– born in 1975 in Minsk, Belarus. She graduated from the A.K. Glebova Minsk Art College and from the Monumental and Decorative painting Department of the Belarusian State Academy of Arts. She continued her studies at Le Fresnoy — National Studio for Contemporary Art in France, then at Düsseldorf Academy of Fine Arts (classes of David Rabinovitch and Daniel Buren) and the Cologne Academy of Media Arts (KHM). She uses new technologies to rethink the forms of interaction between the work of art and the surrounding space. Reduction of the pictorial, rejection of narrative, analytical approach to the media used, and the active inclusion of the exhibition space as an equal element of the multimedia installation are the defining principles of her work. A recipient of the Düsseldorf Art Prize. Her works are featured in archive of the IMAI (Inter Media Art Institute) collection and are included in private collections in Switzerland, France, Germany, and Belarus. A permanent public space installation by Anna Sokolova and Oleg Yushko can be seen in Mechelen (Belgium). She has been exhibited in Germany (Kunstmuseum Bonn, European Media Art Festival Osnabrück, New Talents Biennale Cologne, NRW-Forum Düsseldorf, among others), Belarus, France, Brazil, China, and other countries. Since 2005, she has been living and working in Düsseldorf.
Photo by Oleg Yushko.
When and where I was starting my studies, new media were not a thing. Since my mother is a sculptor1 and my father is a painter2, I chose monumental painting, a kind of synthesis of the two.
The Monumental Painting Department of the Belarusian Academy of Arts, despite its extreme conservatism and complete detachment from the world of contemporary art, set the direction in which I have been moving ever since. Monumental art teaches how to work with large objects and think in the context of architectural space. This, paradoxically, intersects with such a movement in art as site-specific installation.
As an artist, I follow my own canon. One of the rules of this canon is to interact with a specific space. My task is to subordinate the space to my idea. To conquer it, to appropriate it, to make it integral to my work. It is important that the whole room or building be involved in my work. My material is moving image, video. Most people associate it with cinema, but what I do is not narrative in a cinematic sense. Video image for me is a dynamic form of light, which adds an extra dimension to a three-dimensional space.
I synthesize the image from footage that I take myself or I program it. Most of the time, I work with my own visual element, Linement — a stripe of light that moves against a black background34. For each new exhibition space, the rhythm and proportions of this video element are re-adjusted. Initially, I only showed Linement on CRT monitors. That was important because of the way CRT monitors work, with light literally poured outwards. I made several site-specific installations, Ornament, using CRT monitors, lining up at first four and then fourteen monitors vertically, in a column5, and then horizontally, in a line which was infinitely reflected by mirrors completely changing and overpowering the exhibition space6. I wanted to develop this result of transformation and interaction further, and I began to use projection and video mapping when working with Linement78, to engage architectural forms as projection screens.
I have turned to Linement over and over again, sometimes transforming it into a material object910 or bringing it back to video reality, but in a new quality1112. Although it lacks lexical meaning, Linement is akin to a canonical text organized according to the principle of musical structure. Its dogmatically sequential system of signs does not convey a specific meaning but brings to understanding on an emotional, pre-linguistic level.
Text is important to me as a form that exists in time and space, the perception of which becomes deeper and more complex when it is integrated into an art object. Therefore, apart from the theme of Linement — light in space — I also work with the theme of text in space. I subject text, like light, to a medial transformation, tying its perception to a certain time interval and a specific space.
In One poem between the window and the black wall13, the text is literally suspended in the space between a window and a black wall, inviting the viewer to reflect on the nature of perception. In this work, it is based on the comparison of the three different time cycles of the objects mentioned in the title: the daily cycle of light outside the window, the hourly cycle of the running text of the poem, and the timeless monochrome black wall. In the installation Understand/Feel14, the viewer can interact with the text and decipher parts of it by dipping a hand into the water through which the text is projected. What matters to me here is the experience of sensual interaction with the text, the intuitive search for the key to reading and understanding it. In the audio installation One art. One place15, a radical text about art is broadcast through the audio system of a church building, countering religious dogmatism with an artistic one, and filling the empty space with a powerful, almost tangible presence. In the kinetic audiovisual object One shape, one square, one execution, one transcendence16, the text that is read aloud is transformed into a physical force that is literally pushing a black square.
The above works testify to my interest in the art of Barnett Newman17 and Ad Reinhardt18. As for the technical implementation of the installations, none of them would have been possible without the support of the artist Oleg Yushko19. Communication with Oleg and my parents, Tamara Sokolova and Sergey Kiryushchenko, is an important part of my creative process.
Edited by Anna Karpenko and Sophia Sadovskaya (2022).
English translation: Lara Persky.
1Tamara Sokolova. See: https://kalektar.org/names/WDEJI9j6Ijr4PXskU0zA. 2Sergey Kiryushenko. See: https://sergeykiryuschenko.com/. 3Image: Anna Sokolova, Linement, from 2008, computer-generated video, various duration (from 12’52 to 21’20 min (loop)), b/w, no sound. Still from video. Courtesy of the artist. 4An essay by Lyudmila Voropai was published about two series of works based on Linement: Linement on-off. Reflecting on Media in the Post-Media Age. See: https://kalektar-org.web.app/ru/names/dG5ZgFGJsZ3zyGOhmbIz. Courtesy of the artist. 5Image: Anna Sokolova, ORNAMENT for a column of fourteen monitors, 2010, site-specific video sculpture, 7×0.6×0.54 m, LINEMENT, 14'16 min (loop), 2 channels, b/w, no sound, 14 CRT monitors 28″, 2 DVD-players, metal construction, Kunsthalle Dominican Church, Osnabrück. Photo: Oleg Yushko. Courtesy of the artist. 6Image: Anna Sokolova, ORNAMENT for fourteen monitors and two mirror walls, 2009, site-specific video installation, ca. 0.7×9×20 m, LINEMENT 12'52 min (loop), 2 channels, b/w, no sound, 14 CRT monitors 28″, 2 DVD-players, 2 mirrors 0.6×20 m, KIT (Kunst im Tunnel), Düsseldorf. Photo: Oleg Yushko. Courtesy of the artist. 7Image: Anna Sokolova, Ornament for three video projections and two walls, 2013, site-specific video projection 3.8×16.4 m, LINEMENT, 14'16 min (loop), 3 channels, b/w, no sound, 3 video projectors, 3 media players, network switch, Kunstraum Düsseldorf. Photo: Oleg Yushko. Courtesy of the artist. 8Image: Anna Sokolova, ORNAMENT for a semi-dome, 2009, site-specific video projection ca. 6×3 m, LINEMENT, 21'20 min (loop), b/w, no sound, video projector, DVD-player, Trinity Church, Cologne. Photo: Oleg Yushko. Courtesy of the artist. 9Image: Anna Sokolova, BLACK-WHITE-BLACK, 2014, site-specific installation, flag 3×5 m, NRW-Forum Düsseldorf. Photo: Oleg Yushko. Courtesy of the artist. 10Image: Anna Sokolova, ONSTAGE, 2020, site-specific multimedia installation, flag 3×5 m, wind machine, video, 2 min (loop), b/w, no sound, Künstlerkeller, Künstlerverein Malkasten, Düsseldorf. Photo: Oleg Yushko. Courtesy of the artist. 11Image: Anna Sokolova, BLACK-WHITE-BLACK. MANIFESTO, 2012, video, HD, 1'36 min (loop), colour, no sound. Still from video. Courtesy of the artist. 12Image: Anna Sokolova, BLOWN-UP, 2020, multimedia installation, flag 3×5 m, wind machine Ø 120 cm controlled by frequency converter and Arduino, surveillance camera, monitor, Bloom, Düsseldorf. Courtesy of the artist. 13Image: Anna Sokolova, ONE POEM BETWEEN THE WINDOW AND THE BLACK WALL, 2006, site-specific multimedia installation, video ONE POEM, 60 min (loop), b/w, no sound, monitor, DVD-player, black-painted wall 4×7 m, window, Art Academy Düsseldorf. Photo: Andrei Dureika. Courtesy of the artist. 14Image: Anna Sokolova, UNDERSTAND/FEEL, 2005 / 2020, interactive multimedia installation, construction (metal, wood, plexiglass) 115×56×120 cm, water, sensors, computer, DLP video projector, speakers, projection of computer-generated text of ONE POEM, sound, Weltkunstzimmer, Düsseldorf. Photo: Oleg Yushko. Courtesy of the artist. 15Image: Anna Sokolova, ONE ART. ONE PLACE, 2008, site-specific sound installation, Ad Reinhardt’s statement "There is just one painting" (Orig. There is just one painting. Art-as-Art Dogma, Part XII. Artforum NY, 1966), the sound system of the Trinity Church, audio DVD, 5'20 min of sound and 10 min break in a loop, Trinity Church, Cologne. Courtesy of the artist. 16Image: Anna Sokolova, ONE SHAPE, ONE SQUARE, ONE EXECUTION, ONE TRANSCENDENCE, 2010, kinetic audiovisual installation, 154×154×20 cm, metal construction, plexiglass, pigment paint, solenoid, microcontroller. Photo: Oleg Yushko. Courtesy of the artist. 17Barnett Newman Onement series (from 1948), in which he starts using a "zip" to define the spatial structure of his paintings. Courtesy of the artist. 18Ad Reinhardt Abstract Painting, Sixty by Sixty Inches Square. Ad Reinhardt "There is just one painting" (Orig. There is just one painting. Art-as-Art Dogma, Part XII. Artforum NY, 1966). Ad Reinhardt On Negation (Art as Art: The Selected Writings of Ad Reinhardt. Edited with an Introduction by Barbara Rose. New York, Viking Press, 1975). 19Oleg Yushko. See: https://www.olegyushko.com/.
– нарадзілася ў 1975 г. у Мінску, Беларусь. Скончыла Мінскае мастацкае вучылішча імя А. К. Глебава і манументальнае аддзяленне Беларускай дзяржаўнай акадэміі мастацтваў. Працягнула сваё навучанне ў Le Fresnoy – Нацыянальнай студыі сучасных мастацтваў у Францыі, затым у Дзюсельдорфскай акадэміі мастацтваў (у класах Давіда Рабіновіча і Даніэля Бюрэна) і ў Акадэміі медыямастацтваў (KHM) у Кёльне. Выкарыстоўваючы новыя тэхналогіі, пераасэнсоўвае формы ўзаемадзеяння мастацкага твора з навакольным асяроддзем. Рэдукцыя выяўленчасці, адмова ад наратыву, аналітычны падыход да абраных медыя, актыўнае ўключэнне экспазіцыйнай прасторы як раўнапраўнага элемента мультымедыйнай інсталяцыі – вызначальныя прынцыпы яе працы. Лаўрэатка Мастацкай прэміі горада Дзюсельдорф. Работы знаходзяцца ў калекцыі Imai (Inter Media Art Institution) і прыватных калекцыях у Швейцарыі, Францыі, Германіі і Беларусі. Пастаянную інсталяцыю Ганны Сакаловай і Алега Юшко можна ў бачыць ў грамадскай прасторы ў г. Мехелен (Бельгія). Работы выстаўляліся ў Германіі (Kunstmuseum Bonn, European Media Art Festival Osnabrück, New Talents Biennale Cologne, NRW-Forum Düsseldorf і інш.), у Беларусі, Францыі, Бразіліі, Кітаі і інш. З 2005 года жыве і працуе ў Дзюсельдорфе.
Фота: Алег Юшко.
Тады і там, дзе я пачынала вучыцца, ні аб якіх новых медыя гаворкі не ішло. Таму як мая мама – скульптар1, а тата – жывапісец2, я абрала манументальны жывапіс – нешта накшталт сінтэзу першага і другога. Манументальнае аддзяленне Беларускай акадэміі мастацтваў, нягледзячы на крайні кансерватызм і поўную адарванасць ад свету сучаснага мастацтва, задаў кірунак таму, што я раблю і цяпер. МДМ вучыць працаваць з вялікімі аб’ёмамі і думаць у кантэксце архітэктурнай прасторы, што парадаксальным чынам супадае з такім кірункам у мастацтве, як “сайт-спецыфік інсталяцыя”.
Як мастак я прытрымліваюся свайго ўласнага канону. Адным з правілаў гэтага канону з’яўляецца ўзаемадзеянне з канкрэтнай прасторай. Мая задача – падпарадкаваць прастору сваёй ідэі. Захапіць яе, прысвоіць, зрабіць неад’емнай часткай. Важна, каб увесь пакой або будынак былі ўцягнутыя ў маю працу. Мой матэрыял – выява ў руху, відэа. Большасць асацыюе яго з кіно, але тое, што я раблю, ненаратыўнае ў кінематаграфічным сэнсе. Відэавыява для мяне – гэта дынамічная форма святла, якая дабудоўвае трохмерную прастору дадатковым вымярэннем.
Выяву я сінтэзую са знятага мной матэрыялу або праграмую. Часцей за ўсё я працую з уласным візуальным элементам Linement – паласой святла, што рухаецца на чорным фоне34. Рытм і прапорцыі гэтага відэаэлемента кожны раз задаюцца наноў, у залежнасці ад выставачнай прасторы. Першапачаткова я паказвала Linement толькі на ЭПТ-маніторах. Гэта было важна з-за прынцыпу працы ЭПТ, у якіх святло ў літаральным сэнсе выліваецца наверх. З ЭПТ-маніторамі я зрабіла некалькі сайт-спецыфік інсталяцый Ornament, у якіх спачатку чатыры, а потым чатырнаццаць манітораў выстройваліся па вертыкалі, калонай5 і па гарызанталі: лініяй, якая бясконца адлюстроўваецца ў люстэрках і цалкам змяняе і падпарадкоўвае выставачную прастору6. Гэты вынік трансфармацыі і ўзаемадзеяння мне захацелася развіць, і я стала працаваць з Linement78, выкарыстоўваючы праекцыі і відэамапінг, каб задзейнічаць у якасці праекцыйных экранаў архітэктурныя формы.
Да відэаэлемента Linement я звяртаюся зноў і зноў, то трансфармуючы яго ў матэрыяльны аб’ект910, то вяртаючы у відэарэальнасць, але ўжо ў новай якасці1112. Нягледзячы на тое, што ў ім адсутнічае лексічнае значэнне, Linement валодае прыкметамі арганізаванага па прынцыпе музычнай структуры кананічнага тэкста. Яго дагматычная ў сваёй паслядоўнасці сістэма знакаў не перадае канкрэтнае значэнне, але набліжае да разумення на эмацыйным дамоўным узроўні.
Тэкст цікавіць мяне як форма, якая ляжыць у часе і ў прасторы, успрыманне якой унутры мастацкага аб’екта становіцца глыбей і складаней. Таму паралельна з тэмай Linement – святло ў прасторы – я працую з тэмай тэкст ў прасторы. Тэкст, як і святло, я падвяргаю медыяльнай трансфармацыі, звязваючы яго ўспрыманне з катэгорыяй зададзенага адрэзка часу і канкрэтнай прасторы.
У вершы паміж акном і чорнай сцяной13 тэкст “вісіць” у прасторы паміж акном і чорнай сцяной і з’яўляецца падставай для разважання пра прыроду нашага ўспрымання. У гэтай працы яно будуецца на супастаўленні трох часовых цыклаў, пералічаных у назве аб’ектаў: сутачнага цыклу змяненняў святла ў акне, гадзіннага цыклу бягучага радка верша і манахромнай чорнай сцяны, што знаходзіцца па-за часам. У інтэрактыўнай інсталяцыі Pазумець/Aдчуваць14 з тэкстам можна ўзаемадзейнічаць, дэшыфруючы асобныя кавалкі, апусціўшы руку ў ваду, скрозь якую праецыруецца тэкст. Тут мне важны вопыт пачуццёвага ўзаемадзеяння з тэкстам, інтуітыўны пошук ключа да яго прачытання і разумення. У аўдыяінсталяцыі Aдно мастацтва. Адна прастора15 радыкальны тэкст пра мастацтва транслюецца праз аўдыясістэму будынка царквы, супрацьпастаўляючы рэлігійнаму дагматызму дагматызм мастацкі і напаўняючы пустую прастору магутнай, амаль матэрыяльнай прысутнасцю. У кінетычным аўдыявізуальным аб’екце One shape, one square, one execution, one transcendence16 прачытаны ўголас тэкст ператвораны ў фізічную сілу, што літаральна штурхае чорны квадрат.
У пералічаных вышэй працах можна заўважыць маю цікавасць да творчасці Барнэта Ньюмана17 і Эда Рэйнхардта18. Што тычыцца тэхнічнай рэалізацыі інсталяцый, то ні адна з іх не адбылася б без падтрымкі мастака Алега Юшко19. Камунікацыя з Алегам і маімі бацькамі – Тамарай Сакаловай і Сяргеем Кірушчанкам – важная частка творчага працэсу.
Рэдактаркі: Ганна Карпенка і Сафія Садоўская (2022).
Пераклад на беларускую мову: Алесь Раманюк.
1Тамара Сакалова / Tamara Sokolova. Глядзі: https://kalektar.org/names/WDEJI9j6Ijr4PXskU0zA. 2Сяргей Кірушчанка / Sergey Kiryuschenko. Глядзі: https://sergeykiryuschenko.com/. 3Выява: Ганна Сакалова, Aдно мастацтва. Адна прастора, 2008 г., відэа, згенераванае камп'ютарам, працягласць ад 12’52 да 21’20 хв. (цыклічнае), ч/б, без гуку. Кадр з відэа. З дазволу мастачкі. 4Аб дзвюх серыях работ, заснаваных на LINEMENT, апублікавана эсэ Людмілы Варапай: Linement on/off. Аб рэфлексіі медыя ў постмедыяльную эпоху, глядзі: https://kalektar-org.web.app/ru/names/dG5ZgFGJsZ3zyGOhmbIz. 5Выява: Ганна Сакалова, АРНАМЕНТ для калоны з чатырнаццаці манітораў, 2010 г., сайт-спецыфік відэаскульптура, 7×0,6×0,54 м, LINEMENT, 14'16 хв. (цыклічнае), 2 сінхранізаваныя каналы, ч/б, без гуку, 14 ЭПТ-манітораў 28″, 2 DVD-плэеры, металічная канструкцыя, Kunsthalle Dominikanerkirche, Оснабрук. Фота Алега Юшко. З дазволу мастачкі. 6Выява: Ганна Сакалова, Арнамент для чатырнаццаці манітораў і дзвюх люстраных сцен, 2009 г., сайт-спецыфік відэаінсталяцыя, 0,7×9×20 м, LINEMENT 12'52 хв. (цыклічнае), 2 сінхранізаваныя каналы, ч/б, без гуку, 14 ЭПТ-манітораў 28″, 2 DVD-плэеры, 2 люстстраные сцяны 0,6×20 м, KIT (Kunst im Tunnel), Дзюсельдорф. Фота Алега Юшко. З дазволу мастачкі. 7Выява: Ганна Сакалова, Арнамент для трох відэапраекцый і дзвюх сцен, 2013 г., сайт-спецыфік відэапраекцыя 3,8×16,4 м, LINEMENT, 14'16 хв. (цыклічнае), 3 сінхранізаваныя каналы, ч/б, без гуку, 3 відэапраектары, 3 медыяплэеры, сеткавы пераключальнік, Kunstraum Düsseldorf. Фота Алега Юшко. З дазволу мастачкі. 8Выява: Ганна Сакалова, Арнамент для паўкупала, 2009 г., відэапраекцыя 6×3 м, LINEMENT, 21'20 хв. (цыклічнае), ч/б, без гуку, відэапраектар, DVD-плэер, Траецкая царква, Кёльн. Фота Алега Юшко. З дазволу мастачкі. 9Выява: Ганна Сакалова, ЧОРНА-БЕЛА-ЧОРНЫ, 2014 г., сайт-спецыфік інсталяцыя, сцяг 3×5 м, NRW-Forum Düsseldorf. Фота Алега Юшко. З дазволу мастачкі. 10Выява: Ганна Сакалова, НА СЦЭНЕ, 2020 г., мультымедыйная сайт-спецыфік інсталяцыя, сцяг 3×5 м, ветрагенератар Ø 120 см, відэа, 2 хв. (цыклічнае), ч/б, без гуку, Künstlerkeller, Künstlerverein Malkasten, Дзюсельдорф. Фота Алега Юшко. З дазволу мастачкі. 11Выява: Ганна Сакалова, ЧОРНА-БЕЛА-ЧОРНЫ. МАНІФЭСТ, 2012 г., відэа, HD, 1'36 хв. (цыклічнае), каляровае, без гуку. Кадр з відэа. З дазволу мастачкі. 12Выява: Ганна Сакалова, BLOWN-UP, 2020 г., мультымедыйная інсталяцыя, сцяг 3×5 м, ветрагенератар Ø 120 см, кіраваны частотным пераўтваральнікам і вылічальнай платформай Arduino, камера відэаназірання, манітор, Bloom, Дзюсельдорф. Фота з дазволу мастачкі. 13Выява: Ганна Сакалова, ВЕРШ ПАМІЖ АКНОМ І ЧОРНАЙ СЦЯНОЙ, 2006 г., мультымедыйная інсталяцыя, відэа ВЕРШ, 60 хв. (цыклічнае), ч/б, без гуку, манітор, DVD-плэер, пафарбаваная чорным сцяна 4×7 м, акно, Акадэмія мастацтваў Дзюсельдорфа. Фота Андрэя Дурэйкі. З дазволу мастачкі. 14Выява: Ганна Сакалова, РАЗУМЕЦЬ/АДЧУВАЦЬ, 2005 / 2020, інтэрактыўная мультымедыйная інсталяцыя, канструкцыя (метал, дрэва, плексіглас) 115×56×120 см, вада, датчыкі, камп’ютар, DLP відэапраектар, калонкі, праекцыя згенераванага камп'ютарам тэкста ВЕРША, ч/б, гук, Weltkunstzimmer, Дзюсельдорф. Фота Алега Юшко. З дазволу мастачкі. 15Выява: Ганна Сакалова, АДНО МАСТАЦТВА. АДНА ПРАСТОРА, 2008 г., гукавая сайт-спецыфік інсталяцыя, стэйтмент Эда Рэйнхарда Ёсць толькі адна карціна (Арыгінал: There is only one painting. Art-as-Art Dogma, Part XII. Artforum NY , 1966), гукавая сістэма Траецкай царквы, аўдыя-DVD, 5'20 хв. гуку і 10 хв. перапынку, цыклічна, Траецкая царква, Кёльн. Фота з дазволу мастачкі. 16Выява: Ганна Сакалова, АДНА ФОРМА, АДЗІН КВАДРАТ, АДНО ЗДЗЯЙСНЕННЕ, АДНА ТРАНСЦЭНДЭНТНАСЦЬ, 2010, кінетычная аўдыявізуальная інсталяцыя, 154×154×20 см, металічная канструкцыя, плексіглас, пігментная фарба, саленоід, мікракантролер. Фота Алега Юшко. З дазволу мастачкі. 17Серыя «Адзінства» (з 1948 г.), дзе Барнэт Ньюман пачынае выкарыстоўваць «zip» для вызначэння прасторавай структуры сваіх карцін. 18Абстрактная карціна, Квадрат шэсцьдзесят на шэсцьдзесят цалей (Ad Reinhardt Abstract Painting, Sixty by Sixty Inches Square). Стэйтмент Ёсць толькі адна карціна (There is only one painting. Art-as-Art Dogma, Part XII. Artforum NY, 1966). Текст Аб адмаўленні (On Negation. Art as Art: The Selected Writings of Ad Reinhardt. Edited with an Introduction by Barbara Rose. New York, Viking Press, 1975). 19Алег Юшко / Oleg Yushko. Глядзі: https://www.olegyushko.com/.
– родилась в 1975 г., Минск, Беларусь. Закончила Минское художественное училище им. А. К. Глебова и монументальное отделение Белоруской государственной академии искусств. В начале 2000-х продолжила свое обучение в Le Fresnoy – Национальной студии современных искусств во Франции, затем в Дюссельдорфской Академии Искусств (в классах Давида Рабиновича и Даниэля Бюрэна) и в Академии Медиаискусств (KHM) в Кельне. Используя новые технологии, переосмысливает формы взаимодействия художественного произведения с окружающим его пространством. Редукция изобразительности, отказ от нарратива, аналитический подход к используемым медиа, активное включение экспозиционного пространства как равноправного элемента мультимедийной инсталляции – являются определяющими принципами в ее работе. Анна Соколова – лауреат художественной премии города Дюссельдорф. Работы находятся в коллекции Imai (Inter Media Art Institution) и частных коллекциях в Швейцарии, Франции, Германии и Беларуси. Постоянную инсталляцию Анны Соколовой и Олега Юшко можно увидеть в общественном пространстве в Мехелене (Бельгия). Работы выставлялись в Германии (Kunstmuseum Bonn, European Media Art Festival Osnabrück, New Talents Biennale Cologne, NRW-Forum Düsseldorf, и др.), в Беларуси, Франции, Бразилии, Китае и др. С 2005 года живет и работает в Дюссельдорфе.
Фото: Олег Юшко.
Тогда и там, где я начинала учиться, ни о каких новых медиа речи не шло. Так как моя мама – скульптор1, а папа – живописец2, то я выбрала монументальную живопись – что-то вроде синтеза одного и другого. Монументальное отделение белорусской академии искусств, несмотря на крайний консерватизм и полную оторванность от мира современного искусства, задало направление тому, что я делаю и сейчас. МДИ учит работать с большими объемами и думать в контексте архитектурного пространства, что парадоксальным образом совпадает с таким направлением в искусстве как сайт-специфик инсталляция.
Как художник я следую своему собственному канону. Одним из правил этого канона является взаимодействие с конкретным пространством. Моя задача подчинить пространство своей идее. Захватить его, присвоить, сделать неотъемлемой частью. Важно, чтобы вся комната или здание были вовлечены в мою работу. Мой материал – движущееся изображение, видео. У большинства оно ассоциируется с кино, но то, что делаю я, не нарративно в кинематографическом смысле. Видеоизображение для меня – это динамичная форма света, которая достраивает трехмерное пространство дополнительным измерением.
Изображение я синтезирую из отснятого мной материала или программирую. Чаще всего я работаю с собственным визуальным элементом Linement – движущейся на черном фоне полосой света34. Ритм и пропорции этого видеоэлемента каждый раз задаются заново, в зависимости от выставочного пространства. Изначально я показывала Linement только на CRT-мониторах. Это было важно из-за принципа работы CRT, в которых свет в буквальном смысле изливается наружу. С CRT-мониторами я сделала несколько сайт-специфик инсталляций Ornament, в которых сначала четыре, а потом четырнадцать мониторов выстраивались по вертикали, колонной5 и по горизонтали: бесконечно отражающейся в зеркалах линией, полностью меняющей и подчиняющей выставочное пространство6. Этот результат трансформации и взаимодействия мне захотелось развить, и я стала работать с Linement, используя проекции и видеомаппинг, чтобы задействовать в качестве проекционных экранов архитектурные формы78.
К видеоэлементу Linement я обращаюсь снова и снова, то трансформируя его в материальный объект910, то возвращая назад в видеореальность, но уже в новом качестве1112. Несмотря на то, что в нем отсутствует лексическое значение, Linement обладает признаками организованного по принципу музыкальной структуры канонического текста. Его догматичная в своей последовательности система знаков не передает конкретное значение, но приближает к пониманию на эмоциональном доязыковом уровне.
Текст интересует меня как форма, которая лежит во времени и в пространстве, восприятие которой внутри художественного объекта становится глубже и сложнее. Поэтому параллельно с темой Linement – свет в пространстве, я работаю с темой текст в пространстве. Текст, как и свет, я подвергаю медиальной трансформации, связывая его восприятие с категорией заданного отрезка времени и конкретного пространства:
В Стихотворении между окном и черной стеной13 текст «висит» в пространстве между окном и черной стеной и является поводом для размышления о природе нашего восприятия. В данной работе оно строится на сопоставлении трех временных циклов перечисленных в названии объектов: суточного цикла изменений света в окне, часового цикла бегущей строки стихотворения и находящейся вне времени монохромной черной стены. В интерактивной инсталляции Понимать/Чувствовать14 с текстом можно взаимодействовать, дешифрируя отдельные куски, опустив руку в воду, сквозь которую текст проецируется. Здесь мне важен опыт чувственного взаимодействия с текстом, интуитивный поиск ключа к его прочтению и пониманию. В аудиоинсталляции Одно искусство. Одно пространство15 радикальный текст об искусстве транслируется через аудиосистему здания церкви, противопоставляя религиозному догматизму художественный и наполняя пустое пространство мощным почти материальным присутствием. В кинетическом аудиовизуальном объекте One Shape, One Square, One Execution, One Transcendence16 прочитанный вслух текст преобразован в физическую силу, буквально толкающую черный квадрат.
В перечисленных выше работах можно заметить мой интерес к творчеству Барнета Ньюмэна17 и Эда Рэйнхарда18. Что касается технической реализации инсталляций, то ни одна из них не состоялась бы без поддержки художника Олега Юшко19. Общение с Олегом и моими родителями – Тамарой Соколовой и Сергеем Кирющенко – важная часть творческого процесса.
Редакторки: Анна Карпенко и София Садовская (2022).
1Тамара Соколова / Tamara Sokolova. Смотри: https://kalektar.org/names/WDEJI9j6Ijr4PXskU0zA. 2Сергей Кирющенко / Sergey Kiryuschenko. Смотри: https://sergeykiryuschenko.com/. 3Изображение: Анна Соколова, Linement, с 2008, генерированное компьютером видео, длительность от 12’52 до 21’20 min (loop), ч/б, без звука. Кадр из видео. Предоставлено художницей. 4О двух сериях работ, основанных на Linement, опубликовано эссе Людмилы Воропай: Linement on/off. О рефлексии медиа в постмедиальную эпоху, смотри:https://kalektar.org/names/dG5ZgFGJsZ3zyGOhmbIz. Предоставлено художницей. 5Изображение: Анна Соколова, Орнамент для колонны из четырнадцати мониторов, 2010, сайт-специфик видеоскульптура, 7 × 0.6 × 0.54 м, LINEMENT, 14'16 мин (цикл), 2 синхронизированных канала, ч/б, без звука, 14 ЭЛТ мониторов 28″, 2 ДВД-плейера, металлическая конструкция, Kunsthalle Dominican Church, Оснабрюк. Фото Олег Юшко. Предоставлено художницей. 6Изображение: Анна Соколова, Орнамент для четырнадцати мониторов и двух зеркальных стен, 2009, сайт-специфик видеоинсталляция, 0.7 × 9 × 20 м, LINEMENT 12'52 мин (цикл), 2 синхронизированных канала, ч/б, без звука, 14 ЭЛТ мониторов 28″, 2 ДВД-плейера, 2 зеркальные стены 0.6 × 20 m, KIT (Kunst im Tunnel), Дюссельдорф. Фото Олег Юшко. Предоставлено художницей. 7Изображение: Анна Соколова, Орнамент для трех видеопроекций и двух стен, 2013, сайт-специфик видеопроекция 3.8 × 16.4 м, LINEMENT, 14'16 мин (цикл), 3 синхронизированных канала, ч/б, без звука, 3 видеопроектора, 3 медиа плейера, сетевой коммутатор, Kunstraum Дюссельдорф. Фото Олег Юшко. Предоставлено художницей. 8Изображение: Анна Соколова, Орнамент для полукупола, 2009, сайт-специфик видеопроекция 6 × 3 m, LINEMENT, 21'20 мин (цикл), ч/б, без звука, видеопроектор, ДВД-плейер, Троицкая церковь, Кёльн. Фото Олег Юшко. Предоставлено художницей. 9Изображение: Анна Соколова, Черно-бело-черный, 2014, сайт-специфик инсталляция, флаг 3 × 5 м, NRW-Forum Дюссельдорф. Фото Олег Юшко. Предоставлено художницей. 10Изображение: Анна Соколова, На сцене, 2020, мультимедийная сайт-специфик инсталляция, флаг 3 × 5 м, вентилятор Ø 120 см, видео 2 мин (цикл), ч/б, без звука, Künstlerkeller, Künstlerverein Malkasten, Дюссельдорф. Фото Олег Юшко. Предоставлено художницей. 11Изображение: Анна Соколова, Черно-бело-черный. Манифест, 2012, видео, HD, 1'36 мин (цикл), цветное, без звука. Кадр из видео. Предоставлено художницей. 12Изображение: Анна Соколова, BLOWN-UP, 2020, мультимедийная инсталляция, флаг 3 × 5 м, вентилятор Ø 120 см, управляемый преобразователем частот Arduino, камера наблюдения, монитор, Bloom, Дюссельдорф. Фото Анна Соколова. Предоставлено художницей. 13Изображение: Анна Соколова, Стихотворение между окном и черной стеной, 2006, мультимедийная сайт-специфик инсталляция, видео Стихотворение, 60 мин (цикл), ч/б, без звука, монитор, ДВД-плейер, окрашенная в черный цвет стена 4 × 7 м, окно, Художественная академия Дюссельдорфа. Фото Андрей Дурейка. Предоставлено художницей. 14Изображение: Анна Соколова, Понимать/Чувствовать, 2005 / 2020, интерактивная мультимедийная инсталляция, конструкция (металл, дерево, плексиглас) 115 × 56 × 120 см, вода, датчики, компьютер, DLP-видеопроектор, колонки, проекция сгенерированного компьютером текста Стихотворения, ч/б, звук, Weltkunstzimmer, Дюссельдорф. Фото Олег Юшко. Предоставлено художницей. 15Изображение: Анна Соколова, Одно искусство, Одно пространство, 2008, звуковая сайт-специфик инсталляция, стэйтмент Эда Рэйнхарда Есть только одна картина (Orig. There is just one painting. Art-as-Art Dogma, Part XII. Artforum NY, 1966), звуковая система Троицкой церкви, аудио ДВД, 5.20 мин звука и 10 мин тишины (цикл), Троицкая церковь, Кёльн. Фото Анна Соколова. 16Изображение: Анна Соколова, Одна форма, Один квадрат, Одно свершение, Одна трансцендентность, 2010, кинетическая аудиовизуальная инсталляция, 154 × 154 × 20 см, металлическая конструкция, плексиглас, пигментная краска, соленоид, микроконтроллер. Фото Олег Юшко. Предоставлено художницей. 17Серия Onement (с 1948 года), в которой Барнетт Ньюман начинает использовать "zip" для определения пространственной структуры своих картин. Предоставлено художницей. 18Абстрактная живопись, Квадрат шестьдесят на шестьдесят дюймов (Ad Reinhardt Abstract Painting, Sixty by Sixty Inches Square). Стэйтмент Есть только одна картина (There is just one painting. Art-as-Art Dogma, Part XII. Artforum NY, 1966). Текст Об отрицании (On Negation. Art as Art: The Selected Writings of Ad Reinhardt. Edited with an Introduction by Barbara Rose. New York, Viking Press, 1975). 19Олег Юшко / Oleg Yushko. Смотри: https://www.olegyushko.com/.