Ulyana Nevzorova / Ульяна Няўзорава

Ulyana Nevzorova / Ульяна Няўзорава

– born in Minsk in 2001. In 2018 she finished the Gymnasium-College of Arts named after I.O. Akhremchik, in 2019 – European College of Liberal Arts in Belarus, Gender Studies Concentration, in 2021 – took a course at the HFBK University of Fine Arts of Hamburg, as a part of the ASA exchange program. Ulyana is interested in art activism, graphics, painting, video, photography, and street art.

Profession or identity

Answering the question about the reasons I do art, I started questioning myself whether I did art because I was an artist or I was an artist because I was doing art. Since early childhood art has been an integral part of my life, so the boundaries of identity, profession, and status have got effaced.

Questions my art addresses

If to take a look at my projects, one can conclude that they address certain social issues connected with my personal experience, also there are projects that touch upon gender or politics since my creativity and civic position overlap. However, I do not consider this as a necessary prerequisite for further practice. I have a lot of artworks of exclusively visual and illustrative nature12.

Sometimes, once art has entered the public space, it starts living a life of its own. I believe public art cannot exist outside politics. For example, there was an incident with my first graffiti3 – when I made it, the image was painted over by the local housing management employees because they did not know I had been given permission to do it4. Thus, my graffiti turned out to be raising the issues of censorship and the lack of communication between Belarusian institutions, mirroring the local context, although initially I had not set myself such a task.

Another work of mine was made in collaboration with Belarusian housing management employees in charge of monitoring both the “cleanliness” of the area and people’s public statements and took a form of the anonymous month-long dispute with the local residents. My sister Polina Maslova and I made a drawing on the wall, later someone painted over one of the elements, then someone restored it, but the housing management employees intervened again and eventually destroyed everything. Although neither I nor my sister were actively involved in this work anymore, it went on getting restored and completed by the locals.

The work “This Poster Can Be a Reason of My Detention”5 triggered public debates generating two more performances, one of which ended in a lawsuit. I can often instinctively and intuitively create an artwork, without any position or concept in mind, and then join the audience and start reflecting on possible interpretations. 

Now, as a part of my studies, I am preparing for an exhibition in Hamburg. I am going to make an audio-video installation6 where I will try to visualize my state during the sleep. In stressful situations I start sleeping a lot, I can stay in bed half-asleep for a week, finding it difficult to distinguish dreams from reality. This state is often accompanied by existential fear, so these dream periods give me a very intense experience. I have vivid and emotional dreams about music, see disturbing scenes and remember them well. I came up with an installation idea while lying in bed during one of such periods.

Family and research

The subjects of my works are always a transformation of my personal experience. Lately, I’ve been paying a lot of attention to my family7, which relates to the period of separation and rethinking of our roles. Now that I am 20 years old, I already feel independent, and it is easier for me to see my parents as individuals equal to me.

The project I am currently working on is related to the art heritage of my father, Viktor Kalenik8. My research started when my father brought me several huge boxes full of his old photographs taken in the 1980s-1990s. The boxes contained old undated prints, unscanned negatives and undeveloped film reels he had never had time to give attention to. It was the starting point of our work and now my dad and I are developing, scanning and organizing his archive photos, while I am making a video documentation of this process recording our conversations. Thanks to this, we spend a lot of time together with our roles switching from father and daughter to those of friend and colleague. Friendship and closeness allow us to understand each other’s experiences. Interestingly, as I got older, my art began to overlap with that of my dad’s and I developed a strong interest and curiosity in his photographic practice – not only as a daughter but also as an artist.

The events of 2020 have been extremely emotional for me. “Political prisoner tattoos” project is a website (now under construction) dedicated to the artworks of my sister Masha Kalenik who is serving a prison sentence on “the students’ case”. It’s an online platform that would allow to express solidarity and support Masha. Masha draws sketches while in prison and sends them in letters to me and our sister Polina, then we digitalize and upload them for people to buy and use the art pieces as they want. It is important for our family to help Masha stay included in the processes while serving her sentence and have an opportunity to adapt – both financially and socially – as soon as she is released. 

The turning point in my creative work was the search held in our apartment because of my sister’s case. During the search, I had to delete all the information on my computer and thus all my works were lost. It seriously distorted my perception and understanding of the result and the process, and it was hard for me to accept the loss of my time and efforts – it was as though I had also lost my thoughts and meaning. It is very difficult to talk about your artwork that is no longer visible and identify yourself with something that does not exist.

Continuous process and result

It is difficult for me to address political agenda – especially when you do not find yourself in a safe space. On the one hand, documentation and publication are essential tools for capturing the process, but on the other hand – storing information on your computer or posting it online can become grounds for criminal prosecution. In such circumstances, the specifics of one’s work and priorities change, with concern for security rather than artistic practice coming to the fore. Sometimes, I feel that the period of my anonymous work has deprived me of the opportunity to talk about it publicly.”

Edited by Anna Karpenko and Sophia Sadovskaya (2022).

1Image: Ulyana Nevzorova, No name, linocut, 841 x 594 mm. 2019. Courtesy of the artist.
2Image: Ulyana Nevzorova, First Encounter,  linocut, 841 x 594 mm. 2019. Courtesy of the artist.
3Image: Ulyana Nevzorova, Graffiti on Oboynaya Street. 2019. Courtesy of the artist.
4Image: Ulyana Nevzorova, Graffiti on Oboynaya Street (repainted). 2019. Courtesy of the artist.
5Image: Ulyana Nevzorova, This Poster Can Be The Reason For My Detention - October 22, Happening, video [0_56] Operator - Polina Nevzorova. Courtesy of the artist.
6Image: Ulyana Nevzorova, Bad Room - Audio-video installation, 2021, Open Studios in Art School Alliance. Courtesy of the artist.
7Image: Ulyana Nevzorova, Photo with the image of my mother Olga Kalenik from the photo series “Family portrait” 2021, Minsk, Belarus. Courtesy of the artist.
8Image: Ulyana Nevzorova, Photo of my father Viktor Kalenik from the photo series “Family Portrait” 2021, Minsk, Belarus. Courtesy of the artist.

– нарадзілася ў Мінску ў 2001 годзе, у 2018-м скончыла беларускую Гімназію-каледж мастацтваў імя Ахрэмчыка. У 2019 г. скончыла European College of Liberal Arts in Belarus па кірунку «Гендэрныя даследаванні», у 2021-2022 гг. вучыцца ў гамбургскай Акадэміі прыгожых мастацтваў па праграме абмену ASA.

Прафесія або ідэнтычнасць 


Адказваючы на пытанне чаму я займаюся мастацтвам, я пачала задумвацца: “Я ствараю мастацтва, таму што я мастачка, ці я мастачка, таму што ствараю мастацтва?”

Мастацтва ўплеценае ў маё жыццё з самага дзяцінства, таму межы ідэнтычнасці, прафесіі і статусу перамяшаліся.

На якія пытанні адказвае маё мастацтва 

Калі аналізаваць мае мінулыя праекты, можна сказаць, што маё мастацтва адказвае на нейкія сацыяльныя пытанні, якія закранулі асабісты досвед, некаторыя праекты тычыліся гендэрных пытанняў ці палітычнага кантэксту, бо мае творчасць і грамадзянская пазіцыя перасякаюцца. Тым не менш, я не знаходжу гэта абавязковым патрабаваннем для далейшай практыкі. У мяне шмат работ, якія я лічу выключна візуальнымі і ілюстрацыйнымі12

Здараецца, што пасля публікацыі работы працягваюць самастойнае жыццё.

Мне здаецца, мастацтва не можа існаваць па-за палітыкай, калі яно публічнае. Напрыклад, быў выпадак з маім першым графіці3, калі я змясціла на сцяну малюнак, а яго зафарбавалі работнікі будынка, бо камунальныя службы не папярэдзілі іх аб тым, што малюнак узгоднены4. У выніку маё графіці закранула пытанне цэнзуры і адсутнасці камунікацыі паміж беларускімі інстытуцыямі, адлюстраваўшы мясцовы кантэкст, хоць першапачаткова такой задачы я перад сабой не ставіла. Іншую работу я зрабіла ўжо сумесна з камунальнымі службамі, якія ў Беларусі ўпаўнаважаныя сачыць за чысцінёй не толькі вуліц, але і публічных выказванняў. Гэта была ананімная спрэчка паміж жыхарамі двара і камунальнымі службамі, якая зацягнулася на месяц. Мы з маёй сястрой Палінай Маславай змясцілі малюнак на сцяну, а пасля хтосьці зафарбаваў элемент графіці, тады нехта з жыхароў яго аднавіў, затым зноў умяшаліся камунальныя службы, якія паздзіралі малюнак, і хоць ні я, ні мая сястра ўжо не ігралі актыўнай ролі ў гэтай працы, яе працягвалі аднаўляць і дамалёўваць мясцовыя жыхары.
Работа “Гэты плакат можа стаць прычынай майго затрымання”5 стала матэрыялам для грамадскіх дыскусій, спарадзіўшы яшчэ дзве акцыі, адна з якіх завяршылася судовым працэсам. Часцяком я магу інстынктыўна і інтуітыўна стварыць работу, не прадумваючы пры гэтым канкрэтную пазіцыю і канцэпцыю, а затым сесці ў шэрагі гледачоў і пачаць разважаць, які сэнс мог быць у яе закладзены.

Зараз я рыхтуюся да выставы ў Гамбургу ў рамках навучання. Я буду рабіць аўдыёвідэаінсталяцыю6, у якой паспрабую візуалізаваць стан, які адчуваю падчас сну. У стрэсавых сітуацыях я пачынаю шмат спаць, магу праляжаць у ложку тыдзень у паўсонным стане, у якім складана адрозніць сны ад рэальнасці. Гэты стан часта суправаджаецца экзістэнцыяльным страхам, таму такія сонныя перыяды для мяне — вельмі інтэнсіўны вопыт. Мне сніцца музыка, сны становяцца яркімі і эмацыйнымі, я бачу хвалюючыя мяне сюжэты і добра іх запамінаю. Да ідэі інсталяцыі я прыйшла лежачы ў ложку як раз у адзін з такіх перыядаў.

Сям’я і даследаванне


Тэмы маіх работ — гэта заўсёды трансфармацыя майго асабістага досведу. У апошні час я шмат увагі надаю сваёй сям’і7. Гэта звязана і з перыядам сепарацыі ад бацькоў, калі адбывалася пераасэнсаванне роляў. Вось мне споўнілася 20 гадоў, я ўжо адчуваю сябе самастойнай і незалежнай, і цяпер мне прасцей разглядаць бацькоў як асоб, роўных мне. 

Праект, над якім я зараз працую, звязаны з творчасцю майго бацькі Віктара Каленіка8. Маё даследаванне пачалося з таго, што падчас пераезду тата завёз да мяне некалькі метровых каробак з яго старымі фотаздымкамі 80-90-х гадоў. Скрынкі былі запоўненыя фатаграфіямі, да якіх доўга не даходзілі рукі, аддрукаваныя фатаграфіі без абазначэння дат, неадсканаваныя негатывы і непраяўленыя плёначныя шпулькі. З гэтага пачалася наша сумесная праца: мы разам з татам праяўляем, скануем і парадкуем яго архіўныя фатаграфіі, паралельна я здымаю відэа пра гэты працэс і запісваю нашы размовы. Дзякуючы гэтаму, мы праводзім шмат часу разам, прычым у момант, калі мы працуем, ролі бацька-дачка змяняюцца на сябры-калегі. Сяброўства і блізкасць дае магчымасць зразумець досвед адно аднаго. Пацешна тое, што з маім сталеннем, мая творчасць пачала перасякацца з творчасцю майго бацькі, ува мне прачнулася моцная цікавасць і цікаўнасць да фатаграфій таты не толькі як дачкі, але і як мастачкі.

Падзеі апошняга года выклікалі шмат перажыванняў. Праект «Наколкі палітзэчкі» — гэта вэб-сайт (на стадыі распрацоўкі), прысвечаны творчасці маёй сястры Машы Каленік, якая знаходзіцца ў калоніі па палітычнай “справе студэнтаў”. Платформа, якая дапаможа выказаць салідарнасць і падтрымаць Машу. У турме Маша малюе эскізы і дасылае іх у лісце мне і нашай сястры Паліне, мы пераводзім эскізы ў лічбавы фармат і публікуем на платформе, каб людзі мелі магчымасць купіць іх і выкарыстоўваць далей па сваім меркаванні. Для нашай сям’і важна, каб Маша не была выключанай падчас адбыцця тэрміну і па выхадзе з турмы ў яе была магчымасць адаптавацца ў тым ліку матэрыяльна і сацыяльна.


Паваротным момантам у маёй творчасці паслужыла сітуацыя з ператрусам з-за справы маёй сястры. Падчас ператрусу мне прыйшлося выдаліць усю інфармацыю на камп’ютары і, адпаведна, усе работы, якія там знаходзіліся. Гэты выпадак моцна сказіў успрыманне і разуменне выніку і працэсу, мне было цяжка прыняць страту працы, часу і сіл, якія стаялі за выдаленымі работамі, я нібы страціла разам з імі свае разважанні і сэнсы. Вельмі складана казаць аб сваёй творчасці, якая нябачна іншым, або атаясамліваць сябе з работамі, якіх ужо не існуе.

Бесперапынны працэс і вынік

З палітычнымі пытаннямі мне працаваць складана, асабліва калі фізічна знаходзішся ў небяспечнай сітуацыі. З аднаго боку, дакументацыя і публікацыя — гэта асноўныя інструменты для фіксацыі працэсу, але з іншага боку, захоўванне інфармацыі на камп’ютары або публікацыя можа стварыць падставу для крымінальнага пераследу. У такіх умовах спецыфіка працы і прыярытэты мяняюцца, на першы план выходзіць клопат аб бяспецы, а не мастацкая практыка. Часам я адчуваю, што перыяд ананімнай працы пазбавіў мяне магчымасці казаць пра сваю працу публічна.”

Рэдактаркі: Ганна Карпенка і Сафія Садоўская (2022).

1Выява: Ульяна Няўзорава, Без назвы, лінагравюра, 841 х 594 мм, 2019. З дазволу мастачкі.
2Выява: Ульяна Няўзорава, Першая сустрэча, лінагравюра, 841 х 594 мм, 2019. З дазволу мастачкі.
3Выява: Ульяна Няўзорава, Графіці на вуліцы Абойнай, 2019. З дазволу мастачкі.
4Выява: Ульяна Няўзорава, Графіці на вуліцы Абойнай (перафарбавана), 2019. З дазволу мастачкі.
5Выява: Ульяна Няўзорава, Гэты плакат можа стаць прычынай майго затрымання - 22 кастрычніка, Хэпенінг, відэа [0_56] Аператар - Паліна Няўзорава. З дазволу мастачкі.
6Выява: Ульяна Няўзорава, BBad Room - Аўдыё-відэаінсталяцыя, 2021, Open Studios in Art School Alliance. З дазволу мастачкі.
7Выява: Ульяна Няўзорава, PФатаграфія з выявай маёй маці Вольгі Каленік з фота серыі “Сямейны партрэт” 2021, Мінск, Беларусь. З дазволу мастачкі.
8Выява: Ульяна Няўзорава, Фатаграфія з выявай майго бацькі Віктара Каленіка з фота серыі “Сямейны партрэт” 2021, Мінск, Беларусь. З дазволу мастачкі.