Ivana Sidjimovska

I am a visual artist, researcher and educator. My professional background is in art, digital media and urban practice. Based on this transdisciplinary expertise I use a wide range of methodologies – mental mapping, walking, interviewing, oral history, archival research. I create audio walks, multimedia installations in public spaces and cultural venues, conceptualise and give workshops and seminars, conduct research and publish monographs. I hold a BA in Painting and Art Pedagogy (Faculty of Fine Arts Skopje, 2006), MA in Space Strategies (Art School Berlin-Weißensee, 2011) and practice-based PhD in Fine Arts (Bauhaus University Weimar, 2019). 

www.ivanasidzimovska.com

ARTIST STATEMENT

Doing art for me is a state of being in, relating to and exchanging with society. At the same time, I also consider it a contribution to (mediation for) a more just societal design. Positioning oneself as a woman, a mother and as an artist is in no way a private matter. It is political, as is my artistic practice too.

While I consider it an occupation, doing art is intrinsically connected to my personal life and biography. In particular, two events have been crucial in shaping my life and art practice: moving from Skopje to Berlin, and eventually becoming a German citizen. My migrational and post-migrational experience largely determines my interest for contemporary topics related to social injustices and conflicts, as well as hegemonic narratives and politics.

Socialised between nations and changing national systems, I critically engage with topics of migration, transculturality, a-nationality, decoloniality and cultural memory. I do so by searching, researching, collecting, documenting, reflecting upon, rearranging, transforming and mediating artefacts with artistic means. With this I aim to create situations in which another reality emerges through aesthetic experience.

Artistic research, to borrow Julian Klein’s words, enables ‘felt knowledge’. My concept of artistic research is based on the understanding that the production of knowledge is encoded in creation. I consider this to reside in my trajectories of research (the experimental, material, symbolic, cultural and social processes through which the artistic creation occurs), assuming these contain and reveal my exchange and engagement with the environment. In turn, the process of interpreting my artistic research trajectories determines my aesthetics of production.

For a substantial part of my career, I have been curious about how the above mentioned topics of interest are manifested in public space. Recently I have expanded my field of interest to the art museum too. Accordingly, much of my work took place in the public space, often in the form of site-specific installations and audio walks, while lately it has also been shown in the museum context, as multimedia installations and video essays.

Feminist value in art is also quite important in my work. This regards the alliances I create, the female working groups and networks I join (e.g. Saloon Network), as well as the collaborators I choose, which are almost exclusively female. I consider professional female networking and exchange to be essential for establishing a strong female artistic community.

Negotiating private and professional life, especially as an artist and a mother is particularly challenging, having in mind that artistic work does not end in the studio, but also includes attending art events, network meetings, residencies abroad, etc. Pursuing an artistic career as a mother, undoubtedly requires both institutional and private, co-parental support.

SELECTED EARLIER AND RECENT WORKS

11 Mental Maps Kreuzberg – Public art installation – Kreuzberg Berlin, Germany, 2011
The work focuses on subjective notions on the Berlin neighbourhood Kreuzberg, formed through personal experiences, feelings and everyday life practices of a group of residents. The mental maps involved places that are subjectively meaningful to the residents, accompanied by a brief explanation why these places are important. Based on this information – one mental map of Kreuzberg and numerous street signs, whose content was related to the explanation notes, were created.1

Recounting Skopje. Skopje 2014: Hegemonic and Citizens’ Narratives – Audio Walk, 1:07’ – Skopje, Macedonia, 2018
The artistic-based PhD research is related to neoliberal symbolic urban reconstructions with focus on the government-funded makeover of the Macedonian capital Skopje, dubbed Skopje 2014. Embracing discourses of criticism and civic opposition, the research is concerned with the effects the urban renewal has on the public space. Informed by subjective citizens’ stories and experiences of the urban as well as binaural sonic observations of the city, the research findings are reenacted in the form of an interactive sonic walk through the city.2

Liminal States – Multi-channel sound/video installation, 33’16”, o.T.Projektraum – Berlin, Germany, 2018
The work critically reflects on the current, so-called “migration crisis“, thus addressing aspects related to the rise of nationalist and far-right movements and politics in Europe and beyond, resulting with erection of new borders and walls. Informed by subjective experiences of migrants who live in Berlin, the project questions states of being defined and conditioned by geography. A special focus with respect to Berlin as a rapidly changing city lies on the neighbourhood Neukölln, which in many aspects reflects global states of migration.3

Somewhere Anywhere a.k.a. Brexit means Brexit – Two-channel video, 14:00’, Peacock Visual Centre for Contemporary Arts – Aberdeen, Scotland, 2019
Embracing socio-spatial analyses and field work in peripheral places in Great Britain, the research draws transnational analogies and divergences between past and present peripheralisation processes, i.e. between subjective and urban narratives which embody a global, cosmopolitan identity (the Anywheres) and those embracing an identity strongly rooted in the local and particular (the Somewheres).4

Solidarity of Art (SoA) in collaboration with Susanna Schönberg – Glossary study, 15 City Light Posters, and a two-channel video, Zollverein – Essen, Germany, 2023
SoA is an artistic collaboration regarding the idea of art solidarity. The urgency for a solidarity issue relates to the collaborators’ sensitivities for forms and practices of transculturality, based on some kind of a-nationality. Asking themselves how to articulate solidarity as a subject, a value, a possibility, a fact related to artistic practice, six female artists: Tatiana Efrussi, Rosa Jijon, Adriana Monti, Ursula Rogg, Ana Sladojevic, Roshanak Zangeneh, and Joanna Zylinska, have been invited to explore the topic together. 5

Tune In: Audio Walk with Three Ukrainian Female Artists – Audio Walk, 1:17’ – Charlottenburg Berlin, Germany, 2023
In collaboration with Sofiia Yesakova, Mariia Lutsak and Somari Ptashka, the project explores the role of art and solidarity. It reflects on their potential for the recovery of societies suffering injustices and catastrophes, as well as on the influence that new environments have on artistic production. Taking the form of an immersive sound walk, conducted in the Berlin neighbourhood Charlottenburg, the work reveals micro-narratives, exchanges between local residents and newcomers, and the imprint of historical and current migration and displacement on the production of public space. 6

Keep Working on Love – Multimedia Installation and video-essay, 35’, Museum of Contemporary Art – Skopje, North Macedonia, 2024
Drawing upon the artist’s biography, the work deals with the embodiment of trans-cultural/national becoming. Assisted by another artefact – the biography of the artist’s late grandfather, a Yugoslav partisan – the artist engages with processes of detachment of the self from homogenising nationalist and cultural modes. The video essay interweaves footage of the artist preparing a sweet pastry from her grandfather’s cookbook while reflecting on inner transformations and footages of her old and new hometowns, Berlin and Skopje, documenting a decade of urban changes in the service of national narratives.7


The text is a result of the invitation by Ivana Vaseva 2025

1Image: 11 Mental Maps Kreuzberg - Public art installation - Kreuzberg Berlin, Germany, 2011

2Image: Recounting Skopje. Skopje 2014: Hegemonic and Citizens’ Narratives - Audio Walk, 1:07’ - Skopje, Macedonia, 2018

3Image: Liminal States - Multi-channel sound/video installation, 33’16”, o.T.Projektraum – Berlin, Germany, 2018

4Image: Somewhere Anywhere a.k.a. Brexit means Brexit - Two-channel video, 14:00’, Peacock Visual Centre for Contemporary Arts - Aberdeen, Scotland, 2019

5Image: Solidarity of Art (SoA) in collaboration with Susanna Schönberg - Glossary study, 15 City Light Posters, and a two-channel video, Zollverein - Essen, Germany, 2023

6Image: Tune In: Audio Walk with Three Ukrainian Female Artists - Audio Walk, 1:17’ - Charlottenburg Berlin, Germany, 2023

7Image: Keep Working on Love - Multimedia Installation and video-essay, 35’, Museum of Contemporary Art - Skopje, North Macedonia, 2024

Јас сум визуелна уметница, истражувачка и едукаторка. Мојата професионална позадина вклучува ликовна уметност, дигитални медиуми и урбана практика. Врз основа на оваа трансдисциплинарна експертиза користам широк спектар на методологии – ментално мапирање, прошетки, интервјуирање, орална историја, архивско истражување. Креирам аудио прошетки, мултимедијални инсталации во јавни простори и во културни институции, конципирам и одржувам работилници и семинари, истражувам и објавувам монографии. Имам завршено додипломски студии по сликарство и ликовна педагогија (Факултет за ликовни уметности – Скопје, 2006 година), магистерски студии по просторни стратегии (Факултет за ликовна уметност Берлин – Вајзенсее, 2011 година) и докторски студии по уметничко истражување (Универзитет Баухаус Вајмар, 2019 година).

ИЗЈАВА НА УМЕТНИЦАТА 

Да се ​​занимаваш со уметност за мене е начин на постоење, поврзување и размена со општеството. Но, истовремено и придонес кон (посредство за) поправеден општествен дизајн. Позиционирањето како жена, мајка и како уметница во никој случај не е приватна работа. Тоа е политичко, како што е и мојата уметничка практика. 

Иако уметноста ја сметам за занимање, таа е суштински поврзана со мојот личен живот и биографија. Конкретно, два настана беа клучни во обликувањето на мојот живот и уметничка практика: преселбата од Скопје во Берлин и конечно добивањето германско државјанство. Моето миграциско и постмиграциско искуство во голема мера го одредува мојот интерес за современи теми поврзани со социјалните неправди и конфликти, како и хегемонистичките наративи и политики.

Социјализирана помеѓу различни култури и променливи национални системи, критички се занимавам со теми на миграција, транскултуралност, а-националност, деколонијалност и културна меморија. Тоа го правам преку пребарување, истражување, собирање, документирање, промислување, преуредување, трансформирање и посредување на артефактите со уметнички средства. Целта ми е на тој начин да создадам ситуации во кои преку естетското искуство се создава една друга реалност.

Уметничкото истражување, да се послужам со зборовите на Џулијан Клајн, овозможува „почувствувано знаење“. Мојот концепт за уметничко истражување се темели на ставот дека продукцијата на знаење е кодирана во создавањето. Сметам дека тоа е во моите траектории на истражување (експерименталните, материјалните, симболичките, културните и општествените процеси преку кои се случува уметничкото творештво), под претпоставка дека тие ја содржат и ја откриваат мојата размена и ангажираност со околината. За возврат, процесот на толкување на моите уметнички истражувачки траектории ја одредува мојата естетика на продукција. 

Значителен дел од мојата кариера бев љубопитна како горенаведените теми од интерес се манифестираат во јавниот простор. Неодамна го проширив моето поле на интерес и на уметничкиот музеј. Така, голем дел од мојата работа се одвиваше на јавен простор, често во форма на просторно-специфични инсталации и аудио прошетки, додека во последно време и во музејски контекст, како мултимедијални инсталации и видео есеи.

Феминистичката вредност во уметноста е исто така доста важна во мојата работа. Ова се однесува на сојузите што ги создавам, женските работни групи и мрежи на кои им се приклучувам (на пр. „Saloon Network“), како и соработниците што ги избирам, кои се речиси исклучиво жени. Сметам дека професионалното женско вмрежување и размена се од суштинско значење за воспоставување силна женска уметничка заедница. 

Рамнотежата помеѓу приватниот и професионалниот живот, особено како уметница и мајка е посебен предизвик, имајќи предвид дека уметничката работа не завршува во студиото, туку вклучува и присуство на уметнички настани, мрежни состаноци, резиденции во странство итн. Водењето уметничка кариера како мајка, несомнено бара и институционална и приватна, ко-родителска поддршка. 

ОДБРАНИ ПОСТАРИ И ПОНОВИ ДЕЛА

11 Mental Maps Kreuzberg [Ментални мапи Кројцберг] – Инсталација во јавен простор – Кројцберг, Берлин, Германија, 2011 година
Делото се фокусира на субјективни доживувања на берлинската населба Кројцберг, формирани преку лични искуства, чувства и секојдневни животни практики на група жители. Менталните мапи вклучуваат места кои имаат субјективно значење за жителите, придружени со кратка белешка зошто овие места им се важни. Врз основа на овие информации – создадена е една ментална мапа на Кројцберг и бројни улични знаци, чија содржина е поврзана со кратките белешки.1. 

Раскажувајќи го Скопје. Скопје 2014: Хегемониски и спекулативни наративи – Аудио прошетка, 1:07’ – Скопје, Македонија, 2018 година
Уметнички дел од докторската дисертација кој е поврзан со неолиберални симболични урбани реконструкции, со фокус на преобразбата на главниот град Скопје, наречена Скопје 2014, финансирана од Владата. Вклучувајќи дискурси на критика и граѓанска опозиција, истражувањето се занимава со ефектите на урбаната обнова врз јавниот простор. Врз основа на субјективни граѓански приказни и искуства на урбаното, како и бинауралните аудио опсервации на градот, резултатите од истражувањето се реконструирани во форма на интерактивна сонична прошетка низ градот.2

Liminal States [Лиминални состојби] – повеќеканална звучна/видео инсталација, 33’16”, o.T.Projektraum – Берлин, Германија, 2018 година
Делото е критичка рефлексија на актуелната, таканаречена „миграциска криза“, на тој начин осврнувајќи се на аспектите поврзани со подемот на националистичките и екстремно десничарските движења и политики во Европа и пошироко, што резултира со подигнување нови граници и ѕидови. Врз основа на субјективните искуства на мигрантите кои живеат во Берлин, проектот ги испитува состојбите дефинирани и условени од географијата. Посебен фокус во однос на Берлин како град кој брзо се менува е ставен на областа Нојкелн, која во многу аспекти ги одразува глобалните состојби на миграција.3

Somewhere Anywhere a.k.a. Brexit means Brexit – двоканално видео, 14:00’, Визуелен центар за современи уметности „Peacock“- Абердин, Шкотска, 2019 година
Вклучувајќи социо-просторни анализи и теренска работа на периферни места во Велика Британија, истражувањето извлекува транснационални аналогии и разлики помеѓу минати и сегашни процеси на периферализација, т.е. помеѓу субјективните и урбаните наративи кои отелотворуваат глобален, космополитски идентитет (the Anywheres) и оние кои прифаќаат идентитет што е силно вкоренет во локалното и посебното (the Somewheres).4

Solidarity of Art (SoA) во соработка со Сузана Шенберг – Студија за поимник, 15 светлосни постери и двоканално видео, „Zollverein“ – Есен, Германија, 2023 година 
SoA е уметничка соработка врзана со со идејата за уметничка солидарност. Итноста за прашањето на солидарноста се однесува на чувствителноста на соработничките за форми и практики на транскултуралност, засновани на некаков вид а-националност. Запрашувајќи се како да ја артикулираат солидарноста како тема, вредност, можност, факт поврзан со уметничката практика, шест жени-уметници: Татјана Ефруси, Роза Хихон, Адријана Монти, Урсула Рог, Ана Сладојевиќ, Рошанак Зангене и Јоана Зилинска, беа поканети заедно да ја истражат темата.5

Tune In: Аудио прошетка со три украински уметнички – аудио прошетка, 1:17’ – Шарлотенбург Берлин, Германија, 2023 година
Во соработка со Софија Јесакова, Марија Луцак и Сомари Пташка, проектот ја истражува улогата на уметноста и солидарноста. Го промислува нивниот потенцијал за закрепнување на општествата кои страдаат од неправди и катастрофи, како и влијанието што новите средини го имаат врз уметничката продукција. Во форма на имерзивна звучна прошетка во берлинската област Шарлотенбург, делото открива микронаративи, размени меѓу локалните жители и новодојденците, како и белегот на историската и актуелната миграција и раселување врз продукцијата на јавниот простор.6.

Продолжи да ја проучуваш љубовта – мултимедијална инсталација и видео есеј, 35’, Музеј на современа уметност – Скопје, Северна Македонија, 2024 година
Повикувајќи се на биографијата на уметницата, делото се занимава со олицетворението на транскултурното/националното постанување. Со помош на уште еден артефакт – биографијата на покојниот дедо, југословенски партизан – уметницата се одвојува од хомогенизирачките националистички и културни канони. Видео есејот испреплетува снимки од уметницата која подготвува слатко печиво од книгата за готвење на својот дедо додека размислува за внатрешните трансформации и снимките од родниот град Скопје и градот во кој сега живее – Берлин, документирајќи деценија урбани промени во служба на националните наративи.7

Текстот е резултат на поканата од Ivana Vaseva 2025

1Слика: 11 Mental Maps Kreuzberg [Ментални мапи Кројцберг] – Инсталација во јавен простор – Кројцберг, Берлин, Германија, 2011 година

2Слика: Раскажувајќи го Скопје. Скопје 2014: Хегемониски и спекулативни наративи – Аудио прошетка, 1:07’ – Скопје, Македонија, 2018 година

3Слика: Liminal States [Лиминални состојби] – повеќеканална звучна/видео инсталација, 33’16”, o.T.Projektraum – Берлин, Германија, 2018 година

4Слика: Somewhere Anywhere a.k.a. Brexit means Brexit - двоканално видео, 14:00’, Визуелен центар за современи уметности „Peacock“- Абердин, Шкотска, 2019 година

5Слика: Solidarity of Art (SoA) во соработка со Сузана Шенберг – Студија за поимник, 15 светлосни постери и двоканално видео, „Zollverein“ – Есен, Германија, 2023 година

6Слика: Tune In: Аудио прошетка со три украински уметнички – аудио прошетка, 1:17’ – Шарлотенбург Берлин, Германија, 2023 година

7Слика: Продолжи да ја проучуваш љубовта – мултимедијална инсталација и видео есеј, 35’, Музеј на современа уметност - Скопје, Северна Македонија, 2024 година