– born in Brest, Belarus in 1974. Artist and curator. She creates performances, video art, objects, photography and paintings. In 1998, she became a member of Bergamot group in 2021, the artist started teaching a course “Performative Practices as a Way of Interaction” at the European College of Liberal Arts in Belarus. Since 2016, Volha has been curating “Sarai” art space in Brest, Belarus. Volha Maslouskaya has taken part in over 70 exhibitions and festivals, among which – “New Art of Belarus” and “European Performance Art Festival” (Ujazdowski Castle Centre for Contemporary Art, Warsaw), “Public Rituals. Art/Video from Poland” (MUMOK, Vienna), “Third Moscow Biennale of Contemporary Art” (Moscow), “Hotel De Inmigrantes – Cosmopolitan Stranger” at “Manifesta 9” (Hasselt, Belgium), “Every Day. Art, Solidarity, Resistance” (Mystetskyi Arsenal, Kyiv). Volha Maslouskaya has curated over 20 projects in Belarus and Poland, including “The 1st Belarus-Poland Festival of Contemporary Art” (Brest, Belarus), “Alien Art” as a part of “Mediations Biennale” (Poznan, Poland).
Photo by Viktoryia Kharytonava.
“For me, art is a way to immerse myself into something happening right here and now. It is an opportunity to study an event or a situation closer, to analyse and dissect it in order to get to its point and visualise it. It is also an opportunity to transform, to move real life into art, or vice versa – to manifest art in the space of life. Although these distinctions are rather arbitrary, I think they flow into each other merging at some point.
I value performance art for its intangibility as well as for a possibility to evoke reactions and physically and emotionally connect with people. I have always been interested in the issues of control, power, boundaries, exclusion, marginality, and introspection.A significant part of my artistic experience over the last 20 years has been linked to Bergamot group Raman Tratsiuk and I founded in 1998. We create performances, videos, photography, and objects, and do curatorial work. In our longest series Organic Life, we are interested in the subjects of communication, violence, gender relations, and social roles”.
“Bergamot (Volha Maslouskaya and Raman Tratsiuk) use some of their performances for body focused actions that extend through to physically violent exchanges to attack each other, thereby acting out the mechanisms of power and control that latently pervade our day-to-day lives. Their particular works are conceived as aspects of a larger complex of works and share with it the title Organic Life. The term “organic life” can therefore be applied to both the organic connection between ostensibly disparate aspects of real life, such as the private sphere and public sphere, as well as to the thus emergent meaning and role of the physical body.” Rainer Fuchs123456.
In another series, Biophilia7, we interact with nature. In the third and most recent cycle of Organic Work that we started in 2009, we reflect on the fluidity of the statuses of curator/performer/artist/author and spectator. This is an open-call for an idea or a script for Bergamot performance.
“The structure of the task, and thus the structure of the game is relatively simple: the mission is to deliver the script or the idea of the performance. Bergamot group chooses the best of the submitted proposals and implements them. Artists do not put any restrictions concerning the form or the contents on the participants but the technical one – the performance must be performable. They make themselves available as employees with extensive professional experience – ‘artists in a previous incarnation’ – who are however ready to take on any work. They publish their physical parameters on the website as if they were going to take part in a beauty contest…” Ewa Hornowska891011. At some point, my life circumstances changed and I grew interested in decentralisation processes occurring in numerous fields, including art. I decided to try using the simplest resources I had at my disposal. And one of such – in many ways most powerful – resources was a shed in my backyard12.
“Artist and curator Volha Maslovskaya’s exhibitions held in the shed are a unique phenomenon in the Belarusian cultural space. Breaking stereotypes and decentralising the art field, Volha managed to quickly attract the attention of artists from Brest, Minsk and other cities. Apart from the unique art projects set up in the shed, the shed as a phenomenon fits the global Western criticism of art institutions, the loss of autonomy within the field and the artist’s role in the context of neoliberal economy where market relations have become the norm”. Tania Arcimovich for Almanac of Contemporary Belarusian Culture pARTisan13.
I have always found it very important for the artist to interact with place and context, to maximise the inclusion of all the elements that appear in their range, to overlap and involve in mutual interaction in different fields of knowledge and with different communities.
The shed is located in an isolated backyard in the historic centre of Brest and is a natural extension of the place I live in14.
The process of organising and preparing events in the shed is a natural part of my everyday life and environment. It does not require additional external resources and therefore does not impose any obligation on anyone.
The shed exhibitions can be described rather as my artistic rather than a curatorial project. Lately, I’ve been thinking about the degree of artist’s exposure. To which extent do we actually need to be exposed to achieve clarity and persuasiveness in our statements?
I think you always have to make something personal public, to let people into some unexpected zone – to make contact in such a way that they will not be able to ignore it. I worked with this type of communication in the performance cycle At Home.
Visitors – both my acquaintances and strangers – could keep their shoes on when entering my bedroom where I was standing in my underwear. They were offered to check my wardrobe – from underwear to outerwear – and pick any item they could put on me. Apart from “making the personal public”, I wanted to materialise the external influences in contact with the society, the inevitable pressures of interaction, discomfort and possible traumatisation of communication. Elements of violence were mutual – some visitors had to be forced to follow the script15.
In another performance of the same cycle, I applied the “professional” lipstick I had always used in make-ups during Bergamot performances on all the visitors’ lips. Everyone kissed me, leaving lipstick marks on my face. We were mutually marking each other as belonging to the group also changing one another beyond recognition161718.
The topics of environment, anthropocentrism, ways of interaction and hierarchy of humans and nature are important to me. For the last three years, I have been working on Alien – a cycle that consists of performance and videos.
“In the video performance, the Belarusian artist Volha Maslouskaya simultaneously raises two issues relevant for the theory of contemporary environmentalism – the non-anthropocentric view of the world and dialectics of the animate and inanimate in nature. Civilisation has changed not only the world around us but also the visual, audible and tactile reality humans find themselves today. This reality consists of the inseparable mix of natural and digital sounds – as in the immersive video performance where the artist uses altered sounds from pornographic films as a soundtrack. What form does a classical dichotomy of inanimate matter and living human mind take today when the human being appears to be a stranger to natural reality?” Anna Karpenko1920.
Anything that attracts my attention and seems important can become an impulse for a performance – for example, something very personal, like the death of Patrick, an elderly half blind, deaf and unable to walk stray dog. He lived with me for about three years and died on my birthday21. Also, a stimulus for creating artworks can be found in a completely opposite impulse of a large social and political scale, like the events that occurred in Belarus in 2020.
“The performance Flight (Bergamot group) recreates a physical situation that occurred repeatedly during the protests in Belarus — riot police carrying protesters to police vans. This somatic practises also creates a fragile bodily situation, a kind of choreography of support and solidarity where your fellows’ hands don’t let you fall: that way injured people are evacuated from war zones or street clashes. This powerful image shows the tension between bodies and effects, experience and support, strength and trust…” Curatorial group of the exhibition “Every day”22.
Edited by Anna Karpenko and Sophia Sadovskaya (2022).
1Image: Volha Maslouskaya, Bergamot group Performance Organic Life, 2012. Photo by Ludwik Gnip. Courtesy of the artist.2Volha Maslouskaya, performance from the series Organic Life. See: https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=3285425261497592&id=213131658726983. Courtesy of the artist.
3Volha Maslouskaya, performance from the series Organic Life. See: https://www.facebook.com/213131658726983/photos/a.412003858839761/6693540960685988/. Courtesy of the artist.
4Volha Maslouskaya, performance from the series Organic Life. See: https://www.youtube.com/watch?v=xLAP1_5hn9Y&ab_channel=bergamotgroup. Courtesy of the artist.
5Volha Maslouskaya, performance from the series Organic Life. See: https://www.youtube.com/watch?v=_gkhzXsRoIE&ab_channel=bergamotgroup. Courtesy of the artist.
6Volha Maslouskaya, performance from the series Organic Life. See: https://www.youtube.com/watch?v=CG8M9327JAo&ab_channel=bergamotgroup. Courtesy of the artist.
7Image: Volha Maslouskaya, Bergamot group. Performance Biophilia, 2007. See: https://www.youtube.com/watch?v=9I5FoBAJrD0&ab_channel=bergamotgroup. Courtesy of the artist.
8“...Irrespective of the suggested topics, up to now all contestants as recipients have taken on the role of artists, who have taken on the role of performers, while the initiators of the contest have taken on the role of performers, all while the original authors end up playing the role of spectators. Such fluctuations of persona do not cause anxiety since we do not see in them any threat to the autonomy and integrity of “I”. In this way we are prepared to accept the presence of a persona in art since on daily basis we accept both our own flexible identity and we allow for the constant transgression of borders, both within ourselves and in others. Bergamot has only highlighted this existential experience. Subsequently... the boundary between performer and spectator, art and life became blurred, almost disappeared...” Ewa Hornowska, “Bergamot". A Game With a Persona: The Border”. Courtesy of the artist.
9Image: Volha Maslouskaya, Bergamot group, performance Organic Work, 2010. Photo by Ludwik Gnip. Text about the series: https://www.facebook.com/213131658726983/photos/a.412003858839761/2754466337926823/. Courtesy of the artist.
10Volha Maslouskaya, performance from the series Organic Work. See: https://www.youtube.com/watch?v=8ZiWasuJfn4&ab_channel=bergamotgroup. Courtesy of the artist.
11Volha Maslouskaya, performance from the series Organic Work. See: https://www.youtube.com/watch?v=5YwxShr9K7Y&ab_channel=bergamotgroup. Courtesy of the artist.
12Volha Maslouskaya, A mini-lecture about the Shed by curator Ilona Dergach from the series about art projects of contemporary Belarusian artists. See: https://www.youtube.com/watch?v=5Jq_WvoANJU&list=PLWw3PotDv983dvVWEhlUuhV5H7kw4X4u3&ab_channel=ARTONIST.
13Image: Volha Maslouskaya, Shed. Text about Shed: http://partisanmag.by/?p=18339&fbclid=IwAR3vANV8co8w0-kyH1QPJToulaRpiLku9apucCdujtc3h6IyY_MwwwU24kE. Courtesy of the artist.
14Volha Maslouskaya, 3D tour, Shed. See: https://atmasfera.by/360/roman-aksenov.html?fbclid=IwAR3cvq9gxMUqYGQiBKocVjrEZFbXXg5pJxcKuyp1zWPLfVa_v9ZN4lTasFY. Courtesy of the artist.
15Image: Volha Maslouskaya, performance At Home, 2018. Photo by Andrei Syman. Courtesy of the artist.
16Image: Volha Maslouskaya, performance At Home, 2019. Photo by Viktoryia Kharytonava. Courtesy of the artist.
17Volha Maslouskaya, In 2019, The Shed was included in the list of the best and worst art in Central Europe 2019 in the ranking of the magazine Blokmagazine. See: https://blokmagazine.com/the-best-and-worst-of-art-in-central-europe-in-2019/?fbclid=IwAR29rZHM6z9jscZy3dsrRtSGyr0KCViuBZFqhhtNbR-t9TUWANt31pj725g.
18Volha Maslouskaya, Report about The Shed in Brest City Magazine "Binoculars". See: https://binkl.me/?p=49111.
19Volha Maslouskaya, performance from the series Alien. See: https://www.youtube.com/watch?v=kApqBTc-kfQ&ab_channel=VolhaMaslouskaya. Courtesy of the artist.
20Volha Maslouskaya, performance from the series Alien. See: https://www.youtube.com/watch?v=CkIRKJyfffI&ab_channel=VolhaMaslouskaya. Courtesy of the artist.
21Image: Volha Maslouskaya, performance Birthday, 2018. See: https://www.youtube.com/watch?v=biawSdP2OSA&ab_channel=VolhaMaslouskaya. Courtesy of the artist.
22Image: Volha Maslouskaya, performance Flight, 2020. See: https://vimeo.com/manage/videos/444869757. Courtesy of the artist.
– нарадзілася у 1974 годзе ў Брэсце, Беларусь. Мастачка, куратарка. Займаецца перформансам, відэаартам, аб’ектамі, а таксама фатаграфіяй і жывапісам. Удзельніца мастацкай групы “Бергамот”. Выкладчыцы курса “Перфарматыўныя практыкі як спосаб узаемадзеяння” ў Еўрапейскім каледжы Liberal Arts у Беларусі (ECLAB), куратарка прасторы “Сарай” у Брэсце. Удзельніца больш за 70 выстаў і фестываляў, сярод якіх “Новае мастацтва Беларусі», ЦСМ Замак Уяздоўскі, Варшава; Public Rituals. Art/Video from Poland, MUMOK, Вена; Еўрапейскі фестываль перформансу, ЦСМ Замак Уяздоўскі, Варшава; III Біенале сучаснага мастацтва, Масква; Hotel De Inmigrantes – Cosmopolitan Stranger, Manifesta 9, Генк; Кожны Дзень. Мастацтва. Салідарнасць. Супраціў”, Мастацкі арсенал, Кіеў. Куратарка больш за 20 праектаў у Беларусі і Польшчы, сярод якіх I Беларуска-польскі фестываль сучаснага мастацтва, Брэст, Беларусь; Alien Art у межах Mediations Biennale, Познань, Польшча.
Фота: Вікторыя Харытонава.
“Для мяне мастацтва – гэта спосаб максімальна паглыбіцца ў тое, што адбываецца проста тут і цяпер. Магчымасць разгледзець, прааналізаваць, прэпараваць нейкую падзею або сітуацыю, атрымаць з яе эсенцыю і візуалізаваць яе. Гэта таксама магчымасць трансфармаваць, перанесці рэальнае жыццё ў мастацтва, або, наадварот, праявіць мастацтва ў прасторы жыцця. Хоць гэтыя размежаванні даволі ўмоўныя, я думаю, яны перацякаюць адно ў адно і ў нейкі момант зліваюцца.
Я цаню перформанс за нематэрыяльнасць магчымасць хуткай рэакцыі і фізічнага і эмацыйнага кантакту з людзьмі.
Мяне заўсёды цікавілі тэмы кантролю, улады, мяжы, выключэння, маргінальнасці, самааналізу.
Значная частка майго мастацкага досведу ў плыні апошніх 20 з нечым гадоў звязана з групай “Бергамот”, якую мы з Раманам Трацюком стварылі ў 1998 годзе. Мы займаемся перформансам, відэа, фатаграфіяй, абʼектамі, куратарскай дзейнасцю. У нашай найдаўжэйшай серыі “Арганічнае жыццё” мы працуем з тэмамі камунікацыі, гвалту, гендэрных адносін, сацыяльных роляў.
“Вольга Маслоўская і Раман Трацюк (група “Бергамот”) у сваіх акцыях часам звяртаюцца да сродкаў фізічнага гвалту; яны атакуюць адно аднаго з мэтай інсцэнізацыі механізмаў улады і дамінацыі, якія аказваюць моцны, але часта нябачны ўплыў на паўсядзённае жыццё. Іх асобныя работы зʼяўляюцца элементамі цыкла пад агульнай назвай “Арганічнае жыццё”. Такім чынам, паняцце “арганічнага жыцця” тут можа ўжывацца як да арганічнай сувязі вонкава неаднародных праяў рэальнасці, такіх як асабістая і грамадская сферы, так і да значэння і ролі цела ў фізічным сэнсе…” Райнер Фукс123456.
У іншай серыі – “Біяфілія” – мы ўзаемадзейнічаем з прыродай7.
У трэцім, самым апошнім цыкле, які мы пачалі ў 2009 годзе, – “Арганічная праца” – мы разважаем аб зменлівасці статусаў куратар/выканаўца/мастак/аўтар і глядач.Гэта адкрыты конкурс на ідэю або сцэнар перформансу для групы “Бергамот”.
“Структура задачы адносна простая: прапанаваць сцэнар або ідэю перформансу, “Бергамоту” ж належыць права выбару самых цікавых сярод дасланых ідэй і іх рэалізацыя. Мастакі не ставяць удзельнікам ніякіх фармальных або сэнсавых абмежаванняў, толькі тэхнічныя: перформанс павінен быць выканальным. Яны самі аддаюцца ў распараджэнне жадаючых, як людзі ў наём з вялікім прафесійным вопытам – “у папярэднім увасабленні мастакі” – але гатовыя ўзяцца за любую працу. На сайце публікуюць свае фізічныя параметры, нібыта збіраюцца ўдзельнічаць у конкурсе прыгажосці…” Эва Харноўска891011.
У нейкі момант абставіны майго жыцця змяніліся і мне сталі цікавыя працэсы дэцэнтралізацыі ў многіх сферах, у тым ліку ў мастацтве. Мне захацелася паспрабаваць выкарыстоўваць зусім простыя рэсурсы, якія я маю проста цяпер. Адным з магутных у многіх аспектах рэсурсаў мне здаваўся сарай у маім двары12.
“Сарайныя” выставы мастачкі і куратаркі Вольгі Маслоўскай – унікальная зʼява для беларускай культурнай прасторы. Руйнуючы стэрэатыпы і дэцэнтралізаваўшы поле мастацтва, Вольга змагла хутка прыцягнуць увагу дзеячаў культуры з Брэста, Мінска і не толькі. У дадатак да нараджэння ўнікальных арт-праектаў у “сарайнай” прасторы, феномен “Сарай” упісваецца ў глабальныя заходнія дэбаты аб крытыцы мастацкіх інстытутаў, страты аўтаноміі ўнутры гэтай сферы і ролі мастака ў кантэксце нэаліберальнай эканомікі, дзе рынкавыя адносіны сталі нормай». Таня Артымовіч для Альманаха сучаснай беларускай культуры pARTisan13.
Мне заўсёды здавалася вельмі важным узаемадзеянне мастака/мастачкі з месцам і кантэкстам, максімальнае ўключэнне ўсіх элементаў, якія зʼяўляюцца ў яго/яе дыяпазоне, перасячэнне і ўзаемапранікненне розных абласцей ведаў і розных супольнасцей.
“Сарай” знаходзіцца ў закрытым дворыку ў гістарычным цэнтры Брэста і зʼяўляецца натуральным працягам месца, у якім я жыву14.
Працэс арганізацыі і падрыхтоўкі мерапрыемстваў у Сараі – натуральная частка майго побыту і акружэння. Гэта не патрабуе дадатковых іншых рэсурсаў і, адпаведна, не накладвае ніякіх абавязацельстваў ні перад кім.
Выставы ў Сараі можна назваць хутчэй маім мастацкім, чым куратарскім праектам.
Апошнім часам я думала аб ступені галізны мастака; якая галізна патрэбна для дасягнення яснасці і пераканаўчасці выказвання?
Мне здаецца, заўсёды даводзіцца апублічыць нешта асабістае, упусціць людзей у нейкую нечаканую для іх зону. Увайсці ў кантакт такім чынам, каб яны не змаглі яго ігнараваць.
У цыкле перформансаў Дома я працавала з такім тыпам камунікацыі.
Знаёмыя і незнаёмыя наведвальнікі, не разуваючыся, заходзілі ў маю спальню, дзе я была ў споднім, аглядалі ўвесь мой гардэроб, ад бялізны да верхняга адзення, выбіралі адну любую рэч і апраналі яе на мяне. Акрамя “апублічвання асабістага”, мне хацелася матэрыялізаваць знешнія ўздзеянні падчас сутыкнення з соцыумам, непазбежнасць ціску ва ўзаемадзеянні, дыскамфорт і магчымы траўматызм камунікацыі. Элементы гвалту былі ўзаемнымі – некаторых наведвальнікаў прыйшлося прымушаць прытрымлівацца сцэнара15.
Падчас іншага перформансу з гэтага ж цыкла ўсім наведвальнікам я фарбавала вусны сваёй “прафесійнай” памадай, якую раней заўсёды выкарыстоўвала для макіяжу падчас перформансаў групы “Бергамот”. Усе цалавалі мяне, пакідаючы сляды памады на маім твары. Узаемна маркіруючы адно аднаго як «сваіх» і адначасова перайначваючы да непазнавальнасці161718.
Для мяне важныя тэмы экалогіі, антропацэнтрызму, спосабаў узаемадзеяння і іерархіі чалавека і прыроды. Апошнія тры гады я працую над цыклам Alien, які складаецца з перформансаў і відэа.
“У відэаперформансе беларуская мастачка Вольга Маслоўская падымае адначасова два важныя для тэорыі сучаснай аховы прыроды пытанні: неантропацэнтрычнага погляду на свет і дыялектыкі жывога і нежывога ў прыродзе. Цывілізацыя змяніла не толькі навакольны свет, але таксама візуальную, гукавую і тактыльную рэальнасць, у якой чалавек знаходзіць сябе сёння. Гэтая рэальнасць складаецца з сумесі натуральных і лічбавых гукаў (як у відэаперформансе з пагружэннем, дзе мастачка ў якасці саўндтрэка выкарыстоўвае змененыя гукі з порнафільмаў), якія аказваюцца неаддзельныя адзін ад аднаго. У якую форму трансфармуецца сёння класічная дыхатамія нежывой матэрыі і жывога чалавечага розуму, калі сам чалавек аказваецца чужынцам для прыроднай рэальнасці – пытанне, якое застаецца адкрытым”. Ганна Карпенка1920.
Імпульсам для стварэння перформанса можа быць што заўгодна, што прыцягвае маю ўвагу і здаецца важным. Ад вельмі асабістых падзей, як напрыклад, у выпадку смерці пажылога сабакі Патрыка, якога я знайшла на вуліцы амаль сляпым, глухім і нехадзячым. Ён пражыў са мной каля трох гадоў і памёр у дзень майго нараджэння21.
Таксама стымулам для стварэння работы можа быць цалкам палярны імпульс вялікага сацыяльнага і палітычнага маштабу. Як, напрыклад, падзеі ў Беларусі ў 2020 годзе.
“…Перформанс Палёт узнаўляе цялесную сітуацыю, якая неаднаразова здаралася падчас грамадзянскіх пратэстаў у Беларусі. Падобным чынам АМАП і іншыя сілавыя ведамствы ўносяць пратэстоўцаў у аўтазакі. Гэтая саматычная практыка таксама стварае далікатную цялесную сітуацыю – своеасаблівую харэаграфію падтрымкі і салідарнасці, калі таварыскія рукі не даюць упасці: так выносяць параненых з зоны баявых дзеянняў або сутыкненняў на вуліцах. У гэтым моцным вобразе замацавана напружанне паміж целамі і афектамі, перажываннем і падтрымкай, сілай і даверам…” Куратарская група выставы “Кожны дзень”22.
Рэдактаркі: Ганна Карпенка і Сафія Садоўская (2022).
1Выява: Вольга Маслоўская, група Бергамот, Арганічнае жыццё, 2012, перфоманс. Фота Людвіка Гнып. З дазволу мастачкі.3Вольга Маслоўская, перфоманс з серыі Арганічнае жыццё. Глядзі: https://www.facebook.com/213131658726983/photos/a.412003858839761/6693540960685988/.
4Вольга Маслоўская, перфоманс з серыі Арганічнае жыццё. Глядзі: https://www.youtube.com/watch?v=xLAP1_5hn9Y&ab_channel=bergamotgroup.
5Вольга Маслоўская, перфоманс з серыі Арганічнае жыццё. Глядзі: https://www.youtube.com/watch?v=_gkhzXsRoIE&ab_channel=bergamotgroup.
6Вольга Маслоўская, перфоманс з серыі Арганічнае жыццё. Глядзі: https://www.youtube.com/watch?v=CG8M9327JAo&ab_channel=bergamotgroup.
7Выява: Вольга Маслоўская, група Бергамот, Біяфілія, 2007, відэа. Глядзі: https://www.youtube.com/watch?v=9I5FoBAJrD0&ab_channel=bergamotgroup.
9Выява: Вольга Маслоўская, група Бергамот, перформанс з серыі Арганічная праца, 2010. Фота Людвіка Гнып. Тэкст аб серыі: https://www.facebook.com/213131658726983/photos/a.412003858839761/2754466337926823/.
11Вольга Маслоўская, перфоманс з серыі Арганічнае праца. Глядзі: https://www.youtube.com/watch?v=5YwxShr9K7Y&ab_channel=bergamotgroup.
12Вольга Маслоўская, Сарай, міні-лекцыя, куратаркі Ілоны Дзергач з цыкла аб мастацкіх праектах сучасных беларускіх мастачак. Глядзі: https://www.youtube.com/watch?v=5Jq_WvoANJU&list=PLWw3PotDv983dvVWEhlUuhV5H7kw4X4u3&ab_channel=ARTONIST.
13Выява: Вольга Маслоўская, Сарай. Тэкст пра "Сарай": http://partisanmag.by/?p=18339&fbclid=IwAR3vANV8co8w0-kyH1QPJToulaRpiLku9apucCdujtc3h6IyY_MwwwU24kE.
15Выява: Вольга Маслоўская, Дома, 2018, перформанс. Фота Андрэй Сыман. З дазволу мастачкі.
18Вольга Маслоўская, рэпартаж гарадскога часопіса аб Брэсце "Бінокль". Глядзі: https://binkl.me/?p=49111.
19Вольга Маслоўская, перформанс з серыі Alien. Глядзі: https://www.youtube.com/watch?v=kApqBTc-kfQ&ab_channel=VolhaMaslouskaya. З дазволу мастачкі.
20Вольга Маслоўская, перформанс з серыі Alien. Глядзі: https://www.youtube.com/watch?v=CkIRKJyfffI&ab_channel=VolhaMaslouskaya. З дазволу мастачкі.
21Выява: Вольга Маслоўская, перформанс Birthday, 2018. Глядзі: https://www.youtube.com/watch?v=biawSdP2OSA&ab_channel=VolhaMaslouskaya. З дазволу мастачкі.
