Laureta Hajrullahu
— born in 1997, in Presevo, Serbia — is a Pristina-based multimedia artist. Her artistic work explores privacy, gender, intimacy, digital ecosystems, video games and impossible futures. Through her digital media work, she presents diverse, critically informed views on ‘reality’. She does this by continuously deconstructing and re-evaluating the boundaries between the virtual and physical world. Hajrullahu’s work has been presented in many different art institutions in Kosovo and across the Western Balkans. She was part of the Manifesta 14 Biennial, Gjon Mili at the National Gallery of Kosovo and has taken part in exhibitions at the Center for Contemporary Art Montenegro, Institute for Contemporary Art – ISU, Gallery 17 Prishtina, Stacion – Center for Contemporary Art Prishtina, and Lambdalambdalambda among others.
I was born in a city at the borders between Kosovo, Serbia and Macedonia, where stillness is a constant. My family bought a computer when I was four years old, but I don’t remember how I described it to other kids. I spent most of my childhood life watching TV and surfing the internet non-stop. These two activities engaged only my eyes, I would draw stuff that I liked from movies or images that I would search online. I never learned how to draw properly even after studying at university. I still use the knowledge I gained from Youtube tutorials I watched on how to draw Manga.
Y8, Stardoll, Tumblr, and Photoscape were my go-to sites where I hung out before I knew how to pirate Photoshop and other softwares I needed. Also, one thing I really loved to do online was talking to strangers. This activity felt very liberating. I would “catfish” people and create different realities of my life, changing my gender, age, address, and nationality. Being whoever and whatever you want to be, was only attainable at a time when the web was less censored and we were more naive towards it. I still think that this was my first unconscious act countering gender inequality. I imagined my world to be open-ended and multi-dimensional.
One of the reasons I loved staying online was the idea that people could also become, for instance, fully able-bodied in the digital realm. Imagine an open avatar system that allows each person to upload idiosyncratic characteristics to be altered at will. One might choose to change one’s gender or physical abilities1.
An essential part of my work is focused on researching online performance as well as the implications of the infinite reproducibility of identities within social networks. My artistic interests lie in the topics of privacy, gender, perception of and manipulation with time, intimacy, digital ecosystems, artificial light, hyper-plasticity, and (im)possible futures23456.
Growing up playing video games all day, watching anime, and reading cyberpunk novels will make you believe that you can indeed live different lives, experience, and go through a lot without using your body, but I know there are a lot of loopholes in that. So I tried to investigate the structures, technologies, and aesthetics of the global video game industry, by appropriating the medium for artistic practice, to create alternative perspectives on identity, gender issues, and social change7891011.
This is directly related to the Cyborg Manifesto and She Puppet in which a high-tech culture is proposed, one that is not guided by patriarchy, colonialism, essentialism, or naturalism, but rather challenges a series of antagonistic dualisms such as man/woman, me/you, culture/nature1213. My recent productions are developed around the exploration of digital aesthetics, identity through the image, and the different levels involved in the exercise of visual construction and digital manipulation in the mass media of the internet.
I am very interested in what happens when spaces evolve, and fiction becomes a tool to unhide paradigms based on which reality is construed. The virtual world and our way of living are not that different from one another. To move between the two, comes as a wish to alienate ourselves from the limits that the physical world gives us and at the same time to use both of the worlds (Virtual and Real) as they were portals and switching from time to time, best characterized as a continuous project of world-building141516.
Those that have seen my work or collaborated with me always see an uncanny side to my works, the overuse of cuteness, plastic, and synthetic materials, the fragility and brutality of it all. I see this as a way to expand the borders of mutation between mediums and to better understand hybrid materials.
I believe that my work was mainly shaped by the loneliness and emptiness that my hometown gave me, so I had to rely on other sources of knowledge and understand where I belonged, which I always sought and absorbed via books, the internet, films, and any material that had an artificial touch to it. Since the ‘organic’ had failed my desires; my reliance and migration on the digital space describes very directly my escapism from routines everyday life and problems I encounter as a woman, cultural worker, artist, and as a feminist1718192021.
1Image: Laureta Hajrullahu, Emotional Software,2018-2020, Digital drawings cut on metal. Exhibited at the Center for Contemporary Art Montenegro, part of the “Post Yu+Th”, curated by Darko Vukic Courtesy of Laureta Hajrullahu. See: https://issuu.com/savazolog/docs/yu_th_21_-_fin_web.22D PLANTS/FLAT OPTIONS” (2020) Artificial fluff, Three Channel Video, exhibited at the Grand Scheme of Things, Manifesta 14 Prishtina, Grand Hotel Prishtina; Curated by Catherine Nichols and at the Artists of Tomorrow Award 2020, curated by Albert Heta and Vala Osmani. Courtesy of Manifesta 14 Prishtina, Stacion CCA Prishtina and Laureta Hajrullahu, photographed by: Majlinda Hoxha, Alban Nuhiu. See: https://manifesta14.org/participant/laureta-hajrullahu/
3Laureta Hajrullahu, 2D PLANTS/FLAT OPTIONS” (2020) Artificial fluff, Three Channel Video, exhibited at the Grand Scheme of Things, Manifesta 14 Prishtina, Grand Hotel Prishtina; Curated by Catherine Nichols and at the Artists of Tomorrow Award 2020, curated by Albert Heta and Vala Osmani. Courtesy of Manifesta 14 Prishtina, Stacion CCA Prishtina and Laureta Hajrullahu, photographed by: Majlinda Hoxha, Alban Nuhiu.
4Laureta Hajrullahu, 2D PLANTS/FLAT OPTIONS” (2020) Artificial fluff, Three Channel Video, exhibited at the Grand Scheme of Things, Manifesta 14 Prishtina, Grand Hotel Prishtina; Curated by Catherine Nichols and at the Artists of Tomorrow Award 2020, curated by Albert Heta and Vala Osmani. Courtesy of Manifesta 14 Prishtina, Stacion CCA Prishtina and Laureta Hajrullahu, photographed by: Majlinda Hoxha, Alban Nuhiu.
5Laureta Hajrullahu, 2D PLANTS/FLAT OPTIONS” (2020) Artificial fluff, Three Channel Video, exhibited at the Grand Scheme of Things, Manifesta 14 Prishtina, Grand Hotel Prishtina; Curated by Catherine Nichols and at the Artists of Tomorrow Award 2020, curated by Albert Heta and Vala Osmani. Courtesy of Manifesta 14 Prishtina, Stacion CCA Prishtina and Laureta Hajrullahu, photographed by: Majlinda Hoxha, Alban Nuhiu.
6Laureta Hajrullahu, 2D PLANTS/FLAT OPTIONS” (2020) Artificial fluff, Three Channel Video, exhibited at the Grand Scheme of Things, Manifesta 14 Prishtina, Grand Hotel Prishtina; Curated by Catherine Nichols and at the Artists of Tomorrow Award 2020, curated by Albert Heta and Vala Osmani. Courtesy of Manifesta 14 Prishtina, Stacion CCA Prishtina and Laureta Hajrullahu, photographed by: Majlinda Hoxha, Alban Nuhiu.
7Laureta Hajrullahu, Touching systems, can’t they see?! IT’S ALL CHROMA-GREEN, 2021, Digital work printed on silk and video installation, exhibited at “Make me a coffee, Make me a Sandwich” Galeria 17, Prishtina, curated by Natalija Vujocevic and at Galerija Manifesto Sarajevo, part of the “The Chit-Chats” exhibition, curated by Adna Muslija. Courtesy of Laureta Hajrullahu, Shtatëmbëdhjetë and Galerija Manifesto.
8Laureta Hajrullahu, Touching systems, can’t they see?! IT’S ALL CHROMA-GREEN, 2021, Digital work printed on silk and video installation, exhibited at “Make me a coffee, Make me a Sandwich” Galeria 17, Prishtina, curated by Natalija Vujocevic and at Galerija Manifesto Sarajevo, part of the “The Chit-Chats” exhibition, curated by Adna Muslija. Courtesy of Laureta Hajrullahu, Shtatëmbëdhjetë and Galerija Manifesto.
9Laureta Hajrullahu, Touching systems, can’t they see?! IT’S ALL CHROMA-GREEN, 2021, Digital work printed on silk and video installation, exhibited at “Make me a coffee, Make me a Sandwich” Galeria 17, Prishtina, curated by Natalija Vujocevic and at Galerija Manifesto Sarajevo, part of the “The Chit-Chats” exhibition, curated by Adna Muslija. Courtesy of Laureta Hajrullahu, Shtatëmbëdhjetë and Galerija Manifesto.
10Laureta Hajrullahu, Touching systems, can’t they see?! IT’S ALL CHROMA-GREEN, 2021, Digital work printed on silk and video installation, exhibited at “Make me a coffee, Make me a Sandwich” Galeria 17, Prishtina, curated by Natalija Vujocevic and at Galerija Manifesto Sarajevo, part of the “The Chit-Chats” exhibition, curated by Adna Muslija. Courtesy of Laureta Hajrullahu, Shtatëmbëdhjetë and Galerija Manifesto.
11Laureta Hajrullahu, Touching systems, can’t they see?! IT’S ALL CHROMA-GREEN, 2021, Digital work printed on silk and video installation, exhibited at “Make me a coffee, Make me a Sandwich” Galeria 17, Prishtina, curated by Natalija Vujocevic and at Galerija Manifesto Sarajevo, part of the “The Chit-Chats” exhibition, curated by Adna Muslija. Courtesy of Laureta Hajrullahu, Shtatëmbëdhjetë and Galerija Manifesto.
12Cyborg Manifesto, Donna Harraway.
13She Puppet, Peggy Ahwesh.
14Laureta Hajrullahu, Look up, Zoom in, Space out, 2020, exhibited at Former Kino Rinia, part of the “Given” exhibition curated by Blerta Hoçia. See: https://foundation17.org/infrared-exhibition-given-catalogue/
15Laureta Hajrullahu, Look up, Zoom in, Space out, 2020, exhibited at Former Kino Rinia, part of the “Given” exhibition curated by Blerta Hoçia. See: https://foundation17.org/infrared-exhibition-given-catalogue/
16Laureta Hajrullahu, Look up, Zoom in, Space out, 2020, exhibited at Former Kino Rinia, part of the “Given” exhibition curated by Blerta Hoçia. See: https://foundation17.org/infrared-exhibition-given-catalogue/
17Laureta Hajrullahu, Post-Reality Comes in a Flashing Light, 2021, Multiple-channel video installation, plants, LED-lights. In collaboration with Shkamb Jaka, exhibited at The National Gallery of Kosovo, part of the “Based on a True Story” show, curated by Gaz Ejupi; Upcoming 2023, part of the “Immerse” exhibition at the Tallinn ArtHall, curated by Lívia Nolasco-Rózsás. Courtesy of Laureta Hajrullahu, Shkamb Jaka and The National Gallery of Kosovo.
18Laureta Hajrullahu, Post-Reality Comes in a Flashing Light, 2021, Multiple-channel video installation, plants, LED-lights. In collaboration with Shkamb Jaka, exhibited at The National Gallery of Kosovo, part of the “Based on a True Story” show, curated by Gaz Ejupi; Upcoming 2023, part of the “Immerse” exhibition at the Tallinn ArtHall, curated by Lívia Nolasco-Rózsás. Courtesy of Laureta Hajrullahu, Shkamb Jaka and The National Gallery of Kosovo.
19Laureta Hajrullahu, Post-Reality Comes in a Flashing Light, 2021, Multiple-channel video installation, plants, LED-lights. In collaboration with Shkamb Jaka, exhibited at The National Gallery of Kosovo, part of the “Based on a True Story” show, curated by Gaz Ejupi; Upcoming 2023, part of the “Immerse” exhibition at the Tallinn ArtHall, curated by Lívia Nolasco-Rózsás. Courtesy of Laureta Hajrullahu, Shkamb Jaka and The National Gallery of Kosovo.
20Laureta Hajrullahu, Post-Reality Comes in a Flashing Light, 2021, Multiple-channel video installation, plants, LED-lights. In collaboration with Shkamb Jaka, exhibited at The National Gallery of Kosovo, part of the “Based on a True Story” show, curated by Gaz Ejupi; Upcoming 2023, part of the “Immerse” exhibition at the Tallinn ArtHall, curated by Lívia Nolasco-Rózsás. Courtesy of Laureta Hajrullahu, Shkamb Jaka and The National Gallery of Kosovo.
21Laureta Hajrullahu, Post-Reality Comes in a Flashing Light, 2021, Multiple-channel video installation, plants, LED-lights. In collaboration with Shkamb Jaka, exhibited at The National Gallery of Kosovo, part of the “Based on a True Story” show, curated by Gaz Ejupi; Upcoming 2023, part of the “Immerse” exhibition at the Tallinn ArtHall, curated by Lívia Nolasco-Rózsás. Courtesy of Laureta Hajrullahu, Shkamb Jaka and The National Gallery of Kosovo.
— lindur më 1997 në Preshevë, Serbi – është artiste multimediale, me bazë në Prishtinë. Puna e saj artistike eksploron privatësinë, intimitetin, ekosistemet digjitale, video-lojërat dhe të ardhmet e pamundura. Përmes punës së saj në media digjitale, ajo prezanton këndvështrime të ndryshme kritike mbi ‘realitetin’. Këtë ajo e bënë përmes dekonstruimit dhe rivlerësimit të vazhdueshëm të kufijve mes botës virtuale dhe asaj fizike. Puna e Hajrullaut është prezantuar në shumë institucione të ndryshme artistike në Kosovë dhe përgjatë Ballkanit Perëndimor. Ajo ishte pjesë e Manifesta Biennale 14, Gjon Mili në Galerinë Kombëtare të Kosovës dhe ka marrë pjesë në ekspozitat në Qendrën për Art Bashkëkohor në Mal të Zi, Institutin për Art Bashkëkohor – ISU, Galeria 17 në Prishtinë, Stacion – Qendra për Art Bashkëkohor Prishtinë, Lambdalambdalambda, mes tjerash.
Unë jam lindur në kufirin mes Serbisë, Kosovës dhe Maqedonisë, ku qetësia është një gjendje konstante. Familja ime bleu një kompjuter kur isha katër vjeçe, por nuk më kujtohet si ua shpjegova këtë fëmijëve të tjerë. Pjesën më të madhe të fëmijërisë e kalova duke shikuar televizion dhe duke sërfuar internetin nonstop. Në këto dy aktivitete kam angazhuar vetëm sytë e mi, vizatoja gjëra që më pëlqenin nga filmat apo ato që i gjeja në internet. Asnjëherë nuk kam mësuar se si të vizatoj siç duhet, edhe pas studimit në universitet. Ende shfrytëzoj njohuritë që i kam fituar në vizatim nga tutorialet në YouTube të cilat i shikoja se si të vizatoj Manga.
Y8, Stardoll, Tumblr, dhe Photoscape ishin sajtet e preferuara ku shkoja para se të mësoja se si të piratoja Photoshop dhe softuerë të tjerë që më duheshin. Gjithashtu, një gjë që vërtetë më pëlqente të bëja online ishtë të flas me të huaj. Ky aktivitet ishte shumë çlirues. Futja njerëzit në “kurth” duke krijuar realitete të ndryshme të jetës sime, duke ndryshuar gjininë, moshën, adresën, dhe kombësinë. Të qënit kushdo dhe çfarëdo që dëshiron ishte e arritshme vetëm në një kohë kur uebi ishte më pak i cenzuruar dhe kur ne ishim shumë më naiv ndaj tij. Ende mendoj që ky ishte akti im i parë i pavetëdijshëm në përballje me pabarazinë gjinore. Botët e mia i imagjinoj si të hapura dhe multi-dimensionale.
Një prej arsyeve pse më pëlqente që të rrija online ishte idea që njerëzit, për shembull, të mund të bëhen trupa plotësisht të aftë edhe në botën digjitale. Paramendoni një sistem të hapur avatar i cili i mundëson çdo personi të ngarkoj karakteristikat idiosinkratike, të cilat mund të ndryshohen sipas qejfit. Dikush mund të zgjedh të ndryshoj gjininë apo aftësitë fizike.1
Një pjesë esenciale e punës sime fokusohet në hulumtimin e performancës online, si dhe implikimeve implikimeve të riprodhueshmërisë së pakufi të identiteteve brenda rrjeteve sociale. Interesat e mia artistike shtrihen në tema tëprivatësisë, gjinisë, perceptimeve mbi dhe manipulimin me kohën, intimiteti, ekosistemet digjitale, drita artificiale, hiper-plasticiteti, dhe të ardhmët e (pa)mundura.23456
Të rritesh duke luajtur video-lojëra gjithë ditën, duke shikuar anime, dhe duke lexuar romane cyberpunk, të bënë të besosh qëvërtetë mund të jetosh jetë të ndryshme, përvoja, dhe të kalosh nëpër shumë gjëra pa e përdorur trupin tuaj, por e di që ka shumëzbrastësira në këtë. Kështu që provova të hulumtoj strukturat, teknologjitë dhe estetikën e industrisë globale të video-lojërave, duke përvetësuar mediumin për punë artistike, për të krijuar perspektiva alternative mbi identitetin, çështjet gjinore, dhe ndryshimin social.7891011
Kjo është drejtpërdrejtë e lidhur me Cyborg Manifesto (Manifestan Kiborg) dhe She Puppet në të cilat propozohet një kulturë e teknologjisë së lartë e cila nuk udhëhiqet nga patriarkalizmi, kolonializmi, esencializmi, apo natyralizmi, por në fakt sfidon njëseri të dualizmave antagonist si mashkull/femër, unë/ti, kultura/natyra.1213 Prodhimet e mia të fundit janë zhvilluar rreth eksplorimit të estetikës digjitale, identitetit përmes imazhit, dhe niveleve të ndryshme të përfshira në ushtrimin e konstruksionit vizual dhe manipulimit digjital në mas mediat e internetit.
Unë jam shumë e interesuar në atë që ndodh kur zhvillohen hapësirat, dhe fiksioni bëhet një vegël për të zbuluar paradigmat mbi të cilat konstruktohet realiteti. Mënyra virtuale dhe ajo e jetës sonë nuk janë aq të ndryshme nga njëra tjetra. Të lëvizësh mes dyjave, vjen si dëshirë për të tjetërsuar vetën tonë nga kufijtë të cilët bota fizike na vendos dhe, në të njëjtën kohë, të përdorim tëdy botët (Virtuale dhe Reale) sikur të ishin portale dhe të cilat ndërrohen kohë pas kohe, karakterizuar më së miri si një projekt i vazhdueshëm i ndërtimit të botëve.141516
Ata/ato që kanë parë punën time apo kanë bashkëpunuar me mua, gjithmonë shohin një anë të çuditshme të punës sime, mbipërdorimin e lezetshmërisë, plastikës dhe materialeve sintetike, brishtësinë dhe brutalitetin e gjithë asaj. Këtë e shoh si mënyrëpër zgjeruar kufijtë e ndryshimit mes mediumeve dhe për të kuptuar materialet hibride.
Unë besoj që puna ime kryesisht është formësuar nga vetmia dhe zbrastësia që qyteti i lindjes më ka dhënë, kështu që më duhej të mbështetesha në burime të tjera të njohurisë dhe të kuptoj se ku përkas, gjë që gjithmonë e kam kërkuar dhe absorbuar nga librat, interneti, filmat, dhe gjithçka që kishte një dozë të artificialës në të. Meqë bota organike më kishte lënë dëshirat në baltë, mbështetja dhe migrimi im në hapësirën digjitale përshkruan shumë drejtpërdrejt arratisjën time nga rutinat dhe jetën e përditshme dhe prolemet si femër, si punëtore kulturore, si artiste, dhe si feministe.1718192021
1Laureta Hajrullahu, Emotional Software, 2018-2020, Vizatime dixhitale të prera në metal. Ekspozuar në Qendrën për Art Bashkëkohor Mali i Zi, pjesë e "Post Yu+Th", kuruar nga Darko Vukic. Shiko: https://issuu.com/savazolog/docs/yu_th_21_-_fin_web_13She Puppet, Peggy Ahwesh.
14Laureta Hajrullahu, Look up, Zoom in, Space out, 2020, ekspozuar në ish-Kino Rinia, pjesë e ekspozitës “Given” të kuruar nga Blerta Hoçia. Shihni: https://foundation17.org/infrared-exhibition-given-catalogue/
