Zaneta Vangeli
Zaneta Vangeli was born in Bitola, Macedonia in 1963. She graduated at the State Academy of Fine Arts – Städelschule in Frankfurt/Main in 1988. Until 2008, she worked as a freelance artist. Since 2008, she works as a Professor at the Ss.Cyril and Methodius University in Skopje, Faculty of Fine Arts, Department of Painting and Transmedia Practices. She is a multimedia artistwho has held solo exhibitions in Skopje, Bitola, Belgrade, Frankfurt/M., Cologne, New York, Stockholm, Adelaide and Hangzhou, and participated at various group exhibitions and film festivals, including: The 10th Silkroad International Art Festival, Shaanxi Provincial Museum of Fine Arts, Xi‘an, 2024; Precision Hits, Town Hall of Neapolis, Thessaloniki, 2024; AAMA, 19th Asian, African and Mediterranean International Art Exhibition, Qingdao Art Museum, Qingdao, 2022; AAMA, 18th Asian, African and Mediterranean International Art Exhibition, Qingdao Art Museum, Qingdao, China, 2021; The Main Positions of the Macedonian Fine Art Scene in the 1970s and 1980s, Museum of Contemporary Art, Skopje, 2021; Bienal di Curitiba, Museo Oscar Niemayer, Curitiba, 2017;Recorded Memories, Museum für Photographie, Braunschweig, 2013; The Inner Ear, Museum of Modern and Contemporary Art, Rijeka, 2012; Gender Check, Museum für Moderne Kunst Stiftung Ludwig Wien, Vienna, 2009; 1st Berlin Photography Festival, After the Fact, Martin Gropius Bau, Berlin, 2005; 50th International Art Exhibition, La Biennale di Venezia, Macedonian Pavillion, Venice, 2003; Blood & Honey, Kunst der Gegenwart, Sammlung Essl, Vienna 2003; In den Schluchten des Balkan, Museum Fridericianum, Kassel, 2003; 59. Mostra Internazionale d’Arte Cinematografica, Venice, 2002; After the Wall, Moderna Museet, Stockholm, 1999; Aspekte, Positionen, 50 Jahre Kunst aus Mitteleuropa 1949-1999, Museum Moderner Kunst Stiftung Ludwig Wien, Vienna, 1999,etc. Her works are part of public collections at the Museum of Contemporary Art, Skopje, National Gallery of North Macedonia, Skopje, Museum of Modern and Contemporary Art, Rijeka, Centre Andrè Malraux, Sarajevo, Sammlung Jan Andreas Müller, Frankfurt/Main, Stadt Frankfurt am Main, Amt für Wissenschaft und Kunst, Frankfurt/Main, Shashoua Collection, London, Museo Toni Benetton, Treviso.
Artist statement
I am a multimedia artist working in painting, photography, installation, video art, sound art and film. Existence itself and humanity, with all of their aspects, individual and collective, remain a huge inspiration in all my works. My interests are provoked by external influences and different contexts, but primarily by internal insights.
My irrational decisions in the creative undertakings could of course be rationalized post festum, and can be described as an interest in spiritual, mental and social processes in society, both from my experiences in Western Europe, as well as in transitional Macedonia from the beginning of the 90s of the past century.
Fascinating for me is especially the constant, either successive or abrupt change of political systems, the implosion of ideologies, the resurrection of Christianity in post-socialist Yugoslav republics, the density of the political correctness, the rise for freedom and sovereignty of former colonized countries or regions, the so called “end of painting”, the “end of the traditional family”, the “end of history”, the notion of “post-truth”, the “end of the organic homo sapiens”. Furthermore, the existence in a ”zero-dimensional world”, the war as an economic factor.
All these topics have been in the focus of my interest for many years, which is evident in all my works.
The text is a result of the invitation by Ivana Vaseva 2025 and the final version of the statement was edited in collaboration with her.
1Image: The General, photography, 600 x 220 cm, 1988 photo: Branko Tasev
2Image: Quinta Essentia or Hommage a Thomas von Aquin, diptych, 270 x 220 cm, 240 x 100 cm, acrylic/gold/MDF, 1990 photo: Branko Tasev
3Image: Hommage à Yves Klein or Art is Hierarchy, piano, ready-made Tae-Kwon-Do belts, 1990 photo: Branko Tasev
4Image: The Big War, Men, acrylic/wood, 2.20 x 12 m, 1992 photo: Branko Tasev
5Image: Initiator, Initiand, Initiator, acrylic/canvas, wood, 2 x 7 m, 1992 photo: Branko Tasev
6Image: The Big War, the Small War, a series of paintings, installations, objects; mixed media, 1992-1994/ The Small War, acrylic/wood, 270х210 см, 1992 photo: Ferdi Jaklin, Branko Tasev, Zaneta Vangeli
7Image: The Big War, the Small War, a series of paintings, installations, objects; mixed media, 1992-1994/ The Big War, installation: glass case, 4 icons: egg tempera, gold/wood, each 24x40 cm/ photo: Ferdi Jaklin, Branko Tasev, Zaneta Vangeli
8Image: The Big War, the Small War, a series of paintings, installations, objects; mixed media, 1992-1994/ The Revelation of St. John, pen, acrylic letters/ transparent paper, 3 sheets, 90x250 cm, 1992 photo: Ferdi Jaklin, Branko Tasev, Zaneta Vangeli
9Image: Entkunstung or They shot the Sheriff but they didn’t shoot the Deputy, plotter print, 230 x 80 cm, 1998 photo: Branko Tasev
10Image: Noli me tangere or Gentlemen Descending the Staircase, plotter print, 140 x 110 cm, 1998 photo: Branko Tasev
11Image: THE JUDGE, experimental feature (director's first film), Betacam SP, 102 min., Macedonia/Germany 2001, Producers: Macedonian Television, Achim Ehlert, Zaneta Vangeli. Written and directed by Zaneta Vangeli. This film was realized with the support of the Ministry of Culture of Republic of Macedonia. Photo: Zaneta Vangeli
12Image: Femme Fatale, plotter prints, diptych, 2 ink jet prints, left: 220x139 cm, right: 220x114 cm, 2002 photo: Ferdi Jaklin, Branko Tasev, Zaneta Vangeli
13Image: INTEGRALISM / Series Plotter print/ plexiglas, diptych, each part 300 x 150 cm, 2002 (top) photo: Branko Tasev
14Image: INTEGRALISM, installation in three spaces with three subtitles, 2003/ The War Room, installation: installation: object on the left: wood, gold/plotter print, glass, 244 x 144 x 122 cm; object on the right: wood, graphite, gold/relief maps of Macedonia, 345 x 84 x 72 cm photo: Branko Tasev
15Image: INTEGRALISM, installation in three spaces with three subtitles, 2003/ The Show Room, installation of: video projection, 11 min., loop; 6 glass display cases, glass, media, each 265x100x27 cm, lights, destroyed weapons and ammunition, 2003 photo: Branko Tasev, Realkunst, or Essential Harvest, video, 11 min., Betacam SP, editing: Dimitar Seizov, sound post-production: Dimitar Seizov, music: Vlad Kaevski, Mirko M. Miković; producers: MRTV, National Gallery of Macedonia; screenplay and direction: Zaneta Vangeli; production: Macedonia, 2003
16Image: INTEGRALISM, installation in three spaces with three subtitles, 2003/ The Design Room, 2 glass plates*, sandblasted, each 100x200x0.8 cm, steel, 2002 photo: Branko Tasev *Sandblasted text on the bottom plate: “Il n’y a pas de vrai sens d’un texte”
17Image: Deep State, 90 x 90 x 10 cm, acrylic/wood, 2017 photo: Branko Tasev
18Image: Mazedonische Zustaende 2017, 180 x 60 x 10 cm, acrylic/wood, 2017 photo: Branko Tasev
19Image: Penance, mixed media, 220 x 90 x 10 cm, 100 x 80 x 70 cm, 2017 photo: Branko Tasev
20Image: Pax Americana, destroyd rifles, gilded cross sections, 2017 photo: Branko Tasev
21Image: SYNCHRONICITIES / Archive: 1987-2017, A Retrospective, Museum of Contemporary Art, Skopje, 2017 photo: Branko Tasev
Жанета Вангели е родена во Битола, Македонија, во 1963 година. Дипломирала на Државниот факултет за ликовни уметности – Штеделшуле во Франкфурт/Мајна во 1988 година. До 2008 година работи како независна уметница. Од 2008 година работи како професор на катедрата за сликарство и трансмедиумски практики на Факултетот за ликовни уметности при Универзитет „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје. Вангели е мултимедијална уметница која реализирала самостојни изложби во Скопје, Битола, Белград, Франкфурт/Мајна, Келн, Њујорк, Стокхолм, Аделаида и Хангжу и учествувала на многу групни изложби и филмски фестивали меѓу кои 10. Силк Роуд меѓународен уметнички фестивал, Музеј на ликовни уметности Шенси, Сиан, 2024 година; Precision Hits, Солун, 2024 година; 19. Меѓународна уметничка изложба на „ААмА“, Музеј на уметноста, Ќингдао, Кина, 2022 година; 18. Меѓународна уметничка изложба на „ААмА“, Музеј на уметноста, Ќингдао, Кина, 2021 година; Главните пунктови на македонската ликовна уметност во 1970-тите и 1980-тите години, Музеј на современа уметност, Скопје, 2021 година; Биенале на Куритиба, Музеј на Оскар Нимаер, Куритиба, 2017 година; Recorded Memories, Музеј за фотографија, Брауншвајг, 2013 година; The Inner Ear, Музеј на модерна и современа уметност, Риека, 2012 година; Gender Check, Museum für Moderne Kunst Stiftung Ludwig Wien, Виена, 2009 година; 1. Berlin Photography Festival, After the Fact, Martin Gropius Bau, Берлин, 2005 година; 50. Меѓународна изложба на ликовна уметност, Венециско биенале, македонски павилјон, Венеција, 2003 одина; Blood & Honey, Kunst der Gegenwart, Sammlung Essl, Виена 2003 година; In den Schluchten des Balkan, Museum Fridericianum, Касел, 2003 година; 59.Mostra Internazionale d’Arte Cinematografica, Венеција, 2002 година; After the Wall, Moderna Museet, Стокхолм, 1999 година; Aspekte, Positionen, 50 Jahre Kunst aus Mitteleuropa 1949-1999, Museum Moderner Kunst Stiftung Ludwig Wien, Виена, 1999 година итн. Нејзините дела се дел од јавните колекции на Музејот на современа уметност, Скопје, Националната галерија на Северна Македонија, Скопје, Музејот на модерна и современа уметност, Риека, Центар Андре Малро, Сараево, Sammlung Jan Andreas Müller, Франкфурт/Мајна, Stadt Frankfurt am Main, Amt für Wissenschaft und Kunst, Франкфурт/Мајна, Shashoua Collection, Лондон, Museo Toni Benetton, Тревизо.
Изјава на уметницата
Јас сум мултимедијална уметница која работи со сликарство, фотографија, инсталација, видео уметност, звучна уметност и филм. Самото постоење и човештвото, со сите нивни аспекти, како индивидуални така и колективни, се огромна инспирација во сите мои дела. Моите интереси се поттикнати од надворешни влијанија и различни контексти, но пред сè од внатрешни согледувања.
Моите ирационални одлуки во креативните потфати секако би можеле да се рационализираат пост фестум и може да се опишат како интерес за духовните, менталните и социјалните процеси во општеството, како од моите искуства во Западна Европа така и од искуствата во транзициска Македонија од почетокот на 90-тите години на минатиот век.
За мене е особено фасцинантна постојаната, било постепена или ненадејна промена на политичките системи, имплозијата на идеологиите, воскреснувањето на христијанството во постсоцијалистичките југословенски републики, густината на политичката коректност, подемот за слобода и суверенитет на поранешните колонизирани земји или региони, таканаречениот „крај на сликарството“, „крајот на традиционалното семејство“, „крајот на историјата“, поимот на „пост-вистина“, „крајот на органскиот хомо сапиенс“. Понатаму, постоењето во „нулта-димензионален свет“, војната како економски фактор.
Сите овие теми се во фокусот на мојот интерес долги години, како што е евидентно во сите мои дела.
Текстот е резултат на поканата од Ивана Васева 2025 и конечната верзија на изјавата е уредена во соработка со неа.
1Слика: Генералот, фотографија, 600х220 см, 1988 година фото: Бранко Тасев
2Слика: Quinta Essentia или Омаж на Тома Аквински, диптих, 270x220 cм, 240x100 cм, акрил, злато/медијапан, 1990 година фото: Бранко Тасев
3Слика: Омаж на Ив Клајн или Уметноста е хиерархија, Пиано, реди- мејд тае-квон-до појаси, 1990 година фото: Бранко Тасев
4Слика: Големата војна, Мажи, акрил/дрво, 2.20 x 12 м, 1992 година фото: Бранко Тасев
5Слика: Иницијатор, иницијанд, иницијатор, акрил/дрво, 2 x 7 м, 1992 година фото: Бранко Тасев
6Слика: Големата војна, малата војна, серија од слики, инсталации, објекти; комбинирана техника, 1992-1994 година: Малата војна, акрил/дрво, 270х210 см, 1992 година фото: Ферди Јаклин, Бранко Тасев, Жанета Вангели
7Слика: Големата војна, малата војна, серија од слики, инсталации, објекти; комбинирана техника, 1992-1994 година: Големата војна, инсталација: стаклена витрина, 4 икони: јајчана темпера, злато/дрво, секоја 24x40 cm, 1992 фото: Ферди Јаклин, Бранко Тасев, Жанета Вангели
8Слика: Големата војна, малата војна, серија од слики, инсталации, објекти; комбинирана техника, 1992-1994 година: Големата војна / Откровението на Св. Јован, пенкало, акрилни букви/транспарентна хартија, 3 листа, 90х250 см, 1992 година фото: Ферди Јаклин, Бранко Тасев, Жанета Вангели
9Слика: Entkunstung или They shot the Sheriff but they didn’t shoot the Deputy, Плотер отпечатoк, 230 x 80 cм, 1998 година фото: Бранко Тасев
10Слика: Noli me tangere или Господин што се симнува по скали, плотер отпечаток, 140 x 110 cм, 1998 година фото: Бранко Тасев
11Слика: СУДИЈАТА, експериментален игран филм (прв игран филм на авторката), Betacam SP, 102 мин., Македонија/Германија 2001 Продуценти: Македонска телевизија, Ахим Елерт, Жанета Вангели, Сценарио и режија: Жанета Вангели. Овој филм беше реализиран со поддршка од Министерството за култура на Република Македонија Фото: Жанета Вангели
12Слика: Femme Fatale, Плотер отпечатоци, диптих, лево: 220x139 cм, десно: 220x114 cм, 2002 година фото: Ферди Јаклин, Бранко Тасев, Жанета Вангели
13Слика: ИНТЕГРАЛИЗАМ/Серија Плотер отпечатoк/плексиглас, диптих, секој дел 300 x 150 cм, 2002 (горе) фото: Бранко Тасев
14Слика: ИНТЕГРАЛИЗАМ, инсталација во три простора со три поднаслова, 2003 година/ Воен простор, инсталација: објект лево: дрво, злато/плотер отпечаток, стакло, 244 х 144 х 122 см; објект десно: дрво, графит, злато/релјефни мапи на Македонија, 345 х 84 х 72 см фото: Бранко Тасев
15Слика: ИНТЕГРАЛИЗАМ, инсталација во три простора со три поднаслова, 2003 година/ Шоу простор, инсталација од: видео проекција, 11 мин., луп; 6 стаклени витрини, стакло, медијапан, секоја 265х100х27 см, светла, уништено оружје и муниција, 2003 година фото: Бранко Тасев Realkunst или Неопходна жетва (Realkunst, or Essential Harvest), видео, 11 мин., Betacam SP, монтажа: Димитар Сеизов, звучна постпродукција: Димитар Сеизов, музика: Влад Каевски, Мирко М. Миковиќ; продуценти: МРТВ, Национална галерија на Македонија; сценарио и режија: Жанета Вангели; продукција: Македонија, 2003 година
16Слика: ИНТЕГРАЛИЗАМ, инсталација во три простора со три поднаслова, 2003 година/ Дизајн простор, 2 стаклени плочи*, пескарени, секоја 100х200х0.8 см, челик, 2002 година фото: Бранко Тасев, *Пескарен текст на долната плоча: “Il n’y a pas de vrai sens d’un texte”
17Слика: Длабока држава, 90 x 90 x 10 cм, акрил/дрво, 2017 година фото: Бранко Тасев
18Слика: Mazedonische Zustaende 2017, 180 x 60 x 10 cм, акрил/дрво, 2017 година фото: Бранко Тасев
19Слика: Епитимија, диптих, 220 x 90 x 10 cм, 100 x 80 x 70 cм, 2017 година фото: Бранко Тасев
20Слика: Pax Americana, Уништени пушки, позлатени резови, 2017 година фото: Бранко Тасев
21Слика: СИНХРОНИЦИТЕТИ / Архив: 1987-2017, Ретроспектива, Музеј на современата уметност, Скопје, 2017 година фото: Бранко Тасев
