Ada Adu Rączka

Ada Adu Rączka [he/she/they/his/her/their] (born 1997) – graduate of Fine Arts at Städelschule. Works with images, text and video. Combines poetry with images, handwriting and drawing with digital processing. Author of the poetry books Nie róbmy nic, błagam. Ale powiedzmy innym, że robiłyśmy (Let’s Not Do Anything, I Beg You. But Let’s Tell Others We Did, 2019), Chciałośmy (We Wanted, 2022) and Byłobyśbyło (It Would Have Been, 2024) and the zine Próba wyjścia z brzucha | Próba wejścia do brzucha (Trying to Get Out of the Belly | Trying to Get Into the Belly, 2021), created with Zofka Koft and Girls and Queers to the Front. She is a member of the Plenum Osób Opiekujących Się (Plenum of Care) collective.

I focus on two thematic areas: language and care.

Initially, my interest in reproductive work, performed for the sake of generational reproduction, was related to my experience as a caregiver and my family experience (including my role as an older sister). Since then, I have been searching for a visual and literary language that could restore representation to care and support work, to invisible, unpaid or low-paid activities.

In the book Nie róbmy nic błagam. Ale powiedzmy innym, że robiłyśmy (Let’s not do anything, I beg you. But let’s tell others that we did)1 , I focused on the issue of the unequal division of labour in the home, gender roles and the associated expectations regarding behaviour and appearance. In turn, the series of screen prints Powaga ścierek (The Seriousness of Cloths)2 and Linia Reprodukcyjna (The Reproductive Line)3, inspired by Szczeliny istnienia (Cracks in Existence)4, is based on scans of kitchen cloths and mops, drawing attention to the repetitiveness required by activities such as cleaning, but also, for example, the creative process associated with the technique of screen printing.

A theme I regularly return to is the relationship with my mother. In this respect, I am inspired by the films of Chantal Akerman, who not only closely examined her relationship with her mother, but also proposed a new way of storytelling that rejected the conventions of plot twists, heroic deeds and punchlines. Influenced by her work, I created the video Wiadomości z domu (News from Home)5, which refers to her 1977 film6, in which the director reads letters she received from her mother during their separation.

Reflection on the ambiguous function of the home as a space serving, among other things, aesthetic expression, the exercise of power and the preservation of memory also influenced the shape of my thesis — taking the form of printed scans of images documenting patterns of home textiles78 — and the form of subsequent projects, such as the ribbon-like Długa wiadomość (The Long Message)9.

Since the zine Próba wyjścia z brzucha | Próba wejścia do brzucha (Trying to Get Out of the Belly | Trying to Get Into the Belly)1011, created in collaboration with Girls and Queers to the Front and Zofka Kofta, which was my non-binary coming out, I have increasingly included reflections on the role of language, its possibilities and limitations in my work, as well as exploring its neutral and non-binary manifestations. My works sometimes take the form of text-spatial installations, such as prints using scans of handwritten ink letters. This technique was used, among others, in Chciałxm / chcę / chcemy (I wanted / I want / We want)12 — strips referring to Zofia Nałkowska’s speech delivered at the Women’s Congress in 1907, which ended with the famous cry: We Want the Whole Life, as well as the work Mówiłośmy nawet jeśli nie o nas była mowa (We spoke even if it wasn’t about us)13, in which I combined fragments of texts by Virginie Despentes14, Irena Klepfisz15 and Audre Lorde16.

I am fond of the method of collecting words. In Byłobyśbyło (It Would Have Been)17 I focused on speaking as a primary activity that can manifest itself in many possible ways, sometimes through the throat, sometimes through: shells, planes, pads, plates. Using a strategy of borrowing, I constructed sentences based on polyphony, weaving in quotations from books by other authors (including Kathy Acker, Monika Rogowska-Stangret and Sara Ahmed). In visual works, such as Próbnik (The Sampler)18, Pobudzenie/Zahamowanie (Stimulation/Inhibition)19, Kim byłoś (Who Were You)20, I develop an aesthetic reminiscent of handwritten notes. I test the effects of quick and slow writing. I create open collections of words.

Thinking about how to end this text, the word ‘sustaining’ comes back to me. The ability to sustain oneself, one’s surroundings, loved ones, human and non-human beings, one’s creativity — seems to me an extraordinary, privileged and fundamental possibility. It is also a key word in the conversations of the Plenum Osób Opiekujących Się 21collective, founded by Wera Morawiec in 2021, of which I have been a member since 2022. How can care work and creative work be combined? What language is needed to describe the work of sustaining? What happens at the intersection of gender identity and the role played in the family and social system? These questions keep coming back to me.

The text was written in collaboration with Romuald Demidenko (2024).

1Ada Rączka, Nie róbmy nic, błagam. Ale powiedzmy innym, że robiłyśmy (Let’s Not Do Anything, I Beg You. But Let’s Tell Others We Did), Fundacja Duży Format, Warszawa 2019.
2Photo: Ada Adu Rączka, exhibition view Powaga ścierek (The Seriousness of Cloths), 2019, Johanne, Städelschule, Frankfurt/Main. Photo by Ivan Murzin. Courtesy of the artist.
3 Ada Adu Rączka, linia reprodukcyjna (Reproductive Line), 2020, screen printing, Städelschule, Frankfurt/Main. Photo by Ivan Murzin. Courtesy of the artist.
4Jolanta Brach-Czaina, Szczeliny istnienia (Cracks in Existence), Wydawnictwo Dowody, Warszawa 2024.
5 Photo: Ada Adu Rączka, Wiadomości z domu (News from Home), video still, 2018. Courtesy of the artist.
6Chantal Akerman, Wieści z domu (News from Home), France, Belgium, RFN, 1977.
7Photo: Ada Adu Rączka, bez tytułu (wstęga) (Untitled [Ribbon]), 2020, digital print on paper, Portikus, Frankfurt/Main. Photo by Ivan Murzin. Courtesy of the artist.
8ZPhoto: Ada Adu Rączka, bez tytułu (wstęga) (Untitled [Ribbon]), 2020, detail, digital print on paper, Portikus, Frankfurt/Main. Photo by Ivan Murzin. Courtesy of the artist.
9Photo: Ada Adu Rączka, Długa wiadomość (Long Message), 2021, digital print on paper, work created during an artistic residency at Goyki 3 Art Inkubator in Sopot, curator: Kasia Sobczak. Photo by Bogna Kociumbas. Courtesy of the artist.
10Ada Rączka, Ada Rączka, Próba wyjścia z brzucha |  Próba wejścia do brzucha (Trying to Get Out of the Belly | Trying to Get Into the Belly), Girls* to the Front, Warszawa 2021.
11Photo: Ada Adu Rączka, spread from the zine: Próba wyjścia z brzucha | Próba wejścia do brzucha (Trying to Get Out of the Belly | Trying to Get Into the Belly), Girls* to the Front, Warszawa 2021, graphic design and layout: Zofka Kofta, editorial and visual supervision: Aleksandra Kamińska, Agata Barbara Wnuk, Alin Szewczyk, Łaja Szkło, Magdalena Rzepecka, editing and proofreading: Maria Halber, consultation: Sylwia Chutnik. Photo by Max Zielinski. Courtesy of the artist.
12Photo: Ada Adu Rączka, Chciałxm / Chcę / Chcemy (I Wanted / I Want / We Want), 2021, digital print on paper, from the exhibition: Nie wiem kto opowiedział mi tę historię (I Don’t Know Who Told Me This Story) (curator: Anna Łazar), Muzeum im. Zofii i Wacława Nałkowskich. Photo by Monika Orpik. Courtesy of the artist.
13Photo: exhibition view: Queerowe Strategie (Queer Strategies) (curator: Gabi Skrzypczak), Wołyńska 9, Poznań, center: Ada Adu Rączka, Mówiłośmy nawet jeśli nie o nas była mowa (We Spoke Even If It Wasn’t About Us), 2023, digital print on paper. Photo by Przemek Sowiński. Courtesy of the artist.
14Virginie Despentes, Teoria King Konga (King Kong Theory), trans. A. Dwulit, M. Kowalska, Wydawnictwo Feminoteki, Warszawa 2015, p. 14.
15Irena Klepfisz, DI RAJZE AHEJM / PODRÓŻ DO DOMU (Journey Home), trans. B. Szwarcman-Czarnota, [in:] Moja dzika koza. Antologia poetek jidysz (My Wild Goat. Anthology of Yiddish Women Poets), ed. K. Szymaniak, J. Lisek, B. Szwarcman-Czarnota, Austeria, Kraków, Budapeszt, Syrakuzy, 2018, pp. 356–357.

16Audre Lorde, Siostra Outsiderka. Eseje i przemówienia (Sister Outsider: Essays and Speeches), trans. B. Szelewa, Czarna Owca, Warszawa 2015, p. 52. 
17Ada Adu Rączka, Byłobyśbyło (It Would Have Been), Katalog Press, Warszawa-Kraków-Rybnik 2024. 
18Photo: Ada Adu Rączka, exhibition view Dzień dobry Osobo (Good Morning Person), on the left: Próbnik (2) (Sampler [2]), 2023, crayons on canvas, embroidered with threads, Pracownia Wschodnia, Warszawa. Photo by Remi Urant. Courtesy of the artist.
19Photo: Ada Adu Rączka, pobudzenie/zahamowanie (Stimulation/Inhibition), 2023, detail; oil, acrylic, oil pastels, pencil on canvas, embroidered with threads. Photo by Ada Adu Rączka. Courtesy of the artist.
20Photo: Ada Adu Rączka, Kim byłoś (Who Were You), 2023, acrylic, pencil on canvas, embroidered with threads. Photo by Ada Adu Rączka. Courtesy of the artist.
21Photo: Plenum Osób Opiekujących Się (Plenum of Caring Persons) (from left: Ania Witkowska, Wera Morawiec, Ada Adu Rączka, Kasia Kania, Dorota Walentynowicz, off-frame: Anna Steller), installation view: Odmiany miłości zwane podtrzymywaniem (Varieties of Love Called Sustaining), at the exhibition Chcemy Całego Życia. Feminizmy w sztuce polskiej (We Want the Whole Life. Feminisms in Polish Art) (curatorial collective: SemFem: Anka Leśniak, Karolina Majewska-Güde, Paulina Olszewska, Agnieszka Rayzacher, Dorota Walentynowicz), 2024, Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie (State Gallery of Art in Sopot). Photo from the archive of Ada Adu Rączka. Courtesy of the artist.

– ur. 1997. [on/ona/ono/onx/jego/jej/jex] Absolwent_ka Fine Arts w Städelschule. Pracuje z obrazami, tekstem i wideo. Łączy poezję z obrazem, odręczne pisanie i rysowanie z cyfrowym przetworzeniem. Osoba autorska książek poetyckich „Nie róbmy nic, błagam. Ale powiedzmy innym, że robiłyśmy” (2019), „Chciałośmy” (2022) i „Byłobyśbyło” (2024) oraz zina „Próba wyjścia z brzucha | Próba wejścia do brzucha” (2021) stworzonego z Zofką Koftą i Girls* to the Front. Członkini kolektywu Plenum Osób Opiekujących Się.

Koncentruję się wokół dwóch obszarów tematycznych — języka i opieki.

Początkowo moje zainteresowanie kategorią prac reprodukcyjnych, wykonywanych na rzecz odtwarzania się pokoleń, było związane z moim doświadczeniem pracy jako opiekunki oraz z doświadczeniem rodzinnym (m.in rolą starszej siostry). Od tego czasu szukam języka wizualnego i literackiego, który mógłby przywrócić reprezentację pracom opiekuńczym i podtrzymującym, działaniom niewidocznym, nieodpłatnym lub niskopłatnym.

W książce Nie róbmy nic błagam. Ale powiedzmy innym, że robiłyśmy1 skupiłxm się na kwestii nierównego podziału prac w domu, uwikłaniu w role płciowe oraz związanych z nimi oczekiwaniach dotyczących zachowania czy wyglądu. Z kolei seria sitodruków Powaga ścierek2 oraz linia reprodukcyjna3, inspirowana Szczelinami istnienia4, bazuje na skanach ścierek kuchennych i mopów, zwracając uwagę na powtarzalność, której wymagają czynności takie jak sprzątanie, ale i np. proces twórczy związany z techniką sitodruku.

Wątkiem, do którego regularnie powracam jest kwestia relacji z matką. Pod tym względem inspiracją pozostają dla mnie filmy Chantal Akerman, która nie tylko uważnie przyglądała się swojej więzi z matką, ale również zaproponowała nowy sposób opowiadania historii, odrzucający konwencję zwrotów akcji, bohaterskich czynów, czy puent. Pod wpływem jej twórczości stworzyłxm wideo Wiadomości z domu5, nawiązujące do jej filmu z 1977 roku6, w którym reżyserka odczytuje listy, które otrzymała od swojej matki w okresie rozłąki. 

Namysł nad wieloznaczną funkcją domu jako przestrzeni służącej m.in do estetycznego wyrazu, sprawowania władzy i podtrzymywania pamięci wpłynął również na kształt mojej pracy dyplomowej — przyjmując formę wydruku zeskanowanych obrazów dokumentujących wzory domowych tkanin78 — oraz na formę kolejnych projektów, takich jak przypominająca wstęgę Długa wiadomość9. 

Od czasu zina Próba wyjścia z brzucha | Próba wejścia do brzucha1011, stworzonego wspólnie z Girls and Queers to the Front i Zofką Koftą, będącego moim niebinarnym coming-outem, włączam coraz częściej do mojej twórczości refleksję nad rolą języka, jego możliwościami i ograniczeniami, a także eksploruję jego neutralne i niebinarne przejawy. Moje prace przybierają czasem formę instalacji tekstowo-przestrzennych, np. wydruków wykorzystujących skany odręcznie pisanych tuszem liter. W tej technice powstały m.in. Chciałxm / Chcę / Chcemy12 — wstęgi nawiązujące do przemówienia Zofii Nałkowskiej wygłoszonego na Zjeździe Kobiet w 1907 roku, zakończonego słynnym okrzykiem: „Chcemy całego życia”, a także praca Mówiłośmy nawet jeśli nie o nas była mowa13, w której połączyłxm fragmenty tekstów Virginie Despentes14, Ireny Klepfisz15 i Audre Lorde16. 

Bliska jest mi metoda polegająca na gromadzeniu słów. W Byłobyśbyło17 skupiłxm się na mówieniu jako na aktywności nadrzędnej, która może przejawiać się na wiele możliwych sposobów czasem przez gardło, czasem przez: powłoki, płaszczyzny, opuszki, blaszki. Wykorzystując strategię zapożyczeń — zbudowałxm zdania na zasadzie wielogłosu, wplatając w nie cytaty z książek innych autorek (m.in Kathy Acker, Moniki Rogowskiej-Stangret, Sary Ahmed). W pracach wizualnych, np. Próbnik18, ​​pobudzenie/zahamowanie19, Kim byłoś20 — rozwijam z kolei estetykę nawiązującą do odręcznej notatki. Sprawdzam jaki efekt daje szybki, a jaki powolny zapis. Tworzę otwarte zbiory słów.

Myśląc o tym jak zakończyć ten tekst, wraca do mnie wyraz: „podtrzymywanie”. Możliwość podtrzymywania siebie, swojego otoczenia, bliskich, bytów ludzkich i nieludzkich, swojej twórczości — wydaje mi się możliwością niezwykłą, uprzywilejowaną i podstawową zarazem. Jest to również słowo-klucz, obecne w rozmowach kolektywu Plenum Osób Opiekujących Się21, założonym przez Werę Morawiec w 2021 roku, którego jestem częścią od 2022 roku. Jak połączyć pracę opiekuńczą i twórczą? Jaki język potrzebny jest do opisania pracy podtrzymywania? Co się dzieje na przecięciu tożsamości płciowej oraz roli pełnionej w systemie rodzinnym i społecznym? Te pytania do mnie powracają.

Tekst powstał we współpracy z Romualdem Demidenko (2024).

1Ada Rączka, Nie róbmy nic, błagam. Ale powiedzmy innym, że robiłyśmy, Fundacja Duży Format, Warszawa 2019.
2Zdjęcie: Ada Adu Rączka, widok wystawy Powaga ścierek, 2019, Johanne, Städelschule, Frankfurt/Main. Fot. Ivan Murzin. Dzięki uprzejmości osoby artystycznej.
3Zdjęcie: Ada Adu Rączka, linia reprodukcyjna, 2020, sitodruk, Städelschule, Frankfurt/Main. Fot. Ivan Murzin. Dzięki uprzejmości osoby artystycznej.
4Jolanta Brach-Czaina, Szczeliny istnienia, Wydawnictwo Dowody, Warszawa 2024.
5Zdjęcie: Ada Adu Rączka, Wiadomości z domu, ujęcie z wideo, 2018. Dzięki uprzejmości osoby artystycznej.
6Chantal Akerman, Wieści z domu, Francja, Belgia, RFN, 1977.
7Zdjęcie: Ada Adu Rączka, bez tytułu (wstęga), 2020, wydruk cyfrowy na papierze, Portikus, Frankfurt/Main. Fot. Ivan Murzin. Dzięki uprzejmości osoby artystycznej.
8Zdjęcie: Ada Adu Rączka, bez tytułu (wstęga), 2020, detal, wydruk cyfrowy na papierze, Portikus, Frankfurt/Main. Fot. Ivan Murzin. Dzięki uprzejmości osoby artystycznej.
9Zdjęcie: Ada Adu Rączka, Długa wiadomość / Long message, 2021, wydruk cyfrowy na papierze, praca zrealizowana w ramach rezydencji artystycznej w Goyki 3 Art Inkubatorze w Sopocie, kuratorka: Kasia Sobczak. Fot. Bogna Kociumbas. Dzięki uprzejmości osoby artystycznej.
10Ada Rączka, Próba wyjścia z brzucha / Próba wejścia do brzucha, Girls* to the Front, Warszawa 2021.
11Zdjęcie: Ada Adu Rączka, rozkładówka zina: Próba wyjścia z Brzucha | Próba wejścia do brzucha, Girls* to the Front, Warszawa 2021, projekt graficzny i skład: Zofka Kofta, opieka redakcyjna i wizualna: Aleksandra Kamińska, Agata Barbara Wnuk, Alin Szewczyk, Łaja Szkło, Magdalena Rzepecka, redakcja i korekta: Maria Halber, konsultacja: Sylwia Chutnik. Fot. Max Zielinski. Dzięki uprzejmości osoby artystycznej.
12Zdjęcie: Ada Adu Rączka, Chciałxm / Chcę / Chcemy, 2021, wydruk cyfrowy na papierze, na wystawie: Nie wiem kto opowiedział mi tę historię (kuratorka: Anna Łazar), Muzeum im. Zofii i Wacława Nałkowskich. Fot. Monika Orpik. Dzięki uprzejmości osoby artystycznej.
13Zdjęcie: widok wystawy: Queerowe Strategie (kuratorka: Gabi Skrzypczak), Wołyńska 9, Poznań, na środku: Ada Adu Rączka, Mówiłośmy nawet jeśli nie o nas była mowa, 2023, wydruk cyfrowy na papierze. Fot. Przemek Sowiński. Dzięki uprzejmości osoby artystycznej.
14Virginie Despentes, Teoria King Konga, przeł, A. Dwulit, M. Kowalska, Wydawnictwo Feminoteki, Warszawa 2015, s. 14.
15Irena Klepfisz, DI RAJZE AHEJM / PODRÓŻ DO DOMU, tłum. B. Szwarcman-Czarnota, [w:] Moja dzika koza. Antologia poetek jidysz, red. K. Szymaniak, J. Lisek, B. Szwarcman-Czarnota, Austeria, Kraków,
Budapeszt, Syrakuzy, 2018, s. 356-357.

16Audre Lorde, Siostra Outsiderka. Eseje i przemówienia, tłum. B. Szelewa, Czarna Owca, Warszawa 2015, s. 52
17Ada Adu Rączka, Byłobyśbyło, Katalog Press, Warszawa-Kraków-Rybnik 2024. 
18Zdjęcie: Ada Adu Rączka, widok wystawy Dzień dobry Osobo, po lewej: Próbnik (2), 2023, kredki na płótnie, wyszywane nićmi, Pracownia Wschodnia, Warszawa. Fot. Remi Urant. Dzięki uprzejmości osoby artystycznej.
19Zdjęcie: Ada Adu Rączka, pobudzenie/zahamowanie, 2023, detal; olej, akryl, pastele olejne, ołówek na płótnie, wyszywane nićmi. Fot. Ada Adu Rączka. Dzięki uprzejmości osoby artystycznej.
20Zdjęcie: Ada Adu Rączka, Kim byłoś, 2023, akryl, ołówek na płótnie, wyszywane nićmi. Fot. Ada Adu Rączka. Dzięki uprzejmości osoby artystycznej.
21Zdjęcie: Plenum Osób Opiekujących Się (od lewej: Ania Witkowska, Wera Morawiec, Ada Adu Rączka, Kasia Kania, Dorota Walentynowicz, poza kadrem: Anna Steller), widok instalacji: Odmiany miłości zwane podtrzymywaniem, na wystawie Chcemy Całego Życia. Feminizmy w sztuce polskiej (kolektyw kuratorski: SemFem: Anka Leśniak, Karolina Majewska-Güde, Paulina Olszewska, Agnieszka Rayzacher, Dorota Walentynowicz), 2024, Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie. Fot. archiwum Ady Adu Rączki. Dzięki uprzejmości osoby artystycznej.