Erisa Bakalli

– born in 2002 in Shkoder, Albania – lives and works in Antwerp, Belgium. She graduated at the Royal Academy of Fine Arts Antwerp, her practice spans painting, digital media, and mixed materials, focusing on themes of scavenging, image- making, and the interplay between rawness and artificiality. She often shares her work through her online persona, La Soldadera.

When writing about my own life, I feel as though I am repeating the words of others, as if the experiences are no longer mine. They become estranged, losing their value through repetition. Yet, diving into one’s own experience also involves deep self-reflection. As the owner of my story, I possess private information unavailable to others. Although I am creating a space where my story can be heard—where its importance is acknowledged— this space, however, is not just for me, but for many others who also need such a platform.

I say this because I struggle to write about myself. As someone who tries to break away from the individualism often emphasized in Western art history—where one’s name often seems more important than the work itself—this task feels particularly difficult.

I was born Albanian and grew up in Tirana until I was seven, having been born in Shkodër. I have never felt ashamed to say that we left due to impoverishment because this is a reality shared by many Albanians. I often think about that part of my life because I believe it correlates with what pushed me toward art. While drawing came naturally to me, it was my obsession with color that persisted. Even as we continued to struggle in Belgium, I found solace in media and the internet, discovering apps, memes, games, and images. This led me in many ways towards art, as in finding a solice and forms of individuality.

Art school further solidified my path. Studying at the Royal Academy of Fine Arts in Antwerp, I truly thrived. I became obsessed with the idea of the perfect image, exploring multiple art forms. While I already had a foundation in pre-20th-century art, modern and contemporary art were still unexplored fields. I delved into Dadaist literature and art, experimenting1 with my surroundings and materials, inspired by Dadaist principles— mockery, absurdity, and irrationality. These rebellious elements started becoming more prominent in my work, and I set rules for my practice. One example is when I deliberately searched for street scenes of compiled trash2 where I instinctively saw the compositions of Baroque masters like Poussin and others. These rules felt liberating and made me question how I could share these images—eventually leading me to social media, specifically Instagram.

There, I created an identity under the name “La Soldadera,” derived from the women soldiers who fought during the Mexican Revolution. At the time, I was deeply influenced by manifestos and the concept of a modern-day revolution through images. On Instagram, I expanded on this by using the square format and the layout of images to create a new visual language. I intentionally made it difficult to decipher the relationship between certain images and their captions, creating a space for riddles and interpretations. My bio simply reads “Social Propaganda,” adding an ironic twist to this exploration of what it means to be a revolutionary today. This persona is still ongoing, as I continue to embrace the role of a revolutionary-artist3.

Another important aspect of my work is scavenging—both online and in real life. The rules I set for myself have become part of my daily routine, and scavenging has become central to my process. Online, I screenshot images—their irony, color, and composition speaking to me the most—which I then turn into digital collages using my iPad. Their immediacy and directness is the appeal. The images that emerge carry hidden propagandistic messages, often inspired by Pop Art, Neue Wilde, Italian Futurism, and the Situationist International. Two specific paintings, Für wen?4 and Wo stehst du mit deiner Kunst, Kollege?5 by Jörg Immendorff, were major influences, and I used them as the basis for one particular painting6. By glitching and distorting these two works, I created a new image that compiles the role of scavenging, the rules I set, as well as color and composition—skills I was trained in.

When I think about scavenging, I often trace it back to my childhood in Tirana. Growing up on the ground floor of an apartment building, I was closely connected to the neighborhood—or ‘Lagje.’ I vividly remember the broken pavements, the sounds of children playing, and the bright yellow wall across from my house that gleamed in the afternoon sun. These memories contrasted with Belgium’s long, gray winters. These two environments played a vital role in my early life, especially the traumatic experience of leaving my birthplace. Those impressions stuck with me, as they were the only things I could hold on to as a child—the irregularly shaped houses, the trash on the side of the road, and the strong smells. I feel these early experiences shaped my creative tendencies and may be where my habit of scavenging began.

Today, I work on an oeuvre that distances itself from the traditional methods I specialized in at art school. Although painting is still very present78, I’ve found myself increasingly drawn to tangible materials. Where I’ve played with the idea of painted objects within a collaborative installation91011. Thanks to my habit of scavenging, I have amassed a collection of objects— errors in products, boxes, cigarettes, old train tickets, stickers, lighters, and other materials. These items inspire me to collage them12, creating works where my obsession with images continues. I arrange them in ways that replicate images I find online, especially those related to videogames, but I also estrange these objects, obscuring or transforming their original purpose. I find confidence within these boundaries, as the rules I once set for myself have begun to outline the body of my work.

When I came across the open call for Secondary Archive, I immediately felt the need to apply. For once, I saw a space where I could reflect on both my immigrant background and my artistic journey. I often think about my past, but at times it feels distant from who I am today—yet by pushing myself to write about it, I’ve found it rewarding. It made me realize there’s so much more to explore in my roots.

Being an artist in the West makes you hyper-aware of your position in the present, often blurring your peripheral vision. I have a story to tell, and perhaps one I want to revisit. 

As a woman with an immigrant background living in Belgium, I often experience a sense of estrangement, even feeling the need to suppress my past to adapt to my current environment. Yet, working in the arts has given me more room to think about myself in the way I described earlier. It’s not so much the difficulty of writing about myself that makes me hesitate, but rather the fear of drawing attention to myself and my story. However, my story is important, just as those statements I read on the Secondary Archive made me feel heard and connected with others. In reading my statement back, I felt the same sense of validation.

Having the chance to be part of a platform like Secondary Archive gives me a sense of belonging, a link, and a connection. 

Statement written by the artist in consultation with Adela Demetja (2025).

1Erisa Bakalli, Classic Readymade, 2022, Objects and mixed media, 50x40 cm.
2Erisa Bakalli, The Last Supper by Poussin, 2023, Picture taken in Brussels.
3http://www.instagram.com/la_soldadera/.
4https://sammlung.staedelmuseum.de/en/work/fuer-wen.
5https://www.textezurkunst.de/en/81/wo-stehst-du-kollege/.
6Erisa Bakalli, Fur Wen?, 2023, Oil and acrylic on canvas, 180x105 cm.
7Erisa Bakalli, Sozial Demokrat, 2023, Acrylic and blue wallpaper pinned on canvas, 140x100 cm.
8Erisa Bakalli, Schnoz, Chapter 3 of Aesthetic Theory, 2024, Oil and acrylic on
canvas, 160x110 cm.
9Erisa Bakalli, THINGS YOUR MOVING COMPANY WON’T MOVE, 2024, Cardboard, paper, oil paint on paper bags, empty cigarettes, barbie doll shoes, plasticine, soap and match boxes, Size Variable.
10Erisa Bakalli, THINGS YOUR MOVING COMPANY WON’T MOVE, 2024, Cardboard, paper, oil paint on paper bags, empty cigarettes, barbie doll shoes, plasticine, soap and match boxes, Size variable.
11Erisa Bakalli, THINGS YOUR MOVING COMPANY WON’T MOVE, 2024, Cardboard, paper, oil paint on paper bags, empty cigarettes, barbie doll shoes, plasticine, soap and match boxes, Size Variable.
12Erisa Bakalli, Pika e djellit, Objects on rug, 2024, 140x120 cm. 

– e lindur në vitin 2002 në Shkodër, Shqipëri – ajo është një artiste që jeton dhe punon në Antwerp, Belgjikë. Ajo u diplomua në Akademinë Mbretërore të Arteve të Bukura në Antwerp dhe praktika e saj përfshin pikturën, mediat dixhitale dhe materialet e përziera, duke u fokusuar në temat e rrëmimit, krijimit të imazheve dhe ndërveprimit midis të papërpunuarës dhe artificialitetit. Ajo shpesh ndan punën e saj në internet përmes personazhit, La Soldadera.

Kur shkruaj për jetën time, më duket sikur po përsëris fjalët e të tjerëve, sikur përvojat të mos jenë më plotësisht të miat. Ato duket sikur bëhen të huaja, duke humbur kuptimin dhe vlerën përmes përsëritjes. Megjithatë, zhytja në përvojën personale përfshin gjithmonë një reflektim të thellë mbi veten. Si zotëruese e historisë sime, unë mbart përvoja private që janë të panjohura për të tjerët. Ndërsa krijoj një hapësirë ku rëndësia e historisë sime mund të dëgjohet dhe të pranohet, e di se kjo hapësirë nuk është vetëm për mua. Ajo është edhe për shumë të tjerë që kanë nevojë për një platformë të tillë.

E them këtë sepse gjithmonë kam pasur vështirësi të shkruaj për veten time. Si dikush që përpiqet të largohet nga individualizmi i theksuar i historisë së artit perëndimor – ku shpesh duket se emri i artistit bëhet më i rëndësishëm se vetë vepra – kjo detyrë më duket veçanërisht sfiduese.

Linda shqiptare në Shkodër, dhe u rrita në Tiranë deri në moshën shtatë vjeçare. Asnjëherë nuk kam ndjerë turp të them se u larguam nga Shqipëria për shkak të varfërisë – një realitet që ndajnë shumë shqiptarë. Mendoj shpesh për atë periudhë të jetës sime, pasi besoj se lidhet ngushtë me atë që më shtyu drejt artit. Ndërkohë që të vizatuarit u zhvillua në mua krejt natyrshëm, ishte obsesioni për ngjyrat ai që vazhdoi të më shoqëronte gjatë. Edhe pse vazhduam të përballeshim me sfida në Belgjikë, gjeta ngushëllim tek mediat dhe internet, duke zbuluar aplikacione, meme, lojëra dhe imazhe. Ishte pikërisht ky eksplorim i vazhdueshëm që më çoi drejt artit, duke më ndihmuar të gjej një qëllim dhe forma të reja të individualitetit.

Shkolla e artit e forcoi më tej rrugën time. Duke studiuar në Akademinë Mbretërore të Arteve të Bukura në Antwerp, unë me të vërtetë lulëzova. U fiksova pas idesë së imazhit të përsosur, duke eksploruar forma të shumta të artit. Ndërkohë që kisha njohuri bazë në artin e para shekullit të 20-të, arti modern dhe ai bashkëkohor ishin ende fusha të paeksploruara për mua. U zhyta në letërsinë dhe artin Dadaist, duke eksperimentuar1 me materialet dhe hapësirën që më rrethonte, e frymëzuar nga parimet dadaiste: tallja, absurditeti dhe irracionaliteti. Këto elementë rebelë, po bëheshin më të spikatur në punën time dhe fillova të vendos rregulla. Një shembull është kur fillova qëllimisht të kërkoja për skena të plehrave të grumbulluara në rrugë2, ku instinktivisht dalloja kompozimet e mjeshtrave të barokut si Poussin e të tjerë artistë. Këto rregulla sollën një lloj çlirimi dhe më bënë të mendoja se si mund t’i shpërndaja këto imazhe – duke më çuar përfundimisht drejt mediave sociale, veçanërisht Instagrami.

Aty, krijova një identitet artistik me emrin “La Soldadera”, që rrjedh nga gratë ushtare që luftuan gjatë Revolucionit Meksikan. Në atë kohë, isha thellësisht e ndikuar nga manifestet e ndryshme dhe koncepti i një revolucioni të kohëve moderne, nëpërmjet imazheve. Në Instagram, e zgjerova këtë ide duke përdorur formatin katror dhe paraqitjen e imazheve për të krijuar një gjuhë të re pamore. Qëllimisht e kam vështirësuar deshifrimin e marrëdhënies midis disa imazheve dhe titrave të tyre, duke krijuar një hapësirë ​​për gjëegjëza dhe interpretime. Përshkrimi i profilit tim është thjesht: “Propagandë Sociale”, duke i shtuar një ton ironike këtij eksplorimi se çfarë do të thotë të jesh revolucionar sot. Ky identitet artistik është ende në zhvillim, pasi unë vazhdoj të përqafoj rolin e një artisteje-revolucionare3.

Një aspekt tjetër i rëndësishëm i punës sime është rrëmimi – si në internet ashtu edhe në jetën e vërtetë. Rregullat që i kam vendosur vetes janë bërë pjesë e rutinës sime të përditshme, dhe rrëmimi është bërë qendror në procesin tim krijues. Nga interneti, nxjerr imazhe – ironia, ngjyrat dhe kompozimet e tyre janë ato që më tërheqin më shumë – të cilat më pas i shndërroj në kolazhe dixhitale duke përdorur iPad-in tim. Ajo që më tërheq është aspekti i menjëhershmëm dhe i drejtpërdrejtë i tyre. Imazhet që krijoj më pas përmbajnë mesazhe të fshehura propagandistike, shpesh të frymëzuara nga rrymat Pop Art, Neue Wilde, Futurizmi Italian dhe Situationist International. Dy piktura specifike nga Jörg Immendorff, Für wen?4 edhe Wo stehst du mit deiner Kunst, Kollege?5, patën një ndikime të mëdha tek unë, të cilat i përdora si bazë për një pikturë specifike timen6. Duke deformuar dhe shtrembëruar këto dy vepra, krijova një imazh të ri, që formësohet nga roli i  rrëmimit, rregullat që i kisha vendosur vetes, si dhe ngjyrat dhe kompozimi (aftësi për të cilat isha e trajnuar).

Kur mendoj për rrëmimin, e lidh shpesh me fëmijërinë time në Tiranë. Duke u rritur në katin përdhes të një pallati, isha e lidhur ngushtë me lagjen. Më kujtohen qartazi trotuaret e thyera, tingujt e fëmijëve që luanin dhe muri i verdhë i ndritshëm përballë shtëpisë sime, që shkëlqente në diellin e pasdites. Këto kujtime binin në kontrast me dimrat e gjatë dhe gri të Belgjikës. Këto dy mjedise luajtën një rol të rëndësishëm në jetën time të hershme, veçanërisht përvoja traumatike e largimit nga vendlindja. Keto përshtypje i mbart thellë me vete, pasi ishin të vetmet gjëra pas të cilave mund të kapesha si fëmijë – shtëpitë me forma të ç’rregullta, plehrat në anë të rrugës dhe aromat e forta. Ndjej se këto përvoja të hershme formësuan prirjet e mia krijuese dhe prej ku mund të ketë filluar zakoni i rrëmimit.

Sot krijoj vepra që distancohen nga metodat tradicionale për të cilat jam specializuar në shkollën e artit. Edhe pse piktura është ende shumë e pranishme78 në praktikën time, e kam gjetur veten gjithnjë e më të tërhequr nga materialet e prekshme. Kam eksperimentuar me idenë e objekteve të pikturuara brenda një instalacioni bashkëpunues91011. Fal zakonit tim për të rrëmuar, kam grumbulluar një koleksion objektesh—gabime në produkte, kuti, cigare, bileta të vjetra treni, ngjitëse, çakmakë dhe materiale të tjera. Këto artikuj më frymëzojnë për t’i kolazhuar12, duke krijuar vepra ku obsesioni im me imazhet, vazhdon. Unë i arranzhoj ato në mënyra që të zëvendësoj imazhet që gjej në internet, veçanërisht ato që lidhen me videogame-t, por gjithashtu i tjetërsoj këto objekte, duke fshehur ose transformuar qëllimin e tyre origjinal. Gjej besim brenda këtyre kufizimeve, pasi rregullat që dikur i vendosa vetes kanë filluar të përvijojnë trupin e veprës time. 

Kur pash thirrjen e Secondary Archive-it, e ndjeva menjëherë të nevojshme të aplikoja. Pashë një hapësirë ku mund të reflektoja mbi identitetin tim si emigrante, ashtu edhe për rrugëtimin tim artistik. Mendoj shpesh për të kaluarën time, por ndonjëherë më duket e largët nga ajo që jam sot – megjithatë, duke e shtyrë veten të shkruaj për të, rezultoi e dobishme. Më bëri të kuptoj se kam ende shumë për të kërkuar në rrënjët e mia. 

Të qenit artist në Perëndim të bën të ndërgjegjshëm për pozicionin tënd në të tashmen, duke turbulluar shpesh pamjen periferik. Kam një histori për të treguar, nje histori që dua ta rishikoj.

Si një grua me një prejardhje emigrante që jetoj në Belgjikë, shpesh përjetoj një ndjenjë tjetërsimi, madje ndjej një nevojën për të ndrydhur të kaluarën time, në mënyrë që të përshtatem me mjedisin aktual. Megjithatë, të punuarit në fushën e artit më ka dhënë më shumë hapësirë për të menduar për veten, në mënyrën që përshkrova më lart. Nuk është vështirësia për të shkruar për veten që më bën të hezitoj, por frika për të tërhequr vëmendjen te vetja dhe historia ime. Megjithatë, historia ime është e rëndësishme, po aq e rëndësishme sa dhe deklarata që lexova në Secondary Archive, që më bënë të ndihem e dëgjuar dhe e lidhur me të tjerët. Duke lexuar deklaratën time përsëri, ndjeva të njëjtën ndjenjë miratimi. 

Të kem mundësinë të jem pjesë e një platforme si Secondary Archive më jep një ndjenjë përkatësie, një lidhje dhe një marrëdhënie. 

Tekst i shkruar nga artistja në konsultim me Adela Demetja-n (2025).

1Erisa Bakalli, Readymade Klasik, 2022, Objekte dhe media të përziera, 50x40 cm.
2Erisa Bakalli, Darka e Fundit nga Poussin, 2023, Foto e shkrepur në Bruksel.
3http://www.instagram.com/la_soldadera/
4https://sammlung.staedelmuseum.de/en/work/fuer-wen.
5https://www.textezurkunst.de/en/81/wo-stehst-du-kollege/.
6Erisa Bakalli, Fur Wen?, 2023, Vaj dhe akrilik në kanavacë, 180x105 cm.
7Erisa Bakalli, Sozial Demokrat, 2023, Akrilik dhe letër-muri blu e fiksuar në kanavacë, 140x100 cm.
8Erisa Bakalli, Schnoz, Kapitulli 3 i Teorisë Estetike, 2024, Vaj dhe Akrilik në kanavcë, 160x110 cm.
9Erisa Bakalli, GJËRA QË KOMPANIA JUAJ E TRANSPORTIT NUK DO TË LËVIZË, 2024, Karton, letër, bojë vaji në qese letre, paketë cigaresh bosh, këpucë kukullash barbie, plastelinë, kuti sapuni dhe shkrepse, Dimensionet të ndryshueshme.
10Erisa Bakalli, GJËRA QË KOMPANIA JUAJ E TRANSPORTIT NUK DO TË LËVIZË, 2024, Karton, letër, bojë vaji në qese letre, paketë cigaresh bosh, këpucë kukullash barbie, plastelinë, kuti sapuni dhe shkrepse, Dimensionet të ndryshueshme.
11Erisa Bakalli, GJËRA QË KOMPANIA JUAJ E TRANSPORTIT NUK DO TË LËVIZË, 2024, Karton, letër, bojë vaji në qese letre, paketë cigaresh bosh, këpucë kukullash barbie, plastelinë, kuti sapuni dhe shkrepse, Dimensionet të ndryshueshme.
12Erisa Bakalli, Pika e djellit, 2024, Objekte në tapet, 140x120 cm.