Monika Drożyńska
– born 1979 – native of Gorlice, embroiderer, activist, visual artist. She is interested in non-normative recording techniques, which she explores through hand embroidery on fabric. Graduate and currently a PhD student at the Academy of Fine Arts in Krakow. Initiator of the Złote Rączki Collective [Golden Hands], which deals with “occupational embroidery”, i.e. embroidering banners during manifestations. She has collaborated with the Polin Museum, the Zachęta National Gallery of Art, the Centre for Contemporary Art Ujazdowski Castle, the Contemporary Museum in Wrocław, Mumok in Vienna, the Ludwig Museum in Budapest, Bozar in Brussels, Sotheby’s. Tel Aviv. Works in the collection of Bunkier Sztuki, National Museum in Kraków, Mocak Museum of Contemporary Art in Kraków, National Museum in Kyiv, Lentos in Austria. She cooperates with the Exhibition Office / Polish Foundation of Modern Art.
I embroider boldly
I am an embroiderer and activist. I am most interested in language and speech. I am curious about all language hybrids, mongrels, such as ponglish1. I also like spelling mistakes – I call them versions. I made a few works using them2. I took up embroidery while looking for my own way to write, rewrite and document3.
I have a studio, but I am more likely to work from home because I include my family in my work. Together with my son Tymon Słapak, I made a series of large textiles that tell the story of the creation of the world4 and were published in the form of a book Apparently the sun will explode5. At home we also talk about politics, we go to demonstrations, protests, parades. This is an integral part of our everyday life – socio-political life is important to me6. I often refer to it in my works. Many of them I realize in the urban space7, most are socially and politically engaged. I am active mainly in the field of women’s rights8. I am the initiator and member of the Złote Rączki Collective9. Together we prepare demonstration’s banners.10
I am currently doing my PhD at the Academy of Fine Arts in Krakow and I think that the most important phenomenon in which I participate is the creation of discourse (also academic) by women. It is a discourse that does not reproduce patriarchal constructs of knowledge and science. It is based on a sensitive language and form in which I record11.
I address issues of gender identity because they fundamentally affect me as a person. I identify more with my Slavic identity than with my national identity. But it also happens that various damned things come out of me, which I inherited as a legacy of Polishness – like envy, moiety, and martyrdom. Raised in a Catholic country and socialized into the role of a woman from a young age, I live with a constant sense of guilt and anger. Also because I am moving in an art space that is just learning to be female friendly. It took me many years to work through the fact that I am not an inferior artist because of the fact that I embroider. The situation of women in the arts has improved somewhat in recent decades, but in Poland, artists’ works are still more often shown in exhibitions and bought for public collections than works by women artists.
I am a feminist because I owe it to feminism that I can be an artist, that I have my own money, that I can be heard and be independent.
This text was written in collaboration with Maja Demska (2020).
1ponglish – translating of polish sayings directly into English, commonly used by polish immigrants, see: https://www.newsweek.pl/styl-zycia/ponglish-najsmieszniejsze-zwroty-co-smieszy-brytyjczykow/dw382hl.2Image: Monika Drożyńska, Panta rhei, series, hand embroidery on fabric, see: http://monika.drozynska.pl/projekty/57/15/Mysli-Srebrne-i-Zlote. Courtesy of the artist.
3Image: Monika Drożyńska, Uwaga! Zły pies [Caution! Bad Dog], 2019, hand embroidery on fabric, see: http://monika.drozynska.pl/projekty/70/15/Obrus. Courtesy of the artist.
4Image: Monika Drożyńska, Stworzenie Świata [Creation of the Word], series of large-format drawn fabrics, see: http://monika.drozynska.pl/projekty/51/15/Stworzenie-swtata. Courtesy of the artist.
5Monika Drożyńska, Podobno Słońce Wybuchnie [Apparently the Sun Will Explode], 2018, publication, see: https://issuu.com/monikadrozynska/docs/podobno-slonce-wybuchnie__m__drozyn.
6Filip Szałasek, conversation with Monika Drożyńska, 2017, [in:] „Codziennik Feministyczny”, see: http://codziennikfeministyczny.pl/drozynska-dzis-wandalizm-jest-postawa-polityczna/.
7Grzegorz Borkowski, Klaman, Drożyńska, Pustoła, Bałdyga - cztery warianty działania z miastem [Klaman, Drożyńska, Pustoła, Bałdyga – four ways of acting with city], 2012, fragment, [in:] “Obieg”, zob. http://monika.drozynska.pl/news/10/17/Grzegorz-Borkowski-Klaman-Drozynska-Pustola-Baldyga-cztery-warianty-dzialania-z-miastem.
8Alicja Myśliwiec, Smartfony won, tamborki w dłoń. Kolektyw „Złote Rączki” zmienia świat [Smartphones out, hoops in. „Złote Rączki” Collective changes the World], 2016, [in:] kobieta.wp.pl, zob. https://kobieta.wp.pl/smartfony-won-tamborki-w-dlon-kolektyw-zlote-raczki-zmienia-swiat-6059639713014401a.
9Złote Rączki Collective, see: https://www.facebook.com/Kolektyw-Z%C5%82ote-R%C4%85czki-186484668452258.
10Aleksandra Lipczak, Czy haft może być polityczny? Może [Can embroidery be political? It can], 2017, [in:] “Polityka”, see: https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/ludzieistyle/1706642,1,czy-haft-moze-byc-polityczny-moze.read.
11Monika Drożyńska, Uwaga! Zły pies [Caution! Bad Dog], 2019, hand embroidery on fabric, see: http://monika.drozynska.pl/projekty/70/15/Obrus
– urodzona w 1979 – gorliczanka, hafciarka, aktywistka, artystka sztuk wizualnych. Interesuje się nienormatywnymi technikami zapisu, które bada przy pomocy haftu ręcznego na tkaninie. Absolwentka, a obecnie doktorantka Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Inicjatorka kolektywu Złote Rączki, który zajmuje się „haftem okupacyjnym” czyli haftowaniem transparentów podczas manifestacji. Współpracowała z Muzuem Polin, Zachętą Narodową Galeria Sztuki, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Muzeum Współczesnym we Wrocławiu, Mumok w Wiedniu, Ludwig Muzeum w Budapeszcie, Bozar w Brukseli, Sotheby’s. Tel Aviv. Prace w kolekcji Bunkra Sztuki, Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Sztuki Współczesnej Mocak w Krakowie, Muzeum Narodowego w Kijowie, Lentos w Austrii. Współpracuje z Biurem Wystaw/ Polską Fundacją Sztuki Nowoczesnej.
Haftuję odważnie
Jestem hafciarką i aktywistką. Najbardziej interesuje mnie język i mowa. Ciekawią mnie wszystkie hybrydy językowe, kundle, takie jak ponglisz1. Lubię też błędy ortograficzne – nazywam je wersjami. Kilka prac zrobiłam z ich wykorzystaniem2. Haftowaniem zajęłam się szukając własnego sposobu pisania, przepisywania i dokumentacji3.
Mam pracownię, ale chętniej pracuję w domu, ponieważ włączam w swoje działania rodzinę. Wraz z moim synem Tymonem Słapakiem zrobiłam serię wielkich tkanin, które opowiadają o stworzeniu świata4 i zostały wydane w formie książki Podobno słońce wybuchnie5. W domu rozmawiamy też o polityce, chodzimy na manifestacje, protesty, parady. To integralna część naszej codzienności – życie społeczno-polityczne jest dla mnie ważne6. Często odnoszę się do niego w swoich pracach. Wiele z nich realizuję w przestrzeni miejskiej7, większość jest zaangażowana społecznie i politycznie. Aktywistycznie działam głównie w obszarze praw kobiet8. Jestem inicjatorką i członkinią Kolektywu Złote Rączki9. Razem przygotowujemy transparenty na manifestacje10.
Aktualnie robię doktorat na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie i myślę, że najważniejsze zjawisko, w którym biorę udział, to tworzenie dyskursu (także naukowego) przez kobiety. To dyskurs, który nie powiela patriarchalnych konstruktów wiedzy i nauki. Jest oparty na języku wrażliwym i formie, w których go zapisuję11.
Podejmuję kwestie tożsamości płciowej, bo one fundamentalnie wpływają na mnie jako osobę. Bardziej niż z tożsamością narodową identyfikuję się ze swoją tożsamością słowiańską. Ale też zdarza się, że wychodzą ze mnie różne cholery, które odziedziczyłam jako spuściznę polskości – jak zawiść, mojość, martyrologia. Wychowana w katolickim kraju i od małego socjalizowana do roli kobiety, żyję w nieustannym poczuciu winy i złości. Również dlatego, że poruszam się w przestrzeni sztuki, która dopiero uczy się być przyjazna kobietom. Wiele lat zajęło mi przepracowanie tego, że nie jestem gorszą artystką ze względu na to, że haftuję. W ostatnich dekadach sytuacja kobiet w sztuce trochę się polepszyła, ale w Polsce wciąż prace artystów są częściej pokazywane na wystawach i kupowane do kolekcji publicznych niż prace artystek.
Jestem feministką, bo feminizmowi zawdzięczam to, że mogę być artystką, że mam swoje pieniądze, że mogę być słyszana i niezależna.
Tekst powstał we współpracy z Mają Demską (2020).
1Ponglish, zob. https://www.newsweek.pl/styl-zycia/ponglish-najsmieszniejsze-zwroty-co-smieszy-brytyjczykow/dw382hl.2Zdjęcie: Monika Drożyńska, Panta rhei, seria, haft ręczny na tkaninie, zob. http://monika.drozynska.pl/projekty/57/15/Mysli-Srebrne-i-Zlote. Dzięki uprzejmości artystki.
6Filip Szałasek, rozmowa z Moniką Drożyńską, 2017, [w:] „Codziennik Feministyczny”, zob. http://codziennikfeministyczny.pl/drozynska-dzis-wandalizm-jest-postawa-polityczna/.
7Grzegorz Borkowski, Klaman, Drożyńska, Pustoła, Bałdyga - cztery warianty działania z miastem, 2012, fragment, [w:] “Obieg”, zob. http://monika.drozynska.pl/news/10/17/Grzegorz-Borkowski-Klaman-Drozynska-Pustola-Baldyga-cztery-warianty-dzialania-z-miastem.
8Alicja Myśliwiec, Smartfony won, tamborki w dłoń. Kolektyw „Złote Rączki” zmienia świat, 2016, [w:] kobieta.wp.pl, zob.https://kobieta.wp.pl/smartfony-won-tamborki-w-dlon-kolektyw-zlote-raczki-zmienia-swiat-6059639713014401a.
9Kolektyw Złote Rączki, zob.https://www.facebook.com/Kolektyw-Z%C5%82ote-R%C4%85czki-186484668452258.
10Aleksandra Lipczak, Czy haft może być polityczny? Może, 2017, [w:] “Polityka”, zob. https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/ludzieistyle/1706642,1,czy-haft-moze-byc-polityczny-moze.read.
11Monika Drożyńska, Uwaga! Zły pies, 2019, haft ręczny na tkaninie, zob. http://monika.drozynska.pl/projekty/70/15/Obrus.
