and social registers. I consider them not only as communication tools capable of changing the world around us, but also as independent tangible bodies, experiences, and ideas.
I use different media. This forces me to permanently adjust the internal settings and the way my thoughts are formed. Switching from one material/process to another requires time and psychological resources, necessary for mastering a new craft and gaining new knowledge. I clearly understand that it does not contribute to fruitfulness in the conventional sense or the ease with which my signature could be identified. But in the creation of artistic constructions on the “borderline”, I see an opportunity to preserve the valuable right of interaction with everything around me – the freedom to expand my identity.
Art paves the way into the depth of seeing and comprehending things by illustrating what cannot be expressed verbally. Following this path, I teach myself to give preference to synthesis rather than analysis, to move away from a strictly defined foundation of rational knowledge, and use it as a springboard for intuition and inclusiveness of imagination, to rely on my sensitivity – our culture has always been dominated by the crushing destructiveness of patriarchy, which affected my freedom and eloquence of my identity manifestations. The imbalance of female and male energies has led my country and the entire world to the crisis of power in a broad spiritual, socio-political, historical, cultural, and environmental context. “To be far is to return”23 – the patriarchal sun’s destructive fire can only fade away beyond the horizons of the new era. The cycle is over. A new one is about to start.
”I’m glad to be water. Glad to be a woman.”
Edited by Anna Karpenko and Sophia Sadovskaya (2022).
1The law of conservation of energy.2The 14th Dalai Lama.
3Augustine of Hippo.
4See: https://www.calvertjournal.com/features/show/12999/long-way-home-artifacts-belarus-heritage-protests-masha-maroz. Courtesy of the artist.
5Fridtjof Capra, The Tao of Physics.
6Image: Masha Maroz, Here, 2018, paper, coloured pencils, 21x29.7 cm. From the graphic series Time to Be Human. Courtesy of the artist.
7Image: Masha Maroz, <2020.01>, 2020, paper, coloured pencils, 21x29.7 cm. Illustration to the text by Katya Ruskevich within the Reflections project for the Garage Museum of Modern Art, Moscow, Russia. Courtesy of the artist.
8Image: Masha Maroz, Shavasana, 2018, paper, coloured pencils, 21x29.7 cm. From the graphic series Time to Be Human. Courtesy of the artist.
9Image: Masha Maroz, <2020.02>, 2020, paper, coloured pencils, 21x29.7 cm. Illustration to the text by Katya Ruskevich within the Reflections project for the Garage Museum of Modern Art (Moscow, Russia). Courtesy of the artist.
10Image: Masha Maroz, On the surface, 2017, paper, coloured pencils, 21x29.7 cm. From the graphic series Time to Be Human. Courtesy of the artist.
11Image: Masha Maroz, Untitled, 2018. An image from The Emptiest Set series. Courtesy of the artist.
12Image: Masha Maroz, Untitled, 2017. An image from The Emptiest Set series. Courtesy of the artist.
13Image: Masha Maroz, Untitled, 2018. An image from The Emptiest Set series. Courtesy of the artist.
14Image: Masha Maroz, Untitled, 2017. An image from The Emptiest Set series. Courtesy of the artist.
15Image: Masha Maroz, Untitled, 2019. An image from The Emptiest Set series. Courtesy of the artist.
16Image: Masha Maroz, The Long Way Home, 2020, a fragment of the installation, landscape fabric, 3D printing, banner, wood, glass, polymer clay, ceramics, digital printing, black soil. Size variable. National Centre for Contemporary Arts, Belarus, Minsk. Courtesy of the artist.
17Image: Masha Maroz, The Long Way Home, 2020, a fragment of the installation, National Centre for Contemporary Arts, Belarus, Minsk. Courtesy of the artist.
18Image: Masha Maroz, The Long Way Home, 2020, a fragment of the installation, landscape fabric, banner, digital printing. Size variable, National Centre for Contemporary Arts, Belarus, Minsk. Courtesy of the artist.
19Image: Masha Maroz, The Long Way Home, 2020, a fragment of the installation, cast-iron furnace door, lighter, National Centre for Contemporary Arts, Belarus, Minsk. Courtesy of the artist.
20Image: Masha Maroz, The Long Way Home, 2020, a fragment of the installation, landscape fabric, 3D printing, banner, wood, glass, polymer clay, ceramics, digital printing, black soil. Size variable, National Centre for Contemporary Arts, Belarus, Minsk. Courtesy of the artist.
21Image: Masha Maroz, Digital graphics, 2020, from the project The Long Way Home, National Centre for Contemporary Arts, Belarus, Minsk. Courtesy of the artist.
22Image: Masha Maroz, Digital graphics, 2020, from the project The Long Way Home, National Centre for Contemporary Arts, Belarus, Minsk. Courtesy of the artist.
23Lao Tzu. Courtesy of the artist.
![]()
– нарадзілася ў 1991 ў Брэсце . Міждысцыплінарная мастачка, дызайнерка, этнографка, выкладчыца. Скончыла Беларускую дзяржаўную акадэмію мастацтваў па спецыяльнасці касцюм. Заснавальніца і куратарка платформы Past Perfect, прысвечанай захаванню і папулярызацыі гісторыка-этнаграфічнай спадчыны Беларусі. Даследуе сувязь вітальнасці, міфалогіі, рытуалу, эскапізму. Працуе з беларускім кантэкстам, разважаючы праз сінтэз архаічнага і постіндустрыяльнага аб трансфармацыйным патэнцыяле традыцыйнай культуры ў дамінуючай сацыяльна-палітычнай матрыцы. Камунікуе цераз інсталяцыю, тэкстыль, фатаграфію, графіку, малыя формы дэкаратыўнай пластыкі. Жыве і працуе ў Мінску.
Энергію нельга стварыць або знішчыць, яе можна толькі трансфармаваць або накіраваць у іншае рэчышча1.
Кожная субатамная часціца ўзаемадзейнічае з усім кожнае імгненне2.
Мая практыка — гэта спосаб “абудзіць успамін да жыцця”3, вярнуцца да самой сябе, да пачатку. Я веру ў еднасць усяго існага і ў тое, што кожная душа абірае месца свайго ўвасаблення. Маё вяртанне адбываецца праз сувязь з маёй зямлёй і культурай.
Я нарадзілася ў Беларусі. З дзяцінства я вельмі асабіста ўспрымала гістарычную несправядлівасць у адносінах да сваёй краіны4, расла і сталела з марамі пра нацыянальнае адраджэнне, якому прысвячу свой лёс праз асвету і творчасць, як бацькі.
Усё маё жыццё, без першых трох гадоў, прайшло пры дыктатуры, у Беларусі, акупаванай “Белоруссией”, у супрацьстаянні двух вымярэнняў, што ў жніўні 2020 года перарасло ў зацятае пабоішча жывога і мёртвага.
На жаль, асабістае ў такіх варунках заўсёды было тоеснае палітычнаму. Досвед прысутнасці ў кантэксце дадзенасці я заўсёды суадносіла з працэсам няспыннай трансфармацыі сістэмных збояў дамінуючай матрыцы ў вітальную энергію, імкнучыся да рэалізацыі асноўнай ідэі эвалюцыі — разгортвання скрытай патэнцыяльнасці.
Працуючы з захаваннем, даследаваннем і інтэграцыяй беларускай традыцыйнай культуры ў штодзённасць, я атаясамліваю сябе з мостам над скрадзенай сучаснасцю, які абапіраецца і на мінулае, і на будучыню адначасова.
Мяне хвалююць паралелі паміж квантавай фізікай, рэлігіямі Усходу5 і старажытным светаўспрыманнем славян.
Натхнёная невідавочнай паэзіяй і дакладнасцю навукова-тэхнічнай ілюстрацыі, я падсвядома імкнуся да таго, каб тэкст маіх працаў быў максімальна кароткім і ёмістым6781910. Мая мова звяртаецца да архетыпічнага пачатку — міфа аб структуры ўсяго існага, выражанага канцэпцыямі пра дуалізм прыроды рэчаў і прынцыпам іерархічнай арганізацыі быцця.
Мяне захапляе ізамарфізм ткацтва і камп’ютарнага праграміравання, назіранне падабенства разрастання схемаў традыцыйных арнаментальных кампазіцый і архітэктонікі інфармацыйна-лічбавай прасторы. Тое, як інсітныя аналагавыя аб’екты дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва з іх выключна лінейным няўхільным часам праз сімволіку і семантыку вобразаў даюць ключы да дэшыфроўкі сакральных ведаў, а вонкавыя абалонкі народных строяў агаляюць філасофскія погляды продкаў.
Часткай маёй тэрапеўтычна-эскапічнай практыкі з’яўляецца фіксацыя праяў «анамальных скажэнняў фізічнай рэчаіснасці». “Магічна-абрадавыя” канструкцыі, якія трапляюцца мне ў розных лакацыях гарадскога асяроддзя, я ідэнтыфікую як кропкі вызвалення вітальнага, персанальныя апатрапеі на мапе рэальнасці1112131415.
Этнаграфічная спадчына цікавіць мяне ў сваім першасным стане (экспедыцыі, даследванне архіваў, калекцыяніраванне ткацтва), і з пункту гледжання магчымасцей яе адаптацыі да сучаснасці.
Праект “Доўгая дарога дамоў” узнік на ростанях перажыванняў, чаканняў і думак датычна палітычнага і сацыякультурнага становішча ў Беларусі. Яго прэзентацыя адбылася ў чэрвені 2020 года. Гэта мая першая і адзіная персанальная выстава.
Інсталяцыя ўяўляла сабой алюзію на інтэр’ер традыцыйнай палескай хаты. Праз яе прызму мне бачылася магчымым паказаць той матрычны злом, у якім апынулася не столькі сама народная культура, колькі яе суб’ект — народ. Традыцыя — канал трансляцыі жыццёва важнай для грамадства інфармацыі. Немагчыма інсцэніраваць аўтэнтычнасць і ўсталяваць кантроль над самаадвольнасцю ідэнтычнасці. Ненатуральна зацыкленая аўтарытарная улада дыктатуры заблакавала сучаснае, ператварыўшы наіўнае і адухоўленае ў прымітыўнае, намінальны макет быцця. Выкарыстанне інтэр’еру дазволіла мне закрануць не толькі візуальны складнік народнай культуры, але і зрэз сакральных ведаў, якія інтэграваліся нашымі продкамі ў атрыбутыку ўнутранага ўбранства хаты, у побыт, матэрыялізуючы філасофію стварэння дому, арганізацыі прасторы для жыцця16171819202122.
Мае творы працуюць у сімвалічным, эстэтычным і сацыяльным рэестрах. Я разглядаю іх не толькі як інструменты камунікацыі, здольныя змяняць навакольны свет, але і як самастойныя канкрэтныя целы, досвед, ідэі.
Я карыстаюся рознымі медыумамі. Гэта вымушае перманентна карэктаваць унутраныя налады і вобраз фарміравання думкі. Пераключэнне з аднаго матэрыялу / працэсу на іншы патрабуе часу і псіхалагічнага рэсурсу, асваення новага рамяства і ведаў. Я яскрава разумею, што гэта не спрыяе плённасці ў агульнапрынятым сэнсе ці лёгкасці ідэнтыфікацыі почырку. Але ж у пабудове мастацкіх канструкцый на “памежжы” я бачу магчымасць захаваць за сабой каштоўнае права ўзаемадзеяння з усім навокал — свабоду пашыраць сваю тоеснасць.
Мастацтва пракладвае шлях у глыб бачання і спасціжэння рэчаў, ілюструючы тое, што немагчыма выразіць у славесным эквіваленце. Ідучы па гэтым шляху, я вучу сябе аддаваць перавагу сінтэзу, а не аналізу, аддаляцца ад строга акрэсленага падмурку рацыянальнага ведання і выкарыстоўваць яго як трамплін для інтуіцыі і ўсёахопнасці ўяўлення, абапірацца на сваю адчувальнасць — у нашай культуры заўсёды дамінавала даўкая разбуральнасць патрыярхату, якая паўплывала на мае свабоду і красамоўства праяваў уласнай ідэнтычнасці. Дысбаланс жаночай і мужчынскай энергій прывёў маю краіну і ўвесь свет да крызісу ўлады ў шырокім духоўным, грамадска-палітычным, гісторыка-культурным і экалагічным кантэксце. “Сысці далёка — азначае вярнуцца23 — знішчальнаму агню патрыярхальнага сонца застаецца толькі згасаць за даляглядам новай эры. Цыкл скончаны. Мае пачацца новы.
Я радая быць вадой. Радая быць жанчынай.
Рэдактаркі Ганна Карпенка і Сафія Садоўская (2022).
1Закон захавання энергіі.2Далай-лама ХІV.
3Аўгусцін Аўрэлій.
4Глядзі: https://www.calvertjournal.com/features/show/12999/long-way-home-artifacts-belarus-heritage-protests-masha-maroz
5Фрыцьоф Капра, Даа Фізікі
6Выява: Маша Мароз, Тут, 2018, з графічнай серыі Час быць чалавекам, папера, каляровыя алоўкі, 21х29,7 см. З дазволу мастачкі.
23З дазволу мастачкі.
