– born in 1989 in Stolin. The artist graduated from the Belarusian State Academy of Arts (Minsk, 2010-2014), and the Eugeniusz Geppert Academy of Fine Arts (Wroclaw, 2014-2017). In 2021, Ala took a postgraduate course at the Jan Matejko Academy of Fine Arts in Krakow. The artist works with installation, photography, video, and performance art and has taken part in exhibitions in Belarus, Poland, Ukraine, Germany, and Austria. Currently she lives and works in Wroclaw, Poland.
Photo by Alicja Kielan
“My artistic practice addresses the personal experience of a daughter, a student, and a woman brought up in the post-Soviet period characterized by a strong ideology, people’s belief in unity and power, and at the same time – the disillusionment and trauma of the entire era getting lost. However, back then the Belarusian society faced not only the collapse of the Soviet system, but also the birth of an independent state and it felt like a new happy beginning.
As a part of Belarusian arts education, I was taught academic drawing and sculpture, which meant that the students were to master the composition rules and accurately follow them. These rules smoothly entered our lives and got firmly lodged in our minds. We were always given a model to aspire to while perceived as the homogeneous mass “new” artists, identical to the previous generation, could be made of.
I started exploring the medium and its interaction with time and history while preparing my graduation thesis at the Academy of Fine Arts in Wroclaw in 2017. I was interested in memory as an object of historical analysis and the theme of heritage.
From the architectural form I came to the form of clothing in monumental art by starting to use felt and other materials supported by metal frames in creating large-scale installations. I wondered what and who were shaping us? What was underlying and determining the conditions of our lives and thoughts? What was this dictate resulting in?
My Master’s thesis Tkanina w rzezbie (Fabric in Sculpture) analyzes our family craft. My grandmother and mother sewed not only to produce nice clothes and stand out from the monochrome Soviet crowd, but also to make their living from it. My sister, a fashion designer, continues our family tradition, whereas I have taken up a different path with fabric and clothes still being my media – but with the focus on their historic connotations.
One of the important elements of my works is the process of their creation.
Marxism in the Soviet conditions proclaimed labor to be ennobling, and I was no exception. I grew up surrounded by slogans that declared physical labor as the only way to a brighter future. Thus, each art piece of mine presents all the processes of the “correct” step-by-step dialectic work – from collecting data for sketching to the physical embodiment of my ideas.
In Unknown1 and Ghost2, I appear as a seamstress at the sewing machine busy shaping her piece. When producing this artwork, I was thinking about women’s invisible labor, working conditions, exploitation, and precarity.
While preparing the performance The Rite of Spring3, I reflected on the problem of the role of body and the social conditions of its formation addressing the issue of social control implemented through the control of body. I recalled my school uniform: uncomfortable woolen dresses with tight collars in which one felt cold in winter and hot in summer.
After graduating from the Academy of Fine Arts in Wroclaw where I had studied for 7 years, I adopted a new role by changing my social status of a student into that of a migrant worker. While in Poland, I tend to go back to my Belarusian past, exploring personal and collective experiences related to social changes and new borders – both external and internal. When leaving home, you somehow also lose your identity – but losing the borders of your old house, you inevitably face the new ones.”
Edited by Anna Karpenko and Sophia Sadovskaya (2022).
1Image: Ala Savashevich, Unknown, 2021 steel, felt, transport belt. Photo by Alicja Kielan. Courtesy of the artist.2Image: Ala Savashevich, Ghost, 2017, steel, felt. Courtesy of the artist.
3Image: Ala Savashevich, The Rite of Spring, 2020, live performance. Courtesy of the artist.
– нарадзілася ў 1989 г. у Століне, Беларусь. Выпускніца Акадэміі прыгожых мастацтваў імя Е. Геперта ва Уроцлаве (2014-2017). Студэнтка Беларускай дзяржаўнай акадэміі мастацтваў у Мінску (2010-2014). З 2021 года аспірантка Акадэміі прыгожых мастацтваў у Кракаве. Працуе з інсталяцыяй, фота, відэа, перформансам. Працы паказваліся на выставах у Беларусі, Польшчы, Украіне, Германіі, Аўстрыі. Жыве і працуе ва Уроцлаве, Польшча.
Партрэт: Аліцыі Келан
“У сваёй мастацкай практыцы я звяртаюся да свайго мінулага досведу дачкі, студэнткі, жанчыны, якая вырасла і была выхавана на постсавецкім мінулым. На часах моцнай ідэалогіі, веры ў адзінства і моц, і адначасовай страты гэтай веры і траўмы ад страты цэлай эпохі. Для беларускага грамадства гэта быў не распад савецкай сістэмы, а паралельнае стварэнне незалежнай дзяржавы, якая здавалася новым шчаслівым пачаткам, часам пачынанняў.
Я была выгадаваная на беларускай акадэмічнай школе малюнка і скульптуры, законах пабудовы кампазіцыі і дакладнасці іх рэпрадукавання. Гэтыя законы плаўна перацякалі ў наша жыццё і шчыльна асядалі на дне свядомасці. Заўсёды існаваў ідэальны ўзор, да якога трэба было імкнуцца. Мы былі гамагеннай масай, з якой можна было ткаць “новых”, такіх самых, як і ранейшае пакаленне, мастакоў і мастачак.
Тэму матэрыялу, яго ўзаемадзеяння з часам і гісторыяй я пачала даследаваць яшчэ падчас напісання дыпломнай працы ў Акадэміі прыгожых мастацтваў у 2017 годзе ва Уроцлаве. Мяне цікавіла пытанне памяці як аб’екта гістарычнага аналізу і тэма спадчыны.
Ад архітэктурнай формы я прыйшла да формы манументальнага адзення, стала ствараць маштабныя інсталяцыі з лямцу і іншых матэрыялаў, размешчаных на металічных каркасах. Я задавалася пытаннямі, што і хто нас фарміруе? Што хаваецца за абалонкай, якая вызначае і дыктуе ўмовы нашых жыцця і думкі? Якія наступствы гэтага дыктату?
Аб сваім спадчынным рамястве я кажу ў магістарскай працы Tkanina w rzezbie. Мая бабуля і мама шылі не толькі для таго, каб прыгожа апранацца і вылучацца сярод шэрага натоўпу савецкіх часоў, але каб выжываць. Сямейную традыцыю працягвае і мая сястра, якая абрала карʼеру прафесійнага мадэльера. Я ж выбрала іншы шлях, але тканіна і адзенне да гэтага часу кранаюць мяне як матэрыял, які валодае гістарычнымі ўласцівасцямі.
Адным з важных элементаў маіх работ выступае сам працэс іх стварэння. Пераломлены савецкай рэальнасцю марксісцкі дыскурс дэклараваў, што праца надае чалавеку высакароднасці, і я не стала выключэннем. Я вырасла пасярод слоганаў і лозунгаў, якія абвяшчаюць, што толькі фізічная праца забяспечыць дарогу ў светлую будучыню. Таму кожная мая праца ўключае ў сябе ўсе працэсы “правільнай” паэтапнай дыялектычнай працы: ад пошуку інфармацыі да эскіза і да фізічнага ўвасаблення ідэі.
У працах Невядомы1 і “Прывід”2 я выступаю ў якасці работніцы, сяджу за швейнай машынкай, надаючы аблічча і форму свайму твору. Думаю пра нябачную працу жанчын, умовах іх працы, эксплуатацыі і прэкарыяце.
Працуючы над перформансам Вясна свяшчэнная3 я разважала над пытаннем ролі цела і ўмоў яго фарміравання ў соцыуме. Як праз кантроль цела адбываецца кантроль сацыяльнага субʼекта. Успамінала аб маёй школьнай вопратцы: сумныя ваўняныя сукенкі, якія ўгрызаліся ў шыю, у якіх холадна зімой, горача летам і заўсёды нязручна.
“Новы касцюм” я прымерыла па заканчэнні Акадэміі мастацтваў ва Уроцлаве, змяніўшы статус студэнткі на статус рабочай мігранткі сем гадоў таму. Жывучы і працуючы ў Польшчы, я ўсё часцей вяртаюся ў сваё беларускае мінулае, даследуючы асабісты досвед і досвед калектыўны, выражаны ў дачыненні да сацыяльных змен і ўсталявання новых меж, як знешніх, так і ўнутраных. Пакінуўшы межы свайго дома, ты ў пэўным сэнсе губляеш ідэнтычнасць. І зʼяўляюцца новыя межы.”
Рэдактаркі: Ганна Карпенка і Сафія Садоўская (2022).
1Выява: Ала Савашэвіч, Невядомы, 2021 сталь, лямец, транспартны рэмень. Фота Аліцыі Келан. З дазволу мастачкі.
– urodzona w 1989 roku w Stolinie, Białoruś. Ukończyła Akademię Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu (2014 – 2017). Studiowała również na Białoruskiej Stanowej Akademii Sztuk Pięknych w Mińsku (2010 – 2014). W 2021 roku podjęła studia doktoranckie na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Tworzy instalacje, fotografię, sztukę video oraz performance. Jej prace były eksponowane na wystawach na Białorusi, Ukrainie, w Polsce, Niemczech i Austrii. Mieszka i pracuje we Wrocławiu, Polska.
Zdjęcie: Alicja Kielan
Poprzez swoją praktykę artystyczną przekazuję doświadczenie córki, studentki, kobiety, która dorastała i była wychowywana w czasach postsowieckich. Czasach silnej ideologii, wiary w jedność i siłę, a jednocześnie utraty tej wiary, traumatycznego rozczarowania, towarzyszącego całym pokoleniom. Dla białoruskiego społeczeństwa to nie upadek systemu sowieckiego, a formowanie się na uboczu niepodległego państwa, wydawało się nowym, szczęśliwym początkiem, czasem dla nowych dążeń i starań.
Dorastałam w białoruskiej tradycji akademickiego rysunku i rzeźby z konkretnymi zasadami kompozycji i jej poprawnego zastosowania. Te reguły gładko wpłynęły na nasze życie i głęboko osadziły się w naszych umysłach. Wiecznie obecny był idealny wzór do naśladowania. Stanowiliśmy jednolitą masę, z której mogli zostać wytworzeni “nowi” artyści, identyczni do poprzedniej generacji.
Kwestię medium i ewolucję jego roli w kontekście czasu i historii zaczęłam zgłębiać, pisząc pracę dyplomową na Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu w 2017 roku. Interesował mnie Od form architektonicznych przeszłam do tworzenia wielkoskalowych części garderoby, zaczęłam robić monumentalne instalacje z filcu i innych materiałów wspierane na metalowych stelażach. Zastanawiałam się na tym, co i kto nas ukształtował? Co jest poza tą skorupą, która narzuca nam myśli i decyduje o naszych życiach? Jakie są konsekwencje tych decyzji?
O odziedziczonym przeze mnie rzemiośle piszę w pracy dyplomowej Tkanina w rzeźbie. Moje babcia i mama szyły nie tylko po to, aby dobrze się ubierać i wyróżniać się w szarym tłumie sowieckich czasów, ale był to też dla nich sposób, aby zarabiać na życie.
Rodzinną tradycję kontynuuje również moja siostra, która wybrała karierę profesjonalnej projektantki ubioru. Ja obrałam inną ścieżkę, ale tkanina i ubrania nadal fascynują mnie jako media posiadające wartość historyczną.
Jednym z istotnych aspektów moich prac jest proces ich tworzenia. Dyskurs marksistowski, skrzywiony przez sowiecką rzeczywistość, głosił, że praca uszlachetnia człowieka. Nie byłam wyjątkiem od tej reguły. Dorastałam otoczona przez hasła obwieszczające, że tylko praca fizyczna utoruje drogę do świetlanej przyszłości. Dlatego każda z moich realizacji jest efektem “poprawnej”, krok po kroku przeprowadzonej, dialektycznej pracy: od zbierania informacji, przez szkicowanie planu do fizycznej realizacji idei.
W Unknown1 i Ghost2 występuję jako pracownica, siedząca przy maszynie do szycia, nadająca kształt i formę swojej pracy. Podejmuję refleksję nad niewidzialną pracą kobiet, warunkami ich pracy, wyzyskiem i prekarnością.
Pracując nad The Rite of Spring3, zastanawiałam się nad kwestią roli ciała i sposobami, w jakie jest ono kształtowane w społeczeństwie – w jaki sposób kontrola podmiotu społecznego odbywa się poprzez kontrolę jego ciała. Wróciłam myślami do moich szkolnych mundurków: gładka, wełniana sukienka, która gryzła mnie w szyję i była za zimna na zimę, za ciepła na lato i zawsze niewygodna.
Narzuciłam na siebie “nowy uniform”, kiedy obroniłam dyplom na Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu. Siedem lat temu zmieniłam swój status ze studentki na pracowniczkę migracyjną. Żyjąc i pracując w Polsce, mam zwyczaj powracania do swojej białoruskiej przeszłości, zgłębiając prywatne i grupowe doświadczenia związane z transformacją społeczną i ustanowieniem nowych granic – zarówno tych zewnętrznych jak wewnętrznych. Kiedy opuszcza się granice swojego domu, ojczyzny, w pewnym sensie traci się tożsamość. Pojawiają się nowe granice.
Redakcja: Anna Karpenko i Sophia Sadowska (2022).
1Zdjęcie: Ala Savashevich, Unknown (Nieznany), 2021, stal, filc, pas transportowy. Zdjęcie: Alicja Kielan. Dzięki uprzejmości artystki.
