Majlinda Hoxha
— born in 1984, Kosovo — is a Pristina-based photographer. She received her MFA from the Elam School of Fine Art at Auckland University, New Zealand in 2008. Hoxha’s photography draws on a language of fragmentation and displacement and is sensitive to the recent political and social upheaval of Kosova. She is currently based in Prishtina, Kosova, the source and foundation of most of her artistic work. Some of her exhibitions include: Synime, Tirana and Prishtine, (2020-2021) Quein, Prishtina Kosovo (2019), We Have Built Cities for You, Belgrade (2018), Women and Photography, Udine, Italy (2017), The Whale That Was a Submarine at the Ludwig Museum – Museum of Contemporary Art, Budapest (2016), This is not a palm tree at Neurotitan Gallery, Berlin (2016), touring exhibition Aftermath: Changing Cultural Aftermath Fotogalerie Wien, Vienna, Austria (2014) and City Gallery Collegium Artisticum, Sarajevo, Bosnia and Herzegovina (2014), and more.
Close your eyes!
Now imagine a drawing of a cockroach, with all its units. Think of this diagram as the embodiment of our society, the body of that cockroach is what represents all of humanity. After you have done that try to divide it into three entities with two simple lines. With the hope that the tail falls on the left-hand side, that’s where we will place all the pockets of society that have very limited access to information, people that fall short against “western” concepts of success. In the second section, the gut of the cockroach, imagine it being occupied by a more fortunate part of society, people with access to good education, teachers, office workers, students, business owners, professionals, and so on and so forth, think of this section as the true working class. Then we have the head of the cockroach. This is where all the “leaders” are situated, be it scientists, politicians, the mighty and fortunate of the 1 percent leading the body.
Where are the artists within the cockroach’s body?
The above was an introduction from a professor in my first art theory class at university.
Now think about the artist’s body? Was it a woman’s body you imagined? Does it matter if It’s merely a vision of HIStory that we so imminently consume every day?
It does.
My involvement in art is not because of some necessity to create as much as it’s the necessary space it provides for me to question. I believe I have always wanted to know how things relate within themselves and with each other.
For concepts such as displacement, decentralization, and loss (as a result of war), where abstracts noted in my early practice to the ambiance of the self and the other as a means of expressive autonomy, and qualms of memory and monuments, buildings and landscapes have time and again informed my practice.
As my practice is not a linear progression, all the works and projects have an intertwined progression, as one is sometimes a derivative point for the other. In the end, the works might very well stand on their own but in retrospect are parts of one entity and symptoms of one body, that of the creator.
Family Portrait #11 is one of those early works that embodied the epitome of my interests which probes into the subject of displacement. A migrant family is awkwardly positioned in an empty pool where the figures of the family are expected to turn their attention towards their surroundings, acting as a transitory moment to emphasize their historic displacement. For it is precisely that expectancy of transition that motivates me to look and explore further aesthetically. Delving further into the realm of the uncanny by rephrasing and redefining childhood memories. As seen in Hand of Clay2, 2008. Then examining the composition of collective memory through monuments and their relation to their surroundings, be they covered, uncovered, or even as they stand in relation to the human body and specifically in relation to the body of a woman.345
It started with a journey to understand my position as a woman, a refugee, a political being, a journey to understand my surroundings, the countries I was living in or their histories in relation to the contemporary setting, a journey, and questioning of collective memory, prompting us to question the everyday from all angles, but ultimately from the prism of a mother.
As an observer, voyeur I find that my work takes on the position of an examiner, commanding aesthetic outlets. I find that’s the only way I can relate and interact more honestly with the environment I’m interested and surrounded by.
In an attempt to construe politics my father once explained, “Politics is the art of communication.” As I believe art to be a communication tool its mere existence is political.
Which brings me back to my opening anecdote:
After a better look at the drawing of the cockroach, one of the students shouted: “You forgot to draw the antennae, Sir!” It was not a mistake by any means, it was, I guess our first test in art school. Once the professor drew the antennae of the insect he presided to explain that artists have to be on the tip of the “feelers” as they are also known as.
Then as artists, we are out to act as informers, “the feelers” of the not so distant future.
1Image: Majlinda Hoxha, Family Portrait #1, 2008, Photography. Courtesy of the artist.2Image: Majlinda Hoxha, Hand of clay, 2008, Photography. Courtesy of the artist.
3Image: Majlinda Hoxha, From the series In Tandem. Rama. 2012. Courtesy of the artist.
4Image: Majlinda Hoxha,From the series. In Tandem. Lapidar. 2012. Courtesy of the artist.
5Image: Majlinda Hoxha, From the series In Tandem. Rifle. 2012. Courtesy of the artist.
— lindur më 1984, në Kosovë — është fotografe me bazë në Prishtinë. Ajo fitoi graden MFA nga Elam School of Fine Arts ne Auckland, Zelandë e Re më 2008. Fotografia e Hoxhes nxjerr inspirim nga gjuha e fragmentimit dhe zhvendosjes, dhe është shumë e ndjeshme ndaj turbullirave të fundit politike dhe sociale në Kosovë. Ajo aktualisht është e vendosur në Prishtinë, Kosovë, që është burimi dhe temeli i shumicës së punës së saj artistike. Disa nga ekspozitat e saj përfshijnë:: Synimet, Tiranë dhe Prishtinë,(2020-2021) Quein, Prishtinë, Kosovë (2019), We Have Built Cities for You (Kemi Ndërtuar Qytete për Ju), Beograd (2018), Women and Photography (Femrat dhe Fotografia), Udine, Itali (2017), The Whale That Was a Submarine (Balena E Cila Ishte Nëndetëse) në Ludëig Museum – Muzeu i Artit Bashkëkohor, Budapest (2016), This is not a palm tree (Kjo nuk është një palmë) në Galerinë Neurotitan, Berlin (2016), ekspozitë udhëtuese Aftermath: Changing Cultural Aftermath (Pasojat: Ndryshimi i Pasojave Kulturore) Fotogalerie Vienë, Austri (2014) dhe City Gallery Collegium Artisticum, Sarajevë, Bosnjë dhe Hercegovinë (2014) dhe të tjera.
Mbyll sytë!
Tani paramendo një vizatim të një kacabuje, me gjithë elementet e saj. Mendoni këtë grafikon si mishërimi i shoqërisë sonë, trupi i kësaj kacabuje është çfarë përfaqëson gjithë njerëzimin. Pasi të keni bërë këtë, mundohuni t’a ndani atë në tri entitete me dy linja të thjeshta. Me shpresën se bishti bie në anën e majtë, aty do të vendosim të gjithë xhepat e shoqërisë që kanë qasje shumë të limituar në informata, njerëzit që nuk ia dalin të hyjnë në radarin e konceptit “perëndimor” të suksesit. Në seksionin e dytë, zorrët e kacabusë, imagjinojeni që është zënë nga një pjesë më fatlume e shoqërisë, njerëz me qasje në arsimim të mirë, mësues, punëtorë zyresh, pronarë kafesh, burra dhe gra të biznesit, dhe kështu me radhë, mendoni për këto dy seksione si klasa punëtore rudimentare. Pastaj kemi kokën e kacabusë. Këtu janë të gjithë “liderët” të pozicionuar dhe të vendosur, qoftë shkencëtarë, politikanë, të fuqishmit dhe fatlumët dhe një përqindshi që drejton trupin.
Ku janë artistët brenda trupit të kacabusë?
Ajo më lartë ishte një hyrje nga një profesor në lëndën e parë të teorisë së artit në universitet.
Tani mendoni për trupin e artistit? A ishte një trup gruaje të cilën e paramenduat? A ka rëndësi nëse thjeshtë është një vizion i Historisë të cilën pashmangshëm e konsumojmë secilën ditë?
Ka rëndësi.
Angazhimi im në art nuk është për shkak të ndonjë nevoje për të krijuar, aq sa është hapësira e nevojshme që më ofron për të shtruar pyetje. Unë besoj që gjithmonë kam dashur të di se si gjërat ndërlidhen brenda tyre dhe me njëra tjetrën.
Për koncepte si zhvendosja, decentralizimi, dhe humbja (si rezultat i luftës), ku abstraktet e përmendura në punët e mia të mëhershme ndaj ambientit të vetës dhe tjetrit si mënyrë e autonomisë shprehëse, dhe brejtjet e kujtesës dhe monumenteve, ndërtesat dhe peisazhet në mënyrë të përsëritshme vënë në punë prodhimin e punës sime artistike.
Meqë puna ime nuk është një progresion linear, të gjitha veprat dhe projektet kanë një progresion të ndërthurrur, pasi që ndonjëherë është pikë prejardhjeje për tjetrën. Në fund, të gjitha veprat mund të rrijnë shumë mirë në vetvete, por në retrospektivë janë pjesë të një entiteti dhe simptome të një trupi, të krijueses.
Portreti Familjar #11 është një prej atyre veprave të hershme që mishërojnë kulmin e interesave të mia dhe kanë të bëjnë me temëne zhvendosjes. Një familje emigrante e vendosur në një pishinë të zbrazët, ku trupi i familjes pritet disi të shndërrohet dhe t’i kushtoj vëmendje ambientit përreth, si pikë kalimtare ndaj historisë së zhvendosur së fundmi. Sepse është saktësisht kjo pritje e transformimit që përballet me kërkimin tim për të shikuar dhe eksploruar më tutje estetikisht. Futja me thellë në botën e mistershme duke rifrazuar dhe ridefinuar kujtime e fëmijërisë. Siç shihet në Dora prej Argjili, 2008 2. Pastaj hamendësimi dhe shikimi i kompozicionit të memorjes kolektive përmes monumenteve dhe relacionit të tyre me rrethinën, qoftë e mbuluar, pambuluar, apo edhe ashtu siç qëndron në relacion me trupin njerëzor dhe specifikisht atë të gruas.345
E gjitha filloi me një kërkim të kuptimit të pozitës sime si grua, si refugjate, si qenie politike, një kërkim për të kuptuar rrethinën time, vendet ku jetoja apo historitë e tyre në relacion me mjedisin bashkëkohor, një kërkim, dhe vënie në pyetje e memorjes kolektive, dhe kjo shpie në kërkimin e të përditshmes në të gjitha pozicionet, por tani nga prizmi i një nëne.
Si soditëse, e kuptoj që puna ime shndërrohet në një dokument që përmban një pozicion të një ekzaminuesi, në komandim të shkarkimit estetik. E gjej që kjo është mënyra e vetme që mund të lidhem dhe të ndërveproj më sinqerisht me ambientin për të cilin jam e interesuar dhe e rrethuar nga.
Në përpjekje për të shpjeguar politikën, babai im njëherë më shpjegoi, “Politika është arti i komunikimit.” Kështu besoj që nëse arti duhet të jetë një vegël komunikimi, ekzistenca e saj e thjeshtë është politike.
Gjë që më kthen tek anekdota në hyrje të kësaj deklarate:
Pas obzervimit të vizatimit të kacabusë, një prej studentëve bërtiti: “Keni harruar të vizatoni antenën, Zotëri!” Kjo nuk ishte gabim në asnjë mënyrë, mendoj që ishte testi ynë i parë në shkollën e artit. Kur profesori vizatoi antenën e insektit, ai vazhdoi të shpjegoj që artistët duhet të jenë në majë të “receptorëve” (“feelers”) siç edhe njihen.
Pra si artistë, ne duhet të veprojmë si informues, “receptorët” e të ardhmës jo shumë të largët.
1Imazh: Majlinda Hoxha, Portret Familjar #1, Fotografi, 2008.
