– born in 1970. Alena graduated from the Republican Boarding School for Music and Fine Arts named after I. Akhremchik in 1988 and studied at the Belarusian State Academy of Arts in Minsk. In 2004, she graduated from Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam. Тhe artist’s works can be defined as site-specific art and often combine wall painting, video installation, and performance. Lives and works in Amsterdam.
Portrait photo by Tasha Arlova.
“I grew up in Belarus, a republic of the former Soviet Union. The fact that I came from a country with an authoritarian past and present determines my artistic position. The problem of freedom of an individual in the system of control became one of the main interests in my artistic practice.
My current projects are also inspired by personal memories of the 1990s. It was a period of the collapse of the Soviet Union, which caused the reassessment of ideological values and society in general. Alongside the fundamental changes in my country, I went through a personal transition, reconsidering my own mindset and set of values.
Following the crisis (on the global and personal scale) and having lived through such a crucial point, I developed an interest in analysing critical moments/boundary situations. I approach these situations not just from a negative point of view, as moments of collapse, but also as moments of honesty, when the real state of society or individual comes to the surface. I consider that specific time (the moment of transition) a moment of new opportunities and an opening towards new perspectives.
Another topic that I find significant in my art practice is the power of our statement. Specifically, I focus on this topic in the project Raised From the Death (2004-05).
I came up with this project’s idea after watching a documentary video about a remarkable story of a Nigerian pastor, Daniel Ekechukwu, who was fatally injured in a car accident near the town of Onitsha, Nigeria, on 30 November 2001. During the dramatic journey to a hospital in Owerri, Nigeria, he stopped showing signs of life and was later pronounced dead by two different medical practitioners. His wife did not want to accept his death.
I divided the project into two parts: Part I consists of a storyboard (A4, colour ink on paper) and an animation film. It is based on pastor Daniel’s testimony1.
Part II, based on the testimony of Daniel’s wife, is presented in the form of a book, a diary in which the woman writes her monologue, describing everything she went through, and an installation2.
In this part of the project, I focus on the importance of text. The text stops being part of the drawing (image) and becomes the image. I based my concept on a verse from the Gospel of John 1:4 and John 1:14 ‘The Word became a flesh’34.
A very important moment of transition from the invisible world to the visible one, the spoken word found its shape in the material world, became a substance, which can alter the circumstances.
In this story, the woman confronts her helpless situation and finds strength to stand up and declare the words of faith. The boldness of the woman breaking through human limitations and her fighting spirit were my inspiration in this project.
Another project where I emphasised the power of the statement is Rise Up, My Love!56
The work is reflecting on a crisis situation in general and ways of dealing with it. For this project, I created two performative pieces. The first is Rise Up, My Love! (Arabic version, 2015). It was shown at Bijlmer Park Theatre, Amsterdam (the Netherlands, 2015), IZOLYATSIA Platform for Cultural Initiatives, Kyiv (Ukraine, 2016), and Ў Gallery, Minsk (Belarus, 2018). The second work has the same name Rise Up, My Love! (Belarusian version, 2021) and has been recently presented at the International Institute of Social History during “Belarus in Transition” panel discussion.
I believe that the word pronounced at the right kairos time can influence a positive outcome of the situation. Kairos is an ancient Greek word meaning “the right, critical, or opportune moment”. The ancient Greek has two words for time: kairos and сhronos. The former refers to chronological or sequential time, while the latter signifies a proper or opportune time for action. While chronos is quantitative, kairos has a qualitative, permanent nature.
During 2020-21, when the Belarusian civil sociality was awakening, I created a series of artworks on the topic of non-violent resistance.Fight Like a Girl7 was created in 2020 for the exhibition “Belarus. Art of Resistance” in Amsterdam. The central element of this work is a popular slogan for the women’s movement “Fight Like a Girl” — a phrase that reflects the power of weakness.
“Combining the phrase ‘be like a girl,’ meaning weak, gentle and fragile, with the verb ‘fight’ creates a feminist message that defines new strategies of resistance and tactical lines of struggle. The artist underscores the important role of weakness in the Belarusian protests. As the artist herself said, ‘The wall painting was made to draw attention to a new creative approach in non-violent resistance where the game-changers were mostly women”8.
Edited by Anna Karpenko and Sophia Sadovskaya (2022).
1Image: Alena Davidovich, Story of Daniel, drawings for the storybook, colour markers on paper, 29.7x21 cm, 2004. Courtesy of the artist.2Image: Alena Davidovich, Story of the Wife, drawings for the book, colour markers on paper, 42x29.7 cm, 2004-05. Courtesy of the artist.
3Image: Alena Davidovich, Story of the Wife, plastic folio, acrylic paint, installation view, Glass Pavilion Gerrit Rietveld Academy, Amsterdam, NL, 2006. Courtesy of the artist.
4Image: Alena Davidovich, Story of the Wife, acrylic paint on the wall, installation view, dimensions variable, Contemporary Art Center, Vilnius, LT, 2010. Courtesy of the artist.
5Image: Alena Davidovich, Rise Up, My Love (Arabic version), performance at Bijlmer Park Theatre, Amsterdam, NL, 2015. Courtesy of the artist.
6Image: Alena Davidovich, Rise Up, My Love (Belarusian version), performance at the International Institute of Social History, Amsterdam, NL, 2021. Courtesy of the artist.
7Image: Alena Davidovich, Fight like a Girl!, exhibition view Every Day. Art. Solidarity. Resistance, acrylic paint on the wall, Arsenal, Kyiv, UA, 2021. Courtesy of the artist.
8 From the curatorial statement at the exhibition Every Day. Art. Solidarity. Resistance. Courtesy of the artist.
– нарадзілася ў 1970 годзе. Скончыла Гімназію-каледж мастацтваў ім. І. В. Ахрэмчыка ў 1988 годзе. Вучылася ў Беларускай дзяржаўнай акадэміі мастацтваў у Мінску. Скончыла Акадэмію імя Герыта Рытвельда ў Амстэрдаме ў 2004 годзе. Работы мастачкі можна аднесці да сайт-спецыфік мастацтва, у іх часта спалучаюцца насценны жывапіс, відэаінсталяцыі і перформанс. Жыве і працуе ў Амстэрдаме.
Фота: Таша Арлова.
Я вырасла ў Беларусі, адной з постсавецкіх рэспублік. Тое, што я паходжу з краіны з аўтарытарным мінулым і сучаснасцю, вызначае маю мастацкую пазіцыю. Праблема свабоды асобы ў сістэме кантролю стала адным з галоўных фокусаў у маёй мастацкай практыцы.
Мае цяперашнія праекты таксама былі натхнёныя асабістымі ўспамінамі з 1990-х гадоў. У гэты перыяд распаду Савецкага Саюза адбылася пераацэнка грамадства ў цэлым і яго ідэалагічных каштоўнасцей. У часы фундаментальных перамен у краіне я сама перажыла трансфармацыю асобы, перагледзела свой набор каштоўнасцей і лад мыслення.
Перажыўшы крызіс (у глабальным і асабістым маштабе), я развіла ў сабе цікавасць да аналізу крытычных момантаў/памежных сітуацый. Я падыходжу да гэтых сітуацый не толькі з негатыўнай перспектывы як да моманту краху, але і як да моманту сумленнасці, калі праяўляецца рэальны стан грамадства або асобнага чалавека. Я лічу гэты канкрэтны час (момант пераходу) момантам новых магчымасцей і адкрыцця новых перспектыў.
Яшчэ адна тэма, якую я лічу важнай у сваёй мастацкай практыцы, — гэта моц нашага выказвання. У прыватнасці, я засяроджваюся на гэтай тэме ў праекце Паўсталы з мёртвых (2004-2005).
Праект пачаўся, калі я ўбачыла дакументальнае відэа пра цудоўную гісторыю нігерыйскага пастара Даніэля Экечукву, які быў смяротна пакалечаны ў аўтамабільнай аварыі недалёка ад нігерыйскага горада Анітша 30 лістапада 2001 года.
Падчас драматычнага падарожжа ў бальніцу ў Овэры, Нігерыя, ён перастаў падаваць прыкметы жыцця і пазней быў абвешчаны мёртвым двума рознымі медычнымі работнікамі. Яго жонка не хацела мірыцца з яго смерцю.
Я падзяліла праект на дзве часткі: Частка I складаецца з раскадроўкі (фармат А4, каляровыя чарнілы на паперы) і анімацыйнага фільма. Яна заснавана на сведчаннях пастара Даніэля1.
Частка II, заснаваная на сведчаннях жонкі Даніэля, прадстаўлена ў выглядзе інсталяцыі і кнігі, дзённіка, у якім жанчына пакідае свой маналог, апісваючы ўсё, праз што яна прайшла2. У гэтай частцы праекта я акцэнтую ўвагу на важнасці тэксту. Тэкст перастае быць часткай малюнка і сам становіцца малюнкам.
Я заснавала сваю канцэпцыю на вершы 1:14 з Евангелля паводле Іаана: “І Слова стала плоццю”34.
Гэта вельмі важны момант пераходу з нябачнага свету ў бачны, прамоўленае слова здабыла сваю форму ў матэрыяльным свеце, стала субстанцыяй, якая можа змяніць абставіны.
У гэтай гісторыі жанчына аказваецца ў сітуацыі бяссілля і знаходзіць у сабе моц устаць і абвясціць словы веры. Смеласць жанчыны, якая пераадольвае чалавечыя абмежаванні, і яе баявы дух натхнілі мяне для стварэння гэтага праекта.
Яшчэ адзін праект, у якім я падкрэсліваю сілу гэтага сцвярджэння, — Паўстань, любоў мая!56
У гэтай рабоце я разважаю пра крызісную сітуацыю ў цэлым і спосабы яе пераадолення. Для гэтага праекта я стварыла дзве перфарматыўныя работы.
Першая — Паўстань, любоў мая! (арабская версія, 2015). Яна была паказана ў тэатры «Бійльмер-Парк», Амстэрдам у 2015 годзе, у культурным цэнтры “Ізаляцыя”, Кіеў у 2016 годзе, і ў Галерэі сучаснага мастацтва “Ў” у Мінску ў 2018 годзе.
Другая работа носіць такую ж назву: Паўстань, любоў мая! (беларуская версія, 2021) — і нядаўна дэманстравалася ў Міжнародным інстытуце сацыяльнай гісторыі падчас панэльнай дыскусіі “Беларусь у пераходны перыяд”.
Я веру, што слова, сказанае ў адпаведны час (“кайрос”), можа паўплываць на станоўчы вынік сітуацыі.
Кайрос — старажытнагрэчаскае слова, якое азначае адпаведны, крытычны або прыдатны момант.
У старажытнагрэчаскай мове ёсць два словы для абазначэння часу: хронас і кайрос. Першае адносіцца да храналагічнага або паслядоўнага часу, а другое азначае адпаведны або прыдатны час для дзеянняў. Калі хронас — колькасны, кайрос мае якасную, пастаянную прыроду.
Я лічу гэты канкрэтны час (момант крызісу/пераходу) момантам новых магчымасцей і адкрытасці да новых перспектыў.
У 2020-2021 гадах, калі ў Беларусі абуджалася грамадзянская супольнасць, я стварыла серыю работ на тэму негвалтоўнага супраціву.
“Змагайся, як дзяўчынка7 была створана ў 2020 годзе для выставы “Беларусь. Мастацтва супраціву” ў Амстэрдаме. Цэнтральным элементам гэтай працы з’яўляецца папулярны лозунг жаночага руху “Змагайся, як дзяўчынка” — фраза, якая адлюстроўвае сілу слабасці. Спалучэнне фразы “будзь, як дзяўчынка”, якая азначае слабасць і далікатнасць, з дзеясловам “змагайся” стварае фемінісцкае пасланне, якое вызначае новыя стратэгіі супраціву і тактычныя лініі барацьбы. Мастачка падкрэслівае важную ролю слабасці ў беларускіх пратэстах. Па словах мастачкі, “насценны роспіс быў зроблены, каб прыцягнуць увагу да новага творчага падыходу ў негвалтоўным супраціве, дзе менавіта жанчыны здзейснілі прарыў у барацьбе”8.
Рэдактаркі: Ганна Карпенка і Сафія Садоўская (2022).
1Выява: Алена Давідовіч, Гісторыя Даніэля, малюнкі для раскадроўкі, каляровыя маркеры на паперы, 29,7x21 см, 2004. З дазволу мастачкі.
